کلیت در جستجوی زمان از دست رفته ساختاری مثل ساختار خواب دارد. راوی این رمان گذشته ای فراموش شده را به یاد می آورد. اما این گذشته تکه تکه زنده می شود و در ذهن او شکل می گیرد، بدون آن ترتیب زمانی ای که قبلا با یکدیگر داشته اند. یعنی در واقع نحوه به یاد آمدن آن ها از همان قانونی پیروی می کند که بر حوادث و صحنه های خواب حاکم است. صحنه ها و حوادث خواب هم، که عمدتا خاطراتی از عالم بیداری هستند، آن تقدم و تاخر قبلی خود را از دست می دهند. در عالم خواب فقط شباهت های کوچک حاکمیت دارند. گاهی که در خواب صحنه ای را می بینیم که شباهت کوچکی با یک صحنه دیگر دارد، به علت همین شباهت کوچک، این صحنه دوم را هم در دنبال آن می بینیم. خاطرات راوی رمان پروست هم بر اساس همین شباهت های کوچک در ذهن او زنده می شوند. برای همین است که بعد از خواندن کامل آن احساس خواهی کرد که یک «خواب» بزرگ را خوانده ای.