معرفی کتاب شکل گیری علم اسلامی اثر مظفر اقبال مترجم حسن آریان

شکل گیری علم اسلامی

شکل گیری علم اسلامی

مظفر اقبال و 5 نفر دیگر
4.0
2 نفر |
2 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

2

خوانده‌ام

2

خواهم خواند

6

شابک
9786009479412
تعداد صفحات
362
تاریخ انتشار
1399/5/6

توضیحات

        چارچوبِ تحلیلی ِ مظفر اقبال در تحلیل رابطه میان اسلام و علم، متفاوت از چارچوب های تحلیلیِ رایج در جهان مسیحی است. اقبال در پیشگفتار کتاب می نویسد که معمولاً رابطه علم و دین را با «الگوی دو عنصری» تحلیل می کنند. در این الگو که علم و دین را دو عنصر متمایز از هم در نظر می گیرند. اقبال معتقد است این الگو از رابطه میان علم و مسیحیت برخاسته و به اشتباه به تمامیِ ادیان بسط یافته است. بسیاری از آثاری که درباره تاریخ علم یا تاریخ رابطه علم و دین نوشته شده  و می شوند، با این الگو به تحلیل تاریخ نشسته اند.
      

لیست‌های مرتبط به شکل گیری علم اسلامی

یادداشت‌ها

        از معدود کتاب‌هایی که ارزش ۵ ستاره کامل رو داره.
متن گیرا و ژرف اما آسان، ترجمه دقیق و خوش‌خوان، موضوع معاصر و ارائه دیدگاهی جدید در رابطه علم و اسلام.
نویسنده تلاش کرده تا جدایی رایج بین علم و دین در سنت‌های فکری غرب و تاکید آن بر یگانه دید جهان شمول نقد کرده و با ذکر میراث فکری اسلامی، تاثیرگذاری و جهان‌بینی قرآن را در کارهای علمی متفکرین مسلمان نشان‌ دهد.
در این بیان، طبیعت و دیگر موضوعات مورد مطالعه، جدا از فرد و خالق نبوده و به عنوان آیات الهی شمرده می‌شوند و سیر و کسب اطلاع از آن‌ها باعث رسیدن و پی‌بردن به وجود و قدرت الهی می‌شود.
      

با نمایش یادداشت داستان این کتاب فاش می‌شود.

4

          امتیاز من به این کتاب ۳ است. به جای اینکه بر محتوای کتاب مروری بنویسم دلایل خودم برای این امتیاز را برمی‌شمارم به این امید که مفید و روشن‌کننده باشند:
۱-نخست اینکه انتظار قدرت و قوت تحلیلی بیشتری داشتم؛ با اینکه این کتاب از نظر تحلیلی ضعیف نبود اما به نظر می‌رسد سنگ بزرگی بود به نشانه‌ی نزدن. این موضوع از موضوعاتی است که بعید است کسی بتواند بدون تمرکز طولانی مدت و تعریف یک پروژه‌ی فکری عمیق و دقیق حرف جدی‌ای بزند و به نظرم نگارنده با توجه به اشتغالات دیگرش فرصت چنین پژوهشی را نداشته است. البته به خاطر فقدان نوشتارگان قوی، جاافتاده و مرجع در این حوزه‌ی خاص می‌توان با نویسنده همدردی کرد و همین امر باعث می‌شود تا تیغ تیز انتقادات ما نیز کمی کندتر شود. 

۲-دوم اینکه این کتاب ملغمه‌ای از تاریخ علم، فلسفه، فلسفه علم و تاریخ‌اندیشه‌هاست؛ در حالی که هیچ کدام از آن‌ها در بهترین وجه خود نمایندگی نمی‌کند و در عین حال از آن‌ها فراروی هم نمی‌کند. اگر بخواهید در تاریخ علم اسلامی مطالعاتی داشته باشید منابع بسیار خوبی موجودند. اگر مسئله‌تان مواجهه‌ی سنت و مدرنیته است قطعا یک سیر مطالعاتی مفصل برایش هست. اگر سنت‌گرایی را یک راه‌حل مناسب برای سازگار کردن علم مدرن و اسلام بدانید، منابع و پژوهشگران زیادی پیش‌روی شما هستند. اگر رابطه‌ی علم و دین برای شما مسئله است احتمالا کتاب‌های بسیار مهم‌تری برای مطالعه خواهید یافت. اگر نقطه‌ی تلاقی اسلام و علم را در سطح جهان‌بینی ببینیم، بحث‌های مفصلی راجع به طبیعت‌گرایی انتولوژیک و روشی موجودند که احتمالا بسیار فنی‌تر اند و نیز نوشتارگان قابل توجهی هم در سنت هرمنوتیکی به انتظار شما نشسته‌اند. 

۳-سوم اینکه، راه‌حل نهایی‌اش برای ایجاد علم اسلامی فقط در حد یک پیشنهاد نهادی خام برای تأسیس مراکزی‌ست که با برنامه‌ی درسی و تربیتی ویژه اقدام به تربیت نسل جدید دانشمندان در جهان اسلام می‌کند، کسانی که پیروان برحق ابن‌سینا و بیرونی و کاشانی و ... باشند و بتوانند فاصله‌ی زمانی نسبتا زیاد خود با آن‌ها را پر کنند و به انقطاع سنت علمی اسلامی پایان ببخشند.
اما چنین هدف بزرگی جزئیات بسیار زیادی دارد، از تهیه‌ی برنامه‌های درسی بین‌رشته‌ای تا تأمین مالی این مراکز، تا بررسی جدی و عمیق «بازدهی» برنامه‌ی پیشنهادی تا یافتن یا تدوین منابع مناسب آموزشی و پژوهشی و تا تدوین دستور‌العمل‌های عملی و عرفانی برای رشد معنوی دانشجویان این مراکز ویژه، همگی از مواردی اند که در این کتاب مغفول مانده‌اند و در عین حال که اهمیت بسیار زیادی دارند کمتر به آن‌ها پرداخته شده. 

ارزیابی سخت‌گیرانه‌ی من نمره‌ای بهتر از ۳ را شایسته‌ی آن نمی‌داند ولی ممکن است برخی خوانندگان آن را الهام‌بخش و اطلاع‌بخش بیابند و حتی ۵ را نیز برای آن کم بدانند! این کتاب فقط همه‌ موضوعات ذکر شده در مورد ۲ را را به هم می‌دوزد و شاید سرنخ‌هایی از هر کدام به دستمان بدهند که کافی نیست اما این تلاش به هر روی جای تقدیر و تشکر دارد و برای برخی مخاطبان حتما آموزنده است و افق‌هایی را پیش‌رویشان می‌گشاید.
        

17