دکتر محمدقلی مجد پژوهشگر ایرانی مقیم آمریکا در کتابی که بر پایه اسناد و گزارش‌های امریکایی نوشته است تلاش کرده تا نشان دهد که در دوره رضاشاه آثار باستانی و تاریخی ایران توسط کسانی چون الکساندر پوپ و شبکه‌های قاچاق عتیقه‌جات به غارت رفته است. (پاورقی)

...طول راه آهن سرتاسری ایران از بندر ترکمن تا بندر شاهپور نزدیک به ۱۴۰۰ کیلومتر دارای ۴۷۰۰ پل و ۲۲۴ تونل و تماماً با سرمایه داخلی که از انحصار دولتی بر قند و شکر و چند قلم کالای مصرفی دیگر به دست آمده بود -و بدون وام خارجی- ساخته شد. هزینه ساخت این طرح عظیم به تنهایی با همه سرمایه‌گذاری‌های دیگر دوره رضاشاه در عرصه‌های صنعتی و عمرانی برابری می‌کرد و بالغ بر ۲۵۰ میلیون دلار (۳۰ میلیون لیره) بود. این هزینه سنگین از کیسه توده مردم ایران پرداخته شد و از نظر برخی از اقتصاددانان از نظر اقتصادی کاملاً نادرست و توجیه‌ناپذیر بوده است. آرتور میلسپو -مستشار مالی امریکایی- چند سال پس از پایان مأموریت اولش در ایران در فروردین ۱۳۱۱ ش / آوریل ۱۹۳۲ در مصاحبه با روزنامه دیلی اکسپرس طرح مزبور را طرح «جنون‌آسای راه‌آهن» نامید و گفت که اجرای آن هیچ‌گونه منافع اقتصادی، مالی و اجتماعی قابل توجهی را نوید نمی‌دهد. جولیان باری پر با این که ساخت راه‌آهن سرتاسری ایران را «یک شاهکار شگفت‌انگیز مهندسی» می‌نامد، اما بر این باور است که با توجه به هزینه ارزی کلان این طرح سنگین «راه‌آهن ایران نمونه کاملی از سرمایه گذاری نمایشی» است که بدون شک با هر معیار اقتصادی که سنجیده شود اجرای آن نادرست بوده است. کاتوزیان نیز طرح احداث راه‌‌آهن سرتاسری را از هر لحاظ اقتصادی «فاجعه آمیز» ارزیابی کرده است. جان فوران با تکیه بر تحلیل‌های امثال بنانی، ویلبر ،کدی، کاتوزیان، عیساوی و ... احداث خط آهن سرتاسری -شمال - جنوب را به هدر دادن منابع و طرحی پرهزینه با پیامدهای ناگوار ارزیابی کرده است که توان صنعتی کشور را تحلیل برد «تورم‌زا بود، هدف‌های اقتصادی نداشت و از هیچ یک از شهرهای عمده کشور [جز تهران] عبور نمی‌کرد، سطح زندگی عمومی را پایین می‌آورد چون هزینه آن از طریق مالیات قند و چای تأمین می‌شد». بیشتر منتقدان به این نکته اشاره می‌کنند که احداث این خط آهن اهداف سیاسی و نظامی داشت و با توجه به مسیر انتخاب شده از نظر اقتصادی معقول و به صرفه نبود...

حتی یکی از نمایندگان مجلس انگلیس بر پایه مشاهدات شخصی‌اش در ایران، مقالاتی درباره غصب املاک به وسیلهٔ رضاشاه به چاپ رساند و در یکی از آنها چنین نوشته بود: «رضاشاه دزدان و راهزنان را از سر راه‌های ایران برداشت و به افراد ملت خود فهماند که مِن بعد در سرتاسر ایران فقط یک راهزن بزرگ باید وجود داشته باشد.» (پاورقی)

محمد علی کاتوزیان که بر پایه تعبير و مفهوم «شبه مدرنیسم» کل مسائل دوره رضاشاه و پس از آن را نقد و ارزیابی کرده است، درباره اقدامات صنعتی و اقتصادی دوره رضاشاه نیز بر همان پایه داوری منفی کرده است. طبق تعریف وی، در تلقی شبه مدرنیستی، علم تا حد قوانین فناورانه یا مکانیکی عام فروکاسته و پیشرفت اجتماعی صرفاً به رشد کمی تولید و فناوری محدود می‌شود. در نگرش شبه مدرنیستی که برداشتی سطحی از مدرنیسم است فناوری جدید حلال همه مشکلات و درمان قطعی همه مشکلات اجتماعی و اقتصادی پنداشته می‌شود. بنابراین پیروان این نگرش به ارزش‌های بومی اجتماعی و روش‌های تولید سنتی نگاهی حقارت‌بار دارند و آنها را علل عقب‌ماندگی و سرچشمه شرمساری ملی می‌انگارند. از نظر کاتوزیان این نگرش از سال ۱۳۰۵ یعنی از آغاز سلطنت پهلوی بر ایران حاکم شد و سرانجام انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ پاسخ و واکنشی در برابر آن بود. او کارنامه اقتصادی رضاشاه را یکسره منفی ارزیابی می‌کند. استدلال او بر این پایه استوار است که راهبردهای سرمایه‌گذاری در دوره رضاشاه متناسب و معقول نبوده و جملگی از محل درآمدهای نفت و مالیات‌های غیر مستقیم بوده که بار آن بر دوش مردم فشار می‌آورده است. ضمناً گویی هدف بیشتر این بوده که کارخانه یا کارخانه‌هایی ساخته شود، حال هرچه می‌خواهد باشد. بنابراین سیاست‌های اقتصادی رضاشاه با سرمایه‌گذاری در طرح‌های پرهزینه و کم بازده موجب اتلاف منابع ملی می‌شده است. فساد اداری در مدیریت کارخانه‌ها، عدم امنیت شغلی مدیران و بی‌ثباتی در مدیریت، بی‌قاعدگی در اهداف تولیدی و قیمت‌گذاری، توزیع نابرابر در مصرف، درآمدها، رفاه و تمرکز سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌های صنعتی و اقتصادی در تهران و چند شهر عمده دیگر از جمله دلایل دیگری است که کاتوزیان برای توجیه دیدگاه خود ارائه می‌دهد.