بریده‌ کتاب‌های مهتاب حیاتی

روزی که با یکی از مسئولان سابق جهاد استان لرستان مصاحبه میکردیم ایشان خاطره جالبی به نقل از مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی تعریف کردند «زمانی که به ژاپن رفته بودم جلسه ای نیز با امپراتور وقت ژاپن داشتم پس از بحث و گفت وگو درباره برخی مسائل دوجانبه امپراتور به من گفت علی رغم اینکه ما تحولات انقلاب شما را دنبال میکنیم، ولی برای برخی از سؤالات خود پاسخ روشنی نداریم. اول اینکه ما مدتی است روی سازمانی در کشور شما به نام جهاد سازندگی مطالعه میکنیم چطور این نهاد توانسته در مدت کوتاهی مردم مناطق محروم را با خود همراه کند و بسیاری از آن مناطق را توسعه بدهد؟ دوم اینکه ما در اظهارات و سخنرانیهای مسئولان کشور شما دقت کردیم بدون هیچ نوشته مکتوب مشترکی، نوع خاصی از هماهنگی در گفتار بین شما وجود دارد چطور این هماهنگی به وجود آمده است؟ در کشور ژاپن علی رغم وجود نظام بوروکراتیک و ارتباطات مکتوب این هماهنگی به اندازه شما به وجود نیامده است. سوم اینکه برای ما سؤال است چرا این قدر مسئولان کشور شما مشتاق به ادامه تحصیل و کسب مدارج عالی اند؟ بعد آقای هاشمی به من گفتند: من در آن جلسه برای هیچ کدام از آن سؤال ها پاسخ مشخصی نداشتم.»

مردم آن حوالی از شنیدن داستان هایی که در یک آن به ذهن جیجی می رسید خنده شان میگرفت. البته بعضی وقت ها هم قیافه ای جدی میگرفتند گفتند این کار خدایی صحیح نیست برای این چرت و پرت هایی که فقط و فقط ساخته و پرداخته ی ذهن خودت است از مردم پول هم میگیری؟ آن وقت جیجی میگفت تمام شاعرها هم همین کار را میکنند .خب یعنی میخواهید بگویید این مردم در قبال پولی که دادند هیچی نصیبشان نشده؟ اشتباه میکنید چون من درست همان چیزهایی را که دوست داشتند برایشان تعریف کردم حالا چه فرقی دارد که تمامش توی کتابهای تاریخی باشد یا نه

جز مومو هیچکس نمیتوانست آن همه مدت منتظر بماند صبر داشت و متوجه جواب های پیرمرد میشد میدانست بپو چرا برای جواب دادن آن همه وقت صرف میکند برای آنکه هیچ وقت نمیخواست الکی حرف بزند؛ نمیخواست چیزی را که حقیقت نداشت به زبان بیاورد. چون به نظرش دروغ سرچشمه تمام بدبختی های دنیا بود دروغ های بسیاری که خواسته یا حتی ناخواسته و فقط به دلیل عجله کردن یا بی دقتی به زبان می آیند.

خلاصه ،اینکه هر گروهی به تناسب توان مالی اش آمفی تئاتر مخصوص خودش را داشت. اما در یک نقطه همه با هم موافق بودند. اینکه آمفی تئاتر چیز خیلی خوبی است. چون بدون استثنا تمام مردم شیفته ی آن بودند که سراپا گوش شوند و عاشقانه به تماشا بنشینند. و وقتی با تمام هوش و حواسشان صحنه های غم انگیز یا خنده دار را تماشا میکردند رفته رفته نمایش روی صحنه به طور شگفت آوری به نظرشان واقعی می.آمد بسیار واقعی تر از زندگی روزمره خودشان و مردم برای تماشای واقعیتی که با مال خودشان فرق داشت سر و دست می شکستند

کاری که موموی کوچک بهتر از هر کسی بلد بود: گوش دادن به حرف دیگران بود. شاید بعضی از خوانندگان فکر کنند خب اینکه چیز مهمی نیست هر کسی میتواند گوش بدهد. ولی تصورشان اشتباه است چون گوش دادن واقعی فقط از تعداد کمی از آدمها بر می آید و مومو در گوش دادن راستی راستی بینظیر بود و کسی نمی توانست به گرد پایش برسد. مومو طوری با دقت گوش میداد که در ذهن آدمهای احمق و نادان یکهویی فکرهای زیرکانه ای جرقه میزد نه اینکه مومو چیزی گفته یا سؤالی کرده باشد و این طوری طرف را به فکر انداخته .باشد نه مومو فقط می‌نشست و سراپا گوش میشد با تمام وجودش گوش میداد. در آن حال با چشمهای درشت و سیاهش زل میزد به آدم و آدم یکهو احساس میکرد که به فکرهای جالبی دست پیدا کرده است فکرهایی که همیشه در مغزش بوده اند و او تا آن موقع از وجودشان بی خبر بوده. مومو طوری گوش میداد که آدمهای دودل و ناامید یکهو دقیق میدانستند چه میخواهند و باید دنبال چه .باشند یا مثلاً خجالتی ها و ترسوها یکهویی احساس میکردند با شهامت و نترس شده اند یا مثلاً آدمهای غمگین و افسرده احساس خوشبختی و شادمانی میکردند.

آدم هر چقدر هم که دوست و رفیق داشته باشد فقط با چندتایشان احساس نزدیکی و صمیمیت میکند و همان چند نفر را به بقیه ی دوستانش ترجیح می دهد. مومو هم همین طور بود. دو تا دوست خیلی صمیمی داشت که هر دو هر روز می آمدند پیشش و هرچه داشتند با او قسمت میکردند یکی از این دوستها پیر بود و آن یکی جوان و مومو واقعاً نمیتوانست بگوید که کدامشان را بیشتر دوست دارد

سالهای اول دانشکده که در خوابگاه با مجید هم اتاق بودیم، خیلی از این کتابها را با هم خوانده بودیم و در موردشان بحث کرده بودیم. در مورد داستانها در مورد حادثه ها و شخصیتهای تاریخی و در مورد خود تاریخ. اینکه تاریخ خواندن به چه درد ما میخورد. یادم است یک شب به شوخی گفتم کار ما نبش قبر مرده هاست اگر احضار ارواح میکردیم ، بهتر بود از وقت میتوانستیم از آدمهای تاریخی بپرسیم آنچه بر سرشان آمده راست و درست چه بوده؟ تا دیگر این قدر میان کتابها دنبال حقیقت .نگردیم و بعد خندیدم و گفتم تازه معلوم نیست وقتی حقیقت پیدا شد میخواهیم چه .کارش کنیم آن وقت مجید :گفت ما برای آنکه درست جلو برویم باید پشت سرمان را بشناسیم و من از آن روز تا به حال به هر کس که درباره ی فایده ی تاریخ از من سؤال کرده همین جواب را داده ام.