یادداشت‌های مرتضا لطفی (10)

          کتاب اخلاق آزادی یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها توی دنیای لیبرتارینیسمه که خیلی قشنگ سعی می‌کنه آزادی رو به شکلی واضح و ملموس تعریف کنه. روتبارد اینجا از ایده "انسان طبیعی" شروع می‌کنه؛ یعنی انسانی که از بدو تولد مالک بدن خودشه و کسی حق نداره بدون اجازه بهش دست درازی کنه. این نگاه پایه‌ای باعث میشه آزادی توی این کتاب نه یه مفهوم مبهم و انتزاعی، بلکه یه چیز واقعی و قابل لمس باشه.

یکی از نکات جالب کتاب اینه که روتبارد تعریفی خیلی عینی و مشخص از آزادی میده. از نظرش آزادی یعنی نبود هر نوع اجبار یا تجاوز به حقوق فردی. به عبارتی، آزادی یعنی هر کسی بتونه هر کاری با بدن و اموال خودش بکنه، به شرطی که به حقوق دیگران لطمه نزنه. این تعریف کمک می‌کنه که آزادی و مالکیت خصوصی توی چارچوبی مشخص و بدون ابهام قرار بگیرن.

روتبارد همچنین مالکیت خصوصی رو خیلی واضح توضیح میده. از نظر اون، هر کسی که اولین بار روی یه زمین یا چیزی کار کنه و ازش استفاده کنه، صاحب اون میشه. این یعنی مالکیت بر اساس تلاش و استفاده اولیه به دست میاد، نه صرفاً از طریق زور یا ادعا. این نگاه خیلی از مشکلات اخلاقی درباره اینکه "چه کسی حق داره صاحب چه چیزی باشه" رو حل می‌کنه.

یه نکته خیلی جالب دیگه توی این کتاب اینه که روتبارد برای خیلی از پارادوکس‌های اخلاقی راه‌حل ارائه میده. مثلاً توی مسائلی مثل اجبار، کمک به دیگران یا حتی حق دفاع از خود، با استفاده از اصل مالکیت فرد بر خود و اصل عدم تجاوز (NAP) استدلال می‌کنه که راه‌حل‌ها باید بر پایه احترام به آزادی فردی باشن.

در کل، اخلاق آزادی یه کتابیه که با منطق قوی و استدلال‌های دقیق، یه چارچوب محکم برای درک آزادی و مالکیت ارائه میده. اگه به فلسفه فردی و لیبرتارینیسم علاقه‌مند باشین، کتاب جذابی براتون خواهد بود.
        

          اگه به موضوعاتی مثل خودآگاهی، کیهان، مغز و فیزیک کوانتوم علاقه دارین، کتاب آینده ذهن از میچیو کاکو رو از دست ندین!
این کتاب که در سال ۲۰۱۴ نوشته شده، شاید کمی برای اینگونه مباحث قدیمی به نظر بیاد، اما همچنان یکی از بهترین‌ها برای به چالش کشیدن ذهن و گسترش افق فکری‌تونه. حتماً بخونید!
        

          مرضِ خودآگاهی 
یادداشت‌های زیرزمینی اثری پیشرو در فلسفه اگزیستانسیاله که روان انسان رو در مواجهه با پوچی و تضادهای درونی بررسی می‌کنه. این رمان نه‌تنها از نظر ادبی بلکه از نظر فلسفی و روان‌شناختی اثری عمیق و تأثیرگذاره. اگه به شخصیت‌های پیچیده و مباحث اگزیستانسیالیسم علاقه‌مندین، این اثر می‌تونه برای شما الهام‌بخش و چالش‌برانگیز باشه.
یادداشت‌های زیرزمینی داستان انسانی گرفتار در چرخه‌ای از آگاهیِ دردناک نسبت به خود، دیگران و جهانه. این آگاهی اونو به سمت انزوا و رنج می‌کشونه.
از رنج کشیدن لذت می‌بره اما منشأ این رنج و درد ناشی از آگاهی بیش از حدِ او به مسائل پیرامون خودشه. اما این رنج رو دوست داره چون به او احساس زنده بودن می‌ده. رنج‌ رو انتخاب می‌کنه چون بهش احساس آزادی دست می‌ده. بین خردگرایی یا جبرگرایی از پیش تعیین شده‌ی جامعه، مرد زیرزمینی با آگاهیْ اراده آزاد رو انتخاب می‌کنه، هرچند این راه با شکست، اشتباه و درد همراه باشه. اون عقل‌گرایی رو به استهزا می‌گیره و معتقده که انسان به عمد برخلاف منطق عمل می‌کنه تا آزاد بودن خودش رو ثابت کنه.
مرد زیرزمینی ابتدا دوستانش رو تحقیر می‌کنه، اما بعد با ناتوانی در ترک اونا تناقض عظیمی رو در درونش به‌ نمایش می‌ذاره. آیا ما کاملا مستقل هستیم؟ و یا نیاز به احساس تعلق و معنا یافتن از طریق این رابطه‌ها هستیم؟ این تناقض وضعیت انسان مدرنه، هم در تلاش برای طغیان در برابر جامعه‌س و هم در تلاش برای زندگی در همین جامعه ‌که‌ شکل دهنده‌ی بخشی از هویت‌شه.
        

          سفری هیجان انگیز به اعماق ذهن
این کتاب فوق‌العاده با زبانی ساده نگاهی پیچیده به مغز انسان، جامعه، فرهنگ، ژن و تکامل داره.
میشه کتاب رو بین رشته‌ای در نظر گرفت که در مورد همه‌چیز از جمله زیست شناسی، روانشناسی تکاملی، هوش مصنوعی، فلسفه و ... صحبت می‌کنه.
بهتون کمک می‌کنه خودتونو بهتر بشناسین و به درک عمیق‌تری از رفتار و احساسات خودتون برسین.
        

          کتاب "Born to Believe" بررسی می‌کنه که چطور باورها و معنویت روی مغز انسان‌ها تأثیر می‌ذاره. این کتاب بر اساس تحقیقات علمی و مطالعات نورولوژیکی نوشته شده و به چگونگی شکل‌گیری باورها در مغز انسان و تأثیرات آن بر رفتار، احساسات و سلامت روان می‌پردازه.

چگونگی تشکیل باورها و معنویت و تاثیرات‌ اون روی مغز، تاثیر باورهای مثبت روی حس‌ رضایتمندی و خوشبختی؛ از موضوعات مهمی هستن که تو این کتاب بهشون پرداخته می‌شه.
        

          تیچ نات هان استاد ذِن و صلح‌طلب ویتنامی در کتاب نیلوفر و مرداب، با زبان ساده به بررسی چگونگی هنر رهایی از رنج و رسیدن به شادکامی درونی می‌پردازه.
رنج و شادی از هم جدا نیستن، همچنان که روز و شب. رنج و شادی در هم تنیده شدن و بدون رنج شادی هم در کار نخواهد بود این طبیعت جهان ماست همانند یین و یانگ. و به جای اینکه از دست رنج هایمان فرار کنیم و سرکوب‌شون کنیم باید اونارو پذیرفت و در آغوش کشید.
نویسنده تاکید زیادی روی ذهن‌آگاهی (mindfulness) داره و اونو به عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های رهایی از رنج می‌دونه، ذهن‌آگاهی به هماهنگی بدن و ذهن کمک می‌کنه و چگونه در حال زیستن‌رو می‌آموزه‌.
اگه به فلسفه ‌شرق، بودیسم و ذن علاقه دارین؛ این می‌تونه شروع خوبی باشه.
        

          سوالات زیادِ بدون جوابی درباره چگونگی پیدایش جهان، خودآگاهی جهان، اراده آزاد، آنتروپی، پیچیدگی‌ و .... وجود دارن که هنوز هم به طور دقیق بهشون پاسخ داده نشده‌.
نویسنده نه با ابزار ریاضی یا حتی فلسفی که با علم فیزیک به این سوالات پرداخته و سعی داره با اونو با نگاه معنوی خودش ترکیب کنه و بهمون بگه جهان چطور داره کار می‌کنه.
کتاب یه جاهاییش خیلی علمی میشه و باید حتما با دانش قبلی در مورد مکانیک کوانتوم و نجوم به سراغ کتاب رفت.
        

          هدف کتاب بررسی موضوع گروه درمانی و تلفیق اون با فلسفه‌ست. 
جولیوس روان درمانگری که به تازگی به سرطان مبتلا شده و به دنبال یافتن راهی برای معنا و آرامش در سال آخر عمرش هست، با فیلیپ (فیلسوفِ منزوی‌ای که به گفته خودش آشنایی با شوپنهاور باعث درمان بیماری اعتیاد جنسیش شده) ارتباط برقرار می‌کنه و اونو دعوت به گروه روان درمانی خودش میکنه. دیدگاه هر دو باعث به وجود اومدن گفتگوهای جذاب و دقیق در حوزه روانشناسی و فلسفه میشه.
هدف کتاب بررسی موضوع گروه درمانی و تلفیق اون با فلسفه‌ست. در کنار این داستان یالوم به زندگی شوپنهاور هم می‌پردازه و اعتقاد داره که نبود روابط انسانی مناسب در زندگی شوپنهاور باعث بدبینی این فیلسوف به زندگی شده. و هدف آوردن فیلیپ به گروه هم فهماندن این موضوع به اونه.
کتاب راهکار مناسبی برای مقابله با رنج‌های بشری ارائه نمی‌ده و به نظرم این کارو به عهده خودِ خواننده گذاشته که با دیدگاه و زندگی شخصی خودش به یه نتیجه‌ای برسه.
گفتگوهایی که بین اعضای گروه رد و بدل میشه برام بسیار جذاب بود و‌ خودش یه کارگاه آموزشی بود.
        

          یکی از کتاب‌های خوب در زمینه اقتصاد رفتاری
قبل‌تر تئوری‌های اقتصادی بر این باور بودن که مصرف کنندگان کالاها موقع خرید رفتار خردمندانه می‌کنن، اما تحقیقات جدید نشون می‌ده که تصمیمات ما در حوزه اقتصادی می‌تونه کاملا نابخردانه و غیرمنطقی باشه.
تولیدکنندگان با استفاده از رفتارشناسی دست به تبلیغاتی می‌زنن که انسان ها را مجبور به خرید غیر ضروری بکنن‌. تصمیماتی که در حوزهٔ اقتصادی می‌گیریم بسیاری از اونها ناآگاهانه انجام می‌شه.
نویسنده با آزمایش های متعددی که خودش انجام می‌ده به تشریح رفتارهای نابخردانه در عرصه‌های گوناگون اقتصادی و اجتماعی می‌پردازه.
کتاب سختی نیست و خبری از بحث‌های خشک و پیچیده اقتصادی نیست، بلکه کتاب تلفیقی از روانشناسی و اقتصاده.
        

          تصویری تامل‌برانگیز از پیوند بین انسان و یک حیوان
داستان فیلسوفی که پس از ده سال زندگی با گرگ، نگاه عمیق‌تری به مسائل مهمی همچون شرارت انسانی، عشق، مرگ و جستجوی خوشبختی می‌رسه.
نویسنده با استفاده از دو استعاره گرگ و میمون، معتقده از اونجایی که ما انسان تکامل یافته نسل میمون‌ها هستیم بنابراین همه ما وارث خصلت‌های میمونی (نظیر دسیسه‌چینی، منفعت‌طلبی، فریبکاری، ضعیف کردن دیگران و ...) هستیم.
اما همچنین معتقده که در نهاد انسان‌ها گرگی نهفته‌ست که به دنبال تعالی، زندگی ارزشمند و با قدرت زندگی کردنه.