بریده‌های کتاب حماسه‌ی سجادیه؛ تویی به جای همه

وقتی که آیه: فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ خانه‌هایی که خدا به آنها رخصتِ رفعت بخشیده است. نازل شد از پیامبر پرسیدند که مقصود از این خانه‌ها کدام خانه‌ها است. پیامبر فرمود: خانه پیامبر و اهل بیت پیامبر. ابوبکر اشاره کرد به خانه علی و از پیامبر با لحنی که انکار و اکراه در آن موج می‌زد پرسید: یعنی خانه علی هم از همین خانه‌ها است؟ پیامبر فرمود: برترین‌شان خانه علی است. بعد از ارتحال پیامبر، از ابوبکر پرسیدند: مقصود از فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ کدام خانه‌ها است؟ گفت: مقصود، خانه‌های مشخصی نیست. پرسیدند که: پیامبر در این باره توضیحی نداده است؟ ابوبکر عصبانی شد: شما چه کار به توضیح پیغمبر دارید؟ ... و معاویه هم در پاسخ به این سوال، همین را گفت: مقصود، مساجد است. همه مساجد. مخصوصاً مساجد نوساز!

ام سلمه می‌گوید: فکرش را بکن! به دختر پیامبر، به دختر وحی، به عصاره نبوت، به مقصود خلقت، به برترین بانوی عالم، حرف‌هایی زدند که هنوز بعد از این همه سال، تداعی‌اش جگرم را به آتش می‌کشد. حرف‌هایی که من، آن لحظه‌ای از یقین کردم صبر خدا را سرریز می‌کند زمین و آسمان را به هم می‌دوزد. اگر امروز از من بپرسند که در تمام عمر طولانی‌ات، عجیب‌ترین چیزی که دیده‌ای چیست. می‌گویم: صبر خدا!

[معاویه]: در حسین و خاندان و ایل و تبارش کدام نقطه ضعف هست که من بتوانم علم کنم؟ با چه بهانه ای تحقیرش کنم؟ مقابله به مثل مال زمانی است که مثلی وجود داشته باشد میان من و حسین چه نسبت و مشابهتی هست که من بتوانم با او مقابله به مثل کنم؟ از خودش بگویم یا پدر و مادرش یا جدش؟ او را به کارهای نکرده اش محکوم کنم یا خودم را با کارهای کرده ام تبرئه؟!

اعجاز حسین، همچون دم مسیحایی نبود که مرده را زنده کند. اعجاز حسین، بخشیدن دم مسیحایی به یاورانش بود. حسین به یاورانش توان احیاگری بخشید و فوت و فن حیات بخشی، کرامت فرمود. هر که حسین را همراهی نکرد از چنین مقام و عظمتی محروم شد.

دوست دارم نامه‌هایی را که معاویه برای علی نوشته ببینید! غوغا کرده این حرام‌زاده دوست‌داشتنی. جوری با علی حرف می‌زند که انگار او علی است و علی، معاویه. جوری او را از تعلقات به دنیا پرهیز می‌دهد که انگار خودش بی تعلق‌ترین موجود نسبت به دنیاست. عشق می‌کنم وقتی نامه‌هایش را مرور می‌کنم. نامه‌هایش را روزی هزار بار می‌خوانم و خسته نمی‌شوم. معاویه همه کسانی که مرا خون به جگر کردند جوری از هستی ساقط کرد که در دلم قند آب می‌شد. من اما بعد از مرگ معاویه، بیش از هر کسی، به مروان، امیدوار و دل‌خوشم.

حقایقی از این دست را اگر سجاد به تاریخ نسپارد و به نسل های بعد نرساند شیطان و ایادی اش این نسخه های اصلی و سرمشق های متعالی را به کلی نابود میکنند و نسخه های بدل را جای آن می نشانند. حاکمان ستمگر بر منبر پیامبر مینشینند و با نام اسلام به مردم ستم میکنند و مردم را نسبت به اسلام و خدا و پیامبر متنفر و منزجر می سازند. این است که سجاد، هر جا به هر بهانه ای از پدرش حسین و جدش علی بن ابی طالب یاد می کند و سرمشقهای الهی را برای مردم باز می نویسد. شیوه و روش و منش علوی را شرح میدهد تا مردم خود به مقایسه میان حق و باطل دست پیدا کنند و جویندگان حقیقت در آشفتگی و سردرگمی نمانند و میان اسلام راستین و آنچه حاکمان به نام اسلام ساخته اند فرق بگذارند.

ام سلمه می‌گوید: من می‌گویم آن مردمی که جسارت به مقدسات عالم را با گوش و چشم خودشان دیدند و شنیدند چرا خفقان گرفتند؟ چرا هیچ کدام دم بر نیاوردند؟ یک مرد نه، یک موجود زنده، در میان آنها نبود که نفس بکشد و با صدای نفسش ابراز وجود کند؟! می‌دانی چرا هیچ صدایی از آن آغل بزرگ حیوانات در نیامد؟ باورش برایت سخت است علی جان! (امام سجاد علیه‌السلام) ولی می‌گویم: از ترس محروم شدن از علوفه!

(روایت شیطان) از این پس و در طول روایت داستان، هنر مرا در ساخت و ساز شخصیت و عملکرد معاویه و امثال معاویه و رهروان راه معاویه خواهید دید. و از آن مهم‌تر مانیفست یا مرام‌نامه یا به عبارت دقیق‌تر دستورالعمل‌های که من به پیروانش ابلاغ کرده‌ام. همان صد فرمان در مقابل ده فرمان خدا به موسی که اشاره کردم. اگر مایلید که مرا و سیاست‌هایم را خوب بشناسید، لااقل عناوین این فرامین را دقیق به خاطر بسپارید. عنوان این دستورالعمل چه بود؟ برای از بین بردن یک اصل، ابتدا یک بدل بسازید و آن را جایگزین اصل کنید. ... (روایت راوی) اگر تقابل اسلام علوی و اسلام اموی در کربلا رخ نمی‌نمود، اسلام بدلی برای همیشه در جایگاه اسلام حقیقی و اصلی و علوی می‌نشست و هیچ رد و نشانی از آن باقی نمی‌گذاشت.

وقتی که آیۀ «فِي بُيوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ»، «خانه هایی که خدا به آنها رخصت رفعت بخشیده است» نازل شد، از پیامبر پرسیدند که مقصود از این خانه‌ها کدام خانه‌ها است؟ پیامبر فرمود: خانه پیامبر و اهل بیت پیامبر. ابوبکر اشاره کرد به خانۀ علی و از پیامبر با لحنی که انکار و اکراه در آن موج میزد پرسید: - یعنی خانۀ علی هم از همین خانه ها است؟ پیامبر فرمود: - برترینشان خانه علی است.

معاویه کسی است که من گاهی به او حسادت می‌کنم. نه که حسادتِ بد؛ یک جور حسادت پدر و فرزندی. پدری که از استعداد و توانمندی‌های فرزندش ذوق می‌کند و ذوق می‌کند آنقدر که ذوقش سرریز می‌شود و سر از رشک و حسد در می‌آورد. اگر از من بپرسند در میان تیرهایی که در عمرت پرتاب کرده‌ای کدام یک به هدف، نزدیک‌تر بوده، می‌گویم معاویه. نزدیک، نه. درست خود هدف. در مورد معاویه حقیقتاً زده‌ام به خال. ذوق زده فریاد زدم: خال! و عده‌ای شنیدند و او را «خال» صدا زدند. بعد دیدند که خالِ خالی، خیلی فخامت ندارد. گفتند چه کار کنیم؟ گفتم: «خال المومنین» صدایش کنید. آق دایی مومنین! زمانی که خداوند، فرمان سجده بر آدم را صادر کرد من تصورش را هم نمی‌کردم که از این جنس، کسی مثل معاویه در بیاید وگرنه سر ضرب، بر او سجده می‌کردم و با همه اعضا و جوارحم در مقابلش پهن می‌شدم و لنگ می‌انداختم.

دقیق ترین تعبیر را امام صادق علیه السلام در مورد بنی امیه و اسلام اموی بیان کرده است ؛ بنی امیه اجازه دادند که مردم ایمان را یاد بگیرند اما اجازه ندادند که مفهوم کفر و فسق را بفهمند به این دلیل که وقتی کفرشان آشکار میشود یا مرتکب فسق و فجور میشوند مردم تعریفی از ماهیت فکر و فعلشان نداشته باشند.

عشق اگر انسان را از زمینِِ عادت نَکَند و به آسمان کمال نرساند که عشق نیست.