شب هزار و یکم  یکی از بهترین آثار بهرام بیضایی است. به واقع آثار بهرام بیضایی با آثارش نشان می‌دهد علاوه بر تسلطش در امور نمایشی و داستانی تسلط فوق العاده بالایی بر تاریخ ایران و مهمتر از همه بر زبان فارسی دارد. و این امر او را از تمامی نمایش نامه‌نویسان، فیلمنامه‌نویسان و کارگردانان هم‌عصر خودش متمایز کرده است. به بیان دیگر آثار بیضایی علاوه بر جنبه نمایشی ارزش ادبی فوق العاده‌ای دارد. و خواندن آن برای هر فارسی‌زبان اهل فضلی ضروری می‌نماید.
          

            نمایشنامه‌ای در سه اپیزود که با سه زاویه متفاوت، ما را پای روایت‌ها و باورهای مختلف مربوط به کتاب هزار و یک شب می‌نشاند.
کتابی که در گذر زمان، سرگذشت‌های مختلفی را از سر گذرانده و بعد از خواندن این نمایشنامه، بیشتر از قبل مشتاقم که پای داستان هایش بنشینم تا کس دیگری باشم که ثابت کنم بعد از خواندن هزار و یک شب نخواهم مرد :))))


یک پیشنهاد:
اگر vpn یاری کرد
توضیحات آقای بهرام بیضایی را در ابتدای مراسم نمایشنامه خوانی این نمایشنامه راجع به سرگذشت هزار و یک شب، گوش کنید. 
https://youtu.be/AfamqkBD9e0
          

            «شب هزار و یکم» رو میشه سه نمایش تک پرده‌ای دونست یا یک نمایش سه پرده‌ای. 
پرده‌ی نخست:
داستان ضحاک و دختران جمشید، شهرناز و ارنواز، که به ازای هر شب نگه داشتن ضحاک در کنار خود، جان یک جوان رو نجات میدن؛ تا شب هزارویکم. داستان زنانی که به بهای ننگ و بدنامی همسری با ضحاک، خرد می‌سازند و زندگی می‌بخشند تا شاید روزی این درخت خرد به بار بنشینه.
«شهرناز: ما دختران جمشیدیم، جهان به داد می گستریم و خود اَره می شویم. »
پرده‌ی دوم:
داستان ماهک و خورزاد، که به فرموده حاکمان عربِ چیره بر ایران، هزار و یک شب را به عربی برمی‌گردونن اما این‌بار تعصب کور جای شاه خودکامه رو گرفته و هزارویک شب کفر است و تشویش و بدعت. همون افسانه‌ی قدیمی به سرشون میاد؛ زنی که هزارویک شب بخواند می‌میرد.
پرده‌ی سوم:
داستانی نزدیک‌تر به خودمون؛ داستان روشنک و رخسان، همسر و خواهر همسر میرخان که مکتب‌خانه‌ی دختران رو آتش زده؛ بی‌آن که بدونه زن آموزگاری که در میان شعله‌های خردستیزی جان می‌داد مادر همسرشه و هزارویک شب انتقام پیش رو داره.

این سه پرده یکی از بهترین و منسجم‌ترین آثار بیضایی رو شکل دادند. هر پرده برای خودش نمایشی جداست اما اگر بخوایم کلی نگاهش کنیم می‌بینیم که «شب هزارویکم» داستان شکل‌گیری هزارویک شب، تکرار چندباره و جاری بودن آن در تاریخ و سرانجام، پیروزی خرد بر شمشیر و تعصب که نشان دهد «آنچه برای مردان عقل است برای زنان مکر نیست.»

«شب هزارویکم» تکرار داستان هزارویک شبه اما داستان تکراری هزارویک شب نیست! استواری زبان، نشانه‌های داستان و طبیق اون‌ها با هم، انسجام نوشتار و جملاتی که هرکدوم حتی به تنهایی زیبا و پرمغز هستند نشان از تسلط بیضایی به تاریخ و اسطوره و ادبیات داره.
شب هزارویکم کتابیه که به نظرم خواندنش برای هر ایرانی واجبه.
کاش می‌شد بیش از پنج ستاره بهش بدم.
          

            از بهرام بیضایی هیچی نمی‌تونم بگم. انقدر که داستان‌هاش آغشته به اسطوره و ایرانی بودنه. شب هزار و یکم هم از این قاعده مستثنی نیست و فوق‌العاده است.
قلم و نگاه بیضایی رو دوست دارم و فضای این داستان که زنانه و اسطوره‌ای بود خیلی زیاد جذبم کرد.
قطعا به نمایشنامه‌خوان‌های علاقه‌مند به تاریخ باستان پیشنهاد میشه.