یادداشت روشنا
2 روز پیش
«واقعیت ناپیدا» با زیرعنوان «سفری به گرانش کوانتومی»، کتابی علمی با نگارشی روان درمورد مسیر طی‌شده توسط فیزیک مدرن در قرن نوزدهم و بیستم و کشفیات جدید قرن بیست و یکمه.
کارلو رولی، نویسنده کتاب، فیزیکدان و از نظریه‌پردازان گرانش کوانتومی حلقه است که از جمله نظریه‌هاییه که سعی میکنه مکانیک کوانتومی رو با نسبیت عام سازگار کنه.
در بخش اول با عنوان «ریشه‌ها» مثل همیشه به یونان باستان میریم. جایی که شاید برای اولین بار دموکریتوس از مفهومی به نام اتم با عنوان کوچک‌ترین واحد سازنده جهان صحبت میکنه. گرچه مفهوم اتمی که دموکریتوس میگه با مفهوم فعلی یکسان نیست، اما نمیشه نوآوری دموکریتوس رو نادیده گرفت. بعد نوبت آیزاک نیوتن بزرگه، کسی که علم رو به جای اسطوره‌ها در جهان انسان نشوند و تفکر آدمی‌زاد رو برای همیشه تغییر داد: مکانیک کلاسیک نیوتنی که تا قرن‌ها بی‌رقیب بود و می‌تونست درصد زیادی از جهان اطرافمون رو توضیح بده.
بعد از فارادی صحبت میشه، یک کتاب‌ساز فقیر لندنی که برای توضیح مغناطیس از مفهوم جدیدی به اسم میدان صحبت کرد. مفهوم میدان باعث به وجود اومدن یک تناقض در فیزیک نیوتنی شد. تناقضی که باید به دست اینشتین حل می‌شد.
در بخش بعدی، «شروع انقلاب» با دو انقلاب مفهومی که در قرن بیستم شروع شد روبه‌رو میشیم: نسبیت عام و مکانیک کوانتومی.
این بخش با اینشتین و نسبیت خاص در سال ۱۹۰۵ شروع میشه، انقلابی در فهم ما از ساختار فضا و زمان. رولی خیلی خوب اما طبیعتاً نه خیلی عمیق مفاهیم اصلی رو بدون ارجاع به ریاضیات یا فیزیک پایه خاصی توضیح میده؛ ولی طبیعتاً اگه دانش پایه‌ی بیشتری داشته باشید، از توضیحات ارائه شده لذت بیشتری هم می‌برید. مزیت دیگه کتاب اینه که مفاهیم فیزیکی رو در قالب تاریخی که طی کرده توضیح میده و همین باعث میشه شما با تاریخ فیزیک هم آشنا بشید.
خب حالا آماده‌ایم که سراغ زیباترین نظریه‌ی فیزیک بریم: نسبیت عام، شاهکار اینشتین در سال ۱۹۱۵. اینشتین برای اینکه بتونه گرانش عمومی رو با نسبیت خاص سازگار کنه، نسبیت عام رو ابداع کرد و گفت فضا-زمان خمیده همون میدان گرانشیه. و نیروی گرانشی در واقع همون فضا-زمانیه که در اثر جرم خم شده.
بعد از توضیح نسبیت، مکانیک کوانتومی شروع میشه. چگونگی شکل‌گیری مفهوم کوانتوم و سه نتیجه‌ی این نظریه یعنی دانه‌ای بودن، عدم قطعیت و رابطه‌مندی. کوانتوم قطعاً از عجیب‌ترین مسائلی خواهد بود که در عمرتون خوندید و احتمالاً بارها موقع خوندن به خودتون بگید امکان نداره! به قول خود رولی «فقط یک جوان در میانه دهه سوم زندگی خود می‌تواند گزاره‌هایی این چنین هذیانی را جدی بگیرد.»
در بخش سوم، مسئله گرانش کوانتومی شروع میشه. همون مسئله‌ای که خود رولی روش کار میکنه و در پی سازگار کردن مکانیک کوانتومی و نسبیت عامه. من بعد سال‌ها تلاش تازه داشتم از حرفای اینشتین و کوانتوم سردرمی‌آوردم که با این نظریه آشنا شدم و دیدم سخت‌تر از نسبیت هم گویا وجود داره. 😂 اما خوبی کتاب اینه که با وجود اینکه درست نمی‌فهمید چه خبره، یک دورنمای کلی از مفاهیم به دست میارید.
بخش آخر، «فراسوی فضا و زمان» فرضیه‌هایی که امروزه بیشتر از همه توجه فیزیکدانان و به طور خاص خود رولی رو جذب کردن، توضیح داده میشه. فصل «اطلاعات» و مبحثی که توضیح داد فوق‌العاده بود. حتماً حتماً بخونید.
رولی در فصل آخر با عنوان «راز» خیلی کوتاه به دیدگاه علم به جهان می‌پردازه و کتاب رو تموم میکنه. گرچه خودم از طرفداران علمم ولی باز هم فصل آخر حس خیلی خوبی بهم داد. علم هرگز نمیگه جواب همه‌ی سوالات رو داره، منتها علم به خودش اجازه میده به همه چیز شک کنه و این ممکنه خیلی از علوم دیگه رو اذیت کنه. 😌
(0/1000)
نظرات
2 روز پیش
والا من که نخوندم کتاب رو، فلذا نمی‌دونم که چیزی جا مونده یا نه. احتمالا بخونمش. من با طناب بچه‌های غیر علوم انسانی در چاه نمی‌رم 😁 @roshana.
2
2 روز پیش
خب همین که چیزی تو ذهنتون نیست، اوکیه 😅 اگه خوندید که خیلی خوشحال میشم بحث کنیم 😏😁 @Mohamadrezaimani
1
2 روز پیش
هر علمی که اذیت بشه 😅 راستش من از اونایی نیستم که الان بخوام با علم تجربی بقیه علوم رو بکوبم. بیشتر منظورم این بود افرادی که انگار خیلی از علم تجربی خوششون نمیاد و بهش یه نوع غرور نسبت میدن یا بعضی اوقات حتی به نظر میاد از دست علم تجربی عصبانین، به دلیل همین جرئت شکاکیت و زیر سوال بردن علم تجربیه.
1
دیروز
من کلاً تو هر علمی این تغییر و تحول که شما ازش به شکاکیت تعبیر می‌کنید رو دیدم مگر علم دین اون هم در اصولش وگرنه حتی ما در فقه هم تغییر زیاد داریم. کلاً میشه گفت تو اصول علم ها عوض نمی‌شن اما تو چارچوب همین اصولشون خیلی تغییر می‌کنن حالا چه تجربی‌اش چه غیر تجربی‌اش. @roshana.
1
دیروز
پس بالاخره تموم شد. مبارک باشه :) از گزارش‌ها معلوم بود خیلی ازش خوش‌تون اومده. می‌ره توی لیست برای خوندن.
2
1
روشنا
2 روز پیش
1