.



مگر نه این که حرف‌ها فقط یک مشت کلمه‌اند؟ مگر نه این که کلمات ابری از صدا هستند و به محض پخش شدن در هوا نابود می‌شوند؟


مشغول تماشای یک خرچنگ شدم. خرچنگ‌ها همیشه سرگرم چیزی هستند، برای همین موجوداتی متفکر و حواس‌پرتند. چرا پاها و چنگال‌هایت را آن‌طور تکان می‌دهی؟ شاید خرچنگ‌ها بیشتر از من بارشان می‌شود. انگار همه‌شان پیر فرزانه مادرزادند. حتی بچه‌خرچنگ‌ها هم پیرند، با آن شکم نرم و سفیدشان. سطح آب تکان خورد و عمق آب از دید پنهان شد.
        

          چی بگم از چیزی که معلوم هست؟ چطور میتونم درباره‌ی چیزی حرف بزنم که با خوندنش میتونم به حالت درونیش پی برمب؟
چی بگم درباره ی خاندان «داروین اوغلو»؟

خاندانی که زیادی حقیقی بودن، زیادی واقعی بودن و زیادی آشنا بودن. خاندانی که طلسم شده بودند. طلسمی که از «صلاح‌الدین» و دایره‌المعارفش به جا موند و همه رو درگیر خودش کرد.
و شخصیت‌هایی که یکی یکی اومدند و یکی یکی رفتند و «فاطمه» رو تنها گذاشتند. «فاطمه»ای که به تنهایی مجکوم بود. کسی که یکی از عجیب‌ترین شخصی‌های داستان بود. مغرورترین آدم حتی دز 80سالگی. کسی که کوتاه نمیومد، قبول نمی‌کرد، باور نمی‌کرد. کسی که شاید زیادی به خودش معتقد بود.
در مقابل «فاطمه» بقیه‌ شخصیت‌ها قرار میگیرند.
شخصیت‌هایی که به وضعیت وحشتناک ترکیه اون زمان شبیه بودن. گیج!
!
شخصیت‌ها یا به یاد گذشته مینوشیدند، یا به یاد آینده‌ای که خودشون رو براش لایق نمیدونستند.
و ترسی
 که همه داشتند. ترس طرد شدن، ترس از دست دادن، باختن . مرگ!
ولی بلخره یکجا هست که تو تسلیم میشی. وچه تسلیمی بهتر از پایان  دردکشیدن؟
        

          یه کتاب خیلی معمولی، شاید انتظارم از اورهان پاموک بیشتر شده بود به واسطه ی صحبتهای دیگران، شاید هم از کتاب خوبی از پاموک شروع نکردم، اما واقعا خیلی کمتر از انتظارم بود، یه کتاب خیلی معمولی که اصلا اوج و فرود ویژه و روایت ویژه ای نداشت.
هر چند، الآن که فکر میکنم شاید مزیت کتاب همین روایت معمولی از زندگی یه سری آدم معمولی بوده باشه. شاید.
در مجموع از وقتی که گذاشتم چندان هم راضی نبودم
        

          چند روز گذشته از اتمام این رمانِ قابل توجه خواستم چند نکته را درباره اش بنویسم. پیشاپیش پوزش از جهت عدم انسجام:

خانه خاموش که از جمله آثار اولیه‌ی اورهان پاموک _نویسنده‌ی مطرح ترک_ است هم یک رمان لذت بخش و خواندنی است و هم در بردارنده‌ی چند دلیل که به خلاقیت و نبوغ نویسندگیِ پاموک پی ببرم و مشتاق و مصمم بر خواندن آثار مهم‌تر و شاخص او شوم.

در این سیصد و خورده ای صفحه ما  شاهد یک هفته از زندگیِ آدم هایی با عقاید متفاوت از سه نسل در کنار هم در این خانه‌‌ایم؛ در این خانه‌ی خاموش. ( که با توجه به فصل پایانی چه نام هوشمندانه‌ای است) 
نویسنده قصه‌ی خلاقانه و روابطِ پیچیده‌ی آدم های قصه‌ی خود را با زیرکی و نبوغ در کنار‌ بخش هایی از اتفاقات سیاسی آن دوران ترکیه و تحولاتِ آن روایت می‌کند.

داستان از زبانِ پنج راوی متفاوت که من فکر میکنم یکی از آنها اضافی است، روایت می‌شود و با هنرمندیِ پاموک نه تنها رویداد های زمان حال بلکه گذشته ها نیز مرور می‌شوند و با چند شخصیت که دیگر زنده نیستند مواجه می‌شویم و این خود به جذابیت های رمان افزوده. 
نکته‌ی جالب توجه قصه برای من چگونگی پیوند این آدم ها به یکدیگر بود که آن را از یک رمانِ ساده و  معمولی فراتر می‌برد. 

به گمانم پاموک چند ایده داشته که تا حد توان به آنها پرداخته است؛ از جمله نقش اشیا در داستان که گاهی از انسان های زنده نیز زنده‌ترند! 
یا چند بازیگوشیِ کوچک اما خلاقانه‌ی فراداستانی مثل جمله‌ی آخرِ کتاب که هم درباره‌ی زندگیِ آدم های داستان و قصه هایشان صدق میکند و هم در مورد خودِ کتاب (اشاره به متن نکردم که لو نرود)
و یا اینکه هر کسی با تخیلات و افکار و اندیشه های خود درگیر است و بسیاری این خیالات با واقعیات و اعمال آنها در تضاد است و به نوعی این ایده در سراسر داستان وجود دارد.

یک نکته‌ی دیگر که برایم قابل توجه بود اصیل و اورجینال بودن قصه و شخصیت ها است. یعنی این شخصیت ها ‌و قصه ها را در هیچ رمانی از هیچ نویسنده ای از هیچ کشوری نمی‌توان یافت و همین تجربه‌ای متفاوت را نصیب خواننده می‌کند. نمی‌دانم توانستم درست منظورم را برسانم یا خیر.

در کل بی شک کتاب شاهکار نیست و چند ایراد دارد که میتوان بدان اشاره کرد اما قطعا ارزش خواندن دارد و نشان دهنده‌ی قلمی خلاق و مسلط و توانمند است که توانایی خلق شاهکار را دارد.