بریده‌های کتاب مهدی حیدری

آدم در حین سفر گاهی با آدم‌های تنهایی مواجه می‌شود، کسانی که تنها کارشان انتظار کشیدن برای پایانی ناگزیر است. مرگ‌ها و ازدواج‌ها چنان تنهایی‌ای در اطرافشان ایجاد کرده که نمی‌توان به آن‌ها خرده گرفت که می‌خواهند این انتظار را به راحت‌ترین شکل ممکن سپری کنند.

این یک واقعیت است که تلخ‌ترین تتاقض‌ها و مرگبار‌ترین اختلافات جهان به دست کسانی رقم می‌خورد که احساسات و امیال شدیدی در قلب خود دارند.

هیچ دشمنی بدتر و هیچ دوستی بهتر از برادر آدمی نیست، چون برادر هرکسی او را می‌شناسد، و شناخت کامل قدرت می‌آورد، چه خوب باشد و چه بد.

راز درون قلب‌ها، که وحشتناک‌تر از آن بودند که چشمان بزدل مردم تحمل دیدن آن‌ها را داشته باشند، دوباره به سوی آفریننده مرموز خوبی‌ها و بدی‌ها، و خداوندگار همه شبه‌ها و شهود‌ها باز خواهد گشت و برای همیشه مخفی باقی خواهد ماند.

زندگی بدون اعتقاد یا عشق هیچ است... اعتقاد به دل آدمی و عشق به یک آدمیزاد! همان فیضی که در زندگی حتی یک بار هم شده نصیب نالایق‌ترین انسان‌های روی زمین هم می‌شود و دروازه‌های راه به جهان ماوراء را رو به آن‌ها می‌گشاید.[...] اعتقاد کامل و بی‌چون‌وچرا به حقیقی بودن روح یک نفر دیگر... عظمت مهربانی جاری در آن، که مثل اقیانوس عمیق و آرام و همیشگی است، درست مثل آرامشی همیشگی فراسوی طوفان‌های گذرای زندگی.

آرامش حقیقت و آسایش مرگ تنها زمانی معنا دارند که آدمی حجم عظیمی از نفرت نسبت به مشقت‌های سودمند زندگی داشته باشد.

عشق گناه نابخشودنی و رسوایی پنهان قلب‌های ماست، چیزی که باید لعن و نفرینش کرد، باید آن را مخفی نگه داشت و انکار کرد؛ چیز وقیح و بی‌شرمی که قول‌ها و وعده‌های شیرین را زیر پایش لگد‌مال می‌کند، نقاب آرامش را برمی‌کند و پیکر زندگی را لخت‌وعور می‌کند.

مرگ تنها حقیقت مسلم زندگی بشری است که آدمی با وجود همه تلاش‌هایش، هرگز نتوانسته است چهره آن را در پس غوغای کلمات و شکوه عبارات پنهان کند.

از مکاشفات تازه‌اش لذت می‌برد. مثل بعضی دیوانه‌ها که خیال می‌کنند عاقل‌اند در مورد همه چیز جهان با خودش بحث می‌کرد.

ترس همیشه باقی می‌ماند. آدم شاید بتواند بر هرچیزی در درون خود غلبه کند. عشق و نفرت و باور و حتی تردید را هم می‌توان در دل از میان برد اما هر کس تا زمانی که به زندگی چنگ می‌زند نمی‌تواند وحشت را از دلش بیرون کند، همان وحشت پنهانی و نابودناشدنی و هولناک که آرام در وجود آدمی رخنه می‌کند، افکار او را تیره و تار می‌کند، در دل او پنهان می‌شود و آخرین نفس‌های او را به هنگام جان دادن نظاره می‌کند.

همه حرف‌هایی را که از دهان خودشان یا اطرافیان‌شان بیرون می‌آید قبول دارند ولی هیچ‌کس نمی‌تواند احساس پشت آن حرف‌ها را واقعا بفهمد. ما خوب می‌توانیم با خشم و هیجان حرف‌های بزرگ بزنیم؛ از ظلم و ستم و جنایت و اعتقاد و فداکاری و ارزش دم بزنیم، ولی واقعا چیزی از معنای واقعی این کلمات نمی‌دانیم. شاید هیچ‌کس واقعا نداند رنج یا فداکاری چه معنایی می‌دهد، مگر کسانی که به دلیلی چنین رفتار‌هایی کرده باشند.

اندک مردمی متوجه این مطلب‌اند که زندگی‌شان، کنه وجودشان، توانایی‌ها و شجاهت‌های‌شان، همه و همه، تنها نمودی از باور آن‌ها [جوامع متمدن] به امنیت محیط پیرامون‌شان است. آن شجاعت، وقار، اعتمادبه‌نفس، آن اصول و احساسات، تک‌تک آن فکر‌ها، چه مهم و چه بی‌اهمیت، هیچ‌کدام به خود فرد تعلق ندارد و از اجتماعی که در آن زندگی می‌کند ریشه می‌گیرند: احتماعی که چشم‌بسته نیروی قوانین و اصول اخلاقی خود را اجتناب‌ناپذیر فرض می‌کند و قدرت پلیس و آراء و عقاید خود را باور دارد.

فداکاری حرف مفت است، بازی است، همه‌اش از سر کبر و غرور است، پناهگاهی است برای فرار از بدبختی‌ای که سزاوارش هستیم، بهانه‌ای است برای رهایی از حسادتی به خوشبختی دیگران داریم. زندگی کردن به خاطر دیگران، خوبی کردن! برای چه؟

انسان هیچ‌گاه به اندازه لحظات خلسه روحی، خودخواه نمی‌شود

استبداد عادتی است که به نیاز تبدیل می‌شود

به خیالمان زندگی می‌کنیم، در حالی که با عقل و هوش و افکار کسی دیگر به زندگی نگاه می‌کنیم

ما حتی در بی‌ریاترین و شرافتمندانه‌ترین کارهایمان بی‌آنکه بخواهیم هم به منافع خودمان فکر می‌کنیم، حساب و کتاب می‌کنیم! البته همه مردم خودشان را فریب می‌دهند و به خودشان تلقین می‌کنند که فقط از روی نیکدلی و بزرگواری این کار را می‌کنند

آن کسی را که نمی‌توانند و نمی‌خواهند نفرتشان را از او پنهان کنند فریب نمی‌دهند

شاید پیش از مردنم مفید واقع شوم. اقلا سرمشقی باشم تا مردم بدانند که چه نباید بکنند [...] و تجسم یک داستان اخلاقی باشم. شاید هم، دست آخر، قربانی حقیر همان بیقراری ذهنی و اجتماعیی باشم که امروزه بسیاری را به بدبختی سوق داده است.

خشونت قانونی است که بر تمام طبیعت و جامعه حاکم است. خواسته باشیم هم نمی‌توانیم از چنگ آن خلاصی پیدا کنیم.