یادداشت مهرداد احمدنژاد

        فلسفه زبان از جهات مختلف دشوار است. برای فهمش گاهی نیاز به منطق هست و گاه اطلاعات زبان‌شناختی. وابستگی‌های فراموضوعی‌اش به کنار، خود فلاسفه زبان هم به موضوعات سخت و انتزاعی فکر کرده‌اند که احتمالا هر آدم عادی از دیدن و شنیدن این که چنین چیزهایی برای کسانی مسئله بوده سرش درد‌ خواهد گرفت؛ به شخصه هر جای کتاب(علی‌الخصوص فصول اول) را برای کسی شرح داده‌ام یک «که چه؟»ی بزرگ در نگاهش خوانده‌ام. این‌ها را گفتم که بر سرراست نبودن موضوع تأکید کنم. 
از طرف دیگر، درهم‌تنیدگی‌های زیادی با فلسفه‌ علم و حتی متافیزیک پیدا کرده است و لاجرم برای فهمیدن ابعاد مشترک‌شان باید یک درک پایه از مباحث مطروحه در فلسفه‌ زبان داشته باشیم. برای مثال تئوری‌های علّی و وصفی ارجاع در فهم واقع‌گرایی و پادواقع‌گرایی مهم است و اصلا بحث‌های آغازین فلسفه علم که شامل ایده‌های عجیب و غریب پوزیتیویست‌های منطقی است - و آن‌ها نطفه‌گذاران فلسفه علم به حساب می‌آیند - به این اعتبار که در اصل یک دعوای جدی بر سر «معنا»ست، فلسفه‌ زبانی است. 
این کتاب متن خوبی است چرا که پیوند داخلی بین موضوعات فلسفه زبان را به خوبی بازنمایی کرده است. یعنی اگر از مرجع و ارجاع آغاز کرده، به سمت نظریه‌های متعدد معنا حرکت کرده و سپس سر از کاربردشناسی و استعاره درآورده نه فقط نشان‌دهنده‌ی ترتیب و ترتب تاریخی بلکه نمایاننده‌ی پایداری یا ربط مسائل نیز هست؛ اینکه چطور حل یا منحل شدن یک مسئله، مسائل دیگری را در آینده‌ی آن حوزه پدید آورده است.
ترجمه‌ی این اثر به نظرم کار نسبتا دشواری بوده، هرچند که در چندین مورد امکان ترجمه‌ی حرفه‌ای تر وجود داشته اما دشواری‌های خواندن این متن فقط به گردن و گُرده‌ی مترجم نیست و متنی که اصطلاحات فنی فراوان دارد و در میانه‌ی فلسفه، منطق و زبان‌شناسی قرار گرفته خود در نفهمیده شدنش دخیل است! برای نمونه سه واژه‌ی lucution، illocution و perlocution واقعا چه معادل‌هایی دارند؟! حتی مورد به ظاهر ساده‌تری مثل implicature هم معادل‌گذاری برایش دشوار است.
کتاب ساختار فلسفی درستی دارد. در ابتدای هر فصل مقدمه و مدخل مناسبی آورده شده تا ذهن کمی به موضوع نزدیک شود و سپس هر نظریه را به همراه مدعیات اصلی و دلایل پشتیبانی کننده‌اش آورده و سپس دلایل مخالف و نقد‌ها را به ترتیب و با شماره‌گذاری ذکر کرده است. از زبان یکی از اساتید فلسفه تحلیلی شنیدم که چنین نوع نوشتار چندسطحی که چند مرتبه بین نظریه و انتقاداتش رفت و برگشت دارد عمق زیادی دارد و اصلا فلسفه‌ درست همین است. امیدوارم کارتان به خواندن فلسفه زبان نکشد اما اگر کشید شک نکنید این کتاب برای ورود گزینه‌ی مناسبی است. تا جایی که اطلاع دارم ترجمه‌های دیگری هم از آن موجود است اما به نظرم ترجمه‌ی کسی که تحصیلات فلسفی دارد(دکتر محمدامینی) قابل اتکاتر است. یک ستاره از امتیاز کسر شده بابت پیچیده بودن و ناگویا بودن برخی از توضیحات و انتقادات است.