یادداشت 🎭 🎬 محمد رضا خطیب 🎭📚
1403/8/20
3.0
1
دو قرن تلاطم ، یادآور دو قرن سکوت...
اسمی که برای این کتاب انتخاب شده ، واقعا برازنده اون دوران ۲۰۰ ساله عجیب در تاریخ ایرانه.
از سقوط صفویه تا برآمدن سردار سپه واقعا ایران در تلاطم و منجلاب عجیبی بود...
حکومت صفویه که تونسته بود ایران رو یکپارچه و منسجم بکنه و مرزها رو استحکام ببخشه و قلمروی ایران رو گسترش بده، با سهل انگاری پادشاهان آخر این سلسله ، باعث شد مملکت دو دستی به چنگ افغانی های قندهار بیفته.
سرنوشتی عجیب و غریب...
شاه سلطان حسین به آسونی تاج رو روی سر محمود افغان گذاشت و مهری بر پایان یکی از قوی ترین سلسله های تاریخ ایران زد.
ایران توسط افغان ها تسخیر شد . اتفاقی که باعث شد۷ سال افغان ها بر جان و مال ناموس این مملکت مسلط بشن و تا جایی که می تونند دست به چاپیدن و کشتن و غارت بزنند.
تا اینکه نادرشاه اومد و مملکتی که هر تکه اون به دست یک عده افتاده بود رو دوباره یک دست کرد و با فتوحاتش، ایران ساسانی رو دوباره به یادها آورد.
اما اجل مهلتش نداد و با کشته شدنش، یک بار دیگه ایران دچار تحولات عجیبی شد. قلمروی وسیع و گسترده افشاریه تکه تکه شد و در داخل هم از هر گوشه ای یک نفر ادعای پادشاهی می‌کرد.
تا اینکه نوبت به کریمخان زند و سلسله خوشنام زندیه رسید.
کریمخان زند ایران رو یک بار دیگه سر و سامون داد و به امورات مملکت رسید . ۳۰ سال به خوبی و خوشی حکومت کرد و مردم تقریبا در راحتی تمام زندگی می کردند. شاید اگر خان زند ، جانشینی برای خودش انتخاب می کرد ، مسیر تاریخ ایران هم عوض می شد.
بعد از مرگ کریمخان ، خاندان زندیه به جای حفظ میراث کریمخان ، به جون هم افتادند و تا تونستند از همدیگه کشتن ، بدون اینکه توجهی به خان اخته قاجار داشته باشند که آروم آروم آماده می شد برای گرفتن حکومت.
زندی ها زمانی به خودشون اومدند که حکومت از دست شون رفته بود و شد آنچه نباید می شد.
آفتاب قاجار در ایران طلوع کرد و ۱۳۷ سال بدبختی و رنج و فلاکت و عقب افتادگی ( در دوره ای که اروپا در حال پیشرفت بود ) رو برای ایران به ارمغان آوردند.
کتاب حاضر شرح همین ۲۰۰ سال پر تلاطمه.
کتاب با فصل عجیبی شروع میشه. داستان عشق حاکم گرگان به مادر آغا محمد خان که کپی برابر اصل کتاب خواجه تاجدار بود و اصلا مشخص نشد که چرا اول کتاب اومده.
در ادامه همین روندی که بالا توضیح دادم رو کتاب به صورت خیلی مختصر و گاهی با نقل های عجیبی از تاریخ بدون سند ارائه میده که بعضی هاش رو برای اولین بار می شنویم.
مثلا تماشای فوتبال توسط مظفرالدین شاه در اروپا که در هیچ کتابی یا از زبان هیچ مورخی تا به حال نشنیدیم.
نویسنده به شکل عجیبی از همه سلاطین حتی نادرشاه هم بد میگه و بارها شکل حکومت سلطنتی رو میکوبه.
از خیلی از اتفاقات تاریخی چشم میپوشه اما ۲۰ صفحه در مدح امیر کبیر صحبت میکنه.
در واقع کتاب هارمونی نداره...
این کتاب برای مرور سریع تاریخ این دوره به صورت کلی بد نیست اما به عنوان مرجع نمیتونه مورد استناد باشه و در جزئیات هم خیلی تناقض و روایت های عجیبی رو ذکر کرده.
(0/1000)
نظرات
1403/8/20
البته نباید فراموش کرد که هر پیشرفت اقتصادی، فرهنگی و علمی و... که در دوران رضا شاه اتفاق افتاد ریشه در تفکر و رسالات و عمل روشنفکران و برخی دولتمردان قاجار داشت. نمیگم دوران قاجار دوره خیلی خوبی برای تاریخ ایران بوده ولی نمیشه تا سال هایی عقب ماندگی ایران رو تقصیر دولتمردان قاجار انداخت چون بی خبری از دنیا حتی از زمان صفویه شروع شده بود.متاسفانه خاندان پهلوی در سیاه تر نشان دادن این حکومت خیلی نقش داشتند(حکومت حاضر هم این نگاه رو دنبال کرد بدون این که بدونه ریشه در کجا داره!)، همین کار رو هم حکومت عصر حاضر ما با حکومت سلطنتی پهلوی کرد.
2
4
1403/8/20
. برخی دولتمردان... نمیشه خاندان قائم مقام فراهانی رو نادیده گرفت. نمیشه عباس میرزا و دانشجوهایی که به خارج فرستاد و دست به ترجمه کتاب زدن تا متوجه بشن علت عقب ماندگی ایران چیه رو نادیده گرفت. امیر که جای خود رو داره که شاگردانی مثل سپهسالار و.. تحویل جامعه میده. نمیشه رسالات قاجار که داره حکومت قاجار رو نقد میکنه رو هم نادیده گرفت. یا امثال طالبوف، ملکم خان، میررا اقا خان کرمانی و.... اولین صنایع، اولین ترجمه رمان و کتاب های سیاسی از خارج، اولین ارسال دانشجوها به خارج برای یادگیری صنایع و پزشکی، اولین راه اهن، اولین کتاب های سیاسی جدید و... اصلاحات قانونی زمان امیر کبیر و سپه سالار اتفاق افتاد اما با حرف شما هم موافقم با استبداد ناصرالدین شاه ادامه پیدا نکرد. مهم تر از همه مشروطه و زحماتش و روزنامه هایی چون صور اسرافیل و اختر و.. ـ رو این دوره داریمـ. اگاهی هایی که این دوره ایرانی ها در مورد علت عقب ماندگی کشور کسب کردند رو هیج دوره ماقبل نداشتیم @Mrkh
1
1403/8/20
ادامه.. سلسله صفویه دوره شاه عباسش دوران شکوهمندی از لحاظ ارتباط با دول خارجه داشت(در مورد پیروزی جنگ های نظامی صحبت نمی کنم). وگرنه زمانی که اونها کتاب هایی در مورد سیاست و قانون می نوشتند و برای اولین بار دست به چاپ کتاب زدن ما کجا بودیم؟!. شاه کسی بود که مشروعیت حکومت داری رو از علما گرفته بود و هر کارش لاپوشانی میشد. نمیشه همه تقصیرها زو تا دوره ای تقصیر قاجار انداخت چون بعد صفویه حکومت های کوتاه مدتی داشتیم که همش درگیر خون و خونریزی بودند دز حالی اروپا داشت پیشرفتش رو ادامه میداد و ما باز کجا بودیم؟!
1
1403/8/20
ادامه... به طور مثال از دست دادن خاک هامون در مناطق شمالی که سبب جنگ ایران و روس شد ریشه بی توجهی به این مناطق و پیشرفت نکرده شون گردن صفویه و حکومت های بعدی هستش. کریم خان قدرت محدودی داشت و نادرشاه قدرت نظامی که واقعا دنبال یک ایران متمرکز یود ولی با اقدامات نا درستش باعث از بین رفتن خودش شد. واسه همینه وقتی اقا محمدخان حمله به سرزمین های شمالی خودش حمله میکنه از جمله گرجستان و اذربایحان امروزی ی... که از دوره صفویه و پطر کبیر نفوذ ذر اونجاها شروع شده بود حالا میگه اینجا قرن ها سرزمین ماست و به خود ما باید برگرده و همین بهانه ای میشه که سبب کشته شدنش میشه. یا تعداد زیاد فرزندان فتحعلی شاه که نباید ضررهاش رو نادیده گرفت ولی باخوندن تاریخ با اقدامات مثبت برخی از اونها و تلاششون برای شناختن جهان عصر خودشون برای خواننده رو نباید نادیده گرفت.
1
1403/8/20
با صحبت شما که ریشه این نگاه منفی و سیاه از حکومت قبل به دوران باستان بر میگرده کاملا موافقم.(پایان نامه من در ارتباط با ازدواج های فتحعلی شاه و اقدامات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... فرزندان دختر ها و پسران فتحعلی شاه هست و نمیشه اقدامات مثبت رو نادیده گرفت)
1
1403/8/20
از طرفی تو تاریخ نگاه صفر و صدی نه میشه به حکومت و نه به اشخاص داشت. کتاب تاریخ ایران بعد از اسلام مرحوم زرین کوب. کتاب سقوط صفویه. کتاب های جناب فریدون ادمیت و... منابع قاجار مثل سفرنامه ها و کتاب های تاریخی است که شاهزاده های قاجاری به رشته تحریر در اوردن، رو به شما پیشنهاد می کنم. موفق و موید باشید.
0
1403/8/20
2