کتاب مرگ و پنگوئن - نقد و نظرات دربارۀ کتاب مرگ و پنگوئن

در اوکراین دهه نود میلادی، فاصله زندگی تا کشته شدن به دست مافیا، یک پنگوئن است. ویکتور نویسنده جویای نام با میشای پنگوئن، حیوان خانگی اش، تنها زندگی می کند. اگرچه دوست دارد داستان بنویسد، زندگی اش از راه نوشتن آگهی ترحیم برای روزنامه ها تامین می شود. او دوست دارد ببیند که نوشته هایش چاپ شوند، اما شخصیت های آگهی های ترحیم اش همچنان سخت به زندگی چسبیده اند. وقتی اولین بار روزنامه را باز می کند و می بیند که نوشته اش چاپ شده، غرور او با سرعت جایش رابه وحشت می دهد.

فهرست برترین کتاب های کمدی سیاه داستان معمایی داستان کمدی سیاه ادبیات اوکراین ادبیات داستانی جدید ترین کتاب ها تازه های ایران کتاب دهه 1990 میلادی ادبیات معاصر

«مرگ و پنگوئن» به قلم «آندری کورکف» را می‌توان اثری قابل توجه خواند. اثری که در آن عناصری چون شخصیت‌پردازی، فضاسازی، سیر و تحول اتفاق‌ها به خوبی رعایت شده‌اند. البته در این درام نیز می‌توان امتیازهایی چون استفاده بهینه از موقعیت جغرافیایی، مکانی نیز اختصاص داد. حال در این راستا جهان‌بینی نویسنده و تزریق آن به رفتار و ذهن شخصیت‌های اثر نیز از دیگر کارکردهای مشخص است. البته این نکته را باید یادآور شد هویت «پنگوئن» بعنوان یکی از عناصر محرک در درام بسیار کارآیی خوبی دارد که حتی نظر شخصیت‌های فرعی را به خودش جلب می‌کند. جایگاه مخاطب بین عنوان «شاهد» یا «قاضی» نوسان دارد که این روش هم از زیرکی‌های نویسنده به شمار می‌آید. شاید بتوان گفت: «مرگ و پنگوئن» فارغ از ارزش ادبی، قابلیت آن را دارد که به فیلم سینمایی بدل شود تا مخاطبان هنر هفتم را سر ذوق آورد. در پایان خوانش این اثر با خود گفتم: «چه حیف که ویکتور، روحش را در جایی که دوستش جا گذاشت و جسمش را به جایی برد که شاید هرگز زندگی‌اش را عوض نکند»

یک روز برای نوه‌ام تعریف می‌کنم که تنها کتابی که صرفا به خاطر جلد و اسمش از نمایشگاه خریدم، یکی از عجیب‌ترین و لذت‌بخش‌ترین تجربه‌های خواندن زندگی‌ام شد.برایش کادوی تولد بیست‌سالگی کتاب را می‌خرم و بهش می‌گویم یک‌سال کامل گوشه‌ی کتابخانه‌ام خاک خورد و یک شبی که برای درمان بی‌خوابی به درمان همیشگی، کتاب، پناه آوردم، یک‌نفس نصف کتاب را خواندم. فضاسازی و ساخت جهان «مرگ و پنگوئن» را در هیچ کتاب دیگری تجربه نکرده‌ام، و مرزی که بین واقعیت و خیال در کل‌ کتاب نگه‌داشته هیچ جا برایم این‌قدر مبهم و هیجان‌انگیز نبوده. فضاسازی کتاب انقدر سینمایی و بصری است که می‌توانید مثل من هر روز از این که هنوز فیلمی/تئاتری از روی کتاب ساخته نشده تعجب کنید. و البته تشابه فضای سرد و سمی اوکراین آن سال‌ها با اوضاع الان ما قطعا در تجربه خواندنش موثر است. شاید اگر قرار باشد ایرادی بگیرم به صفحات میانی باشد. شروع طوفانی و پایان قشنگ کتاب تا حدی تحت تاثیر بی‌اتفاقی و انتظار طولانی چند فصل میانی قرار می‌گیرند.

مرگ‌وپنگوئن را موقع ظرف شستن، گوش دادم. گوینده که جمله آخر کتاب را خواند، دوست داشتم ظرف‌ها را رها کنم و با دستکش‌های کفی بنشینم روی زمین. که البته این‌کار را نکردم چون اگر قرار بود با هر چیز شگفت‌انگیزی که موقع ظرف شستن می‌شنوم، بنشینم، ظرف‌ها می‌ماند و دائم بشین‌پاشو. مرگ و پنگوئن داستان زندگی منهای خودآگاهی‌ست. زندگی نرمال، بی‌خبر از اینکه تبدیل به پیچ‌ومهره‌های نظام سلطه شده‌ایم، مثل یک پنگوئن در یک اپارتمان، در جای درست خود قرار نداریم و حتی روح‌مان هم از این ماجرا بی‌اطلاع‌ است. #مرگ_و_پنگوئن #آندری_کورکوف

شروعی خوب و پایانی عالی. این رمان ۵ سال بعد از فروپاشی اتحادجماهیر شوری چاپ شد. کورکف در این رمان به طور مستقیم به مسائل سیاسی اوکراین نپرداخته اما تاثیرات آن را بر روان و روابط آدم‌ها نشان می‌دهد. ترس، تنهایی و بی‌اعتمادی شالوده‌ی داستان است. اما زبان و لحن داستان هیچ رنگ و بویی از ناله ندارد. طنز سیاه اثر خواندن آن را به شدت جذاب کرده است.

حقیقتا اگه به خاطر پایان قشنگ و جذابش نبود بهش ۴ ستاره نمی‌دادم. برای من یک کم روند داستان و اتفاقاتی که رخ میداد کند بود؛ ولی این کندی مانع از ادامه دادن کتاب نمی‌شد.

این کتاب یه نویسنده ژاپنی تو ۱۷۰صفحه و یک امریکایی تو نهایت ۱۱۰ میتونست جمع کنه ولی در نهایت به قلم یک اکراینی نوشته شد و بجز ۳۰صفحه آخر تماما در یک دنیای سرد و خاکستری با وزش باد پیش رفت. حس پنگوئنی داشت که مدت‌ها تنها بوده، انقدر که بودن با بقیه را فراموش کرده

پر کشش و جذاب ... آخرش این جوری بودم که خب بعدش چی شدددد....نه اینکه پایانش باز باشه اما دلم میخواست ادامه داشته باشه...خیلی خوب و قوی بود از خواندنش لذت بردم... گاهی اوقات ما هم ندونسته وارد یه ماجرایی میشیم که انتخاب ما نیست...گاهی این ماجراها و برنامه ها عظیم هستن در سطح کلان مثل سیاست دولت ها و شکل و جهت دادن به یک اتفاق در افکار عمومی...گاهی هم در حد ماجراهای دوستان و خانواده... همیشه باید به یک پیشنهاد عجیب و خیلی خوب شک کرد هیچ کس محض رضای خدا به دیگران کمک نمیکنه...از بعضی از راه ها دیگه نمیشه برگشت...به نظرم هممون متوجه مشکلدار بودن این پیشنهادات میشیم فقط به خاطر خوب بودنش و یا زمان بندی مناسبش نمیخوایم باور کنیم که مشکوکه...

این تاریخ‌ها هستند که به گذشته اعتبار می‌دهند. زندگیِ هرکسی حاصل‌جمع همین تاریخ‌هاست. تاریخ‌هایی که به زندگی آهنگ و حس و معنایی از درجه‌بندی می‌دهند. مثل این‌که می‌توان از بلندای تاریخ برگشت و پایین را نگاه کرد. و آدم چه‌چیز می‌بیند: گذشته‌ای واضح و قابل‌درک که به میدان‌هایی از وقایع و ردّ مسیرهای طی‌شده تقسیم شده‌اند. همین که آدم دردش بیاید نشانه‌ی خوش‌یمنی است که هنوز زنده است.

زندگی جاده است، و اگر ازش پرت افتادی یا خواستی میان‌بر بزنی، خداحافظ: جاده گم شد، تمام شد! و جاده بلندتر یعنی زندگی طولانی‌تر اصل ادامه سفر است، نه رسیدن به مقصد؛ گذشته از این‌ها، مقصد که همیشه یکی است:‌ مرگ.

بهتر انتخاب کن، بهتر بخوان

مرگ و پنگوئن

مرگ و پنگوئن