بریده‌های کتاب شیاطین

بدی کار این است که دروغ‌های خودم را باور می‌کنم.

هر اندیشه باروری که از خارج بیاید نمی تواند در کشور ما ریشه بدواند. هیچ ملتی در دنیا هیچ اجتماعی نمی تواند با یک برنامه تحمیلی دوام یابد.

در مغرب زمین مسیح را فراموش کرده‌اند... و مغرب زمین به همین دلیل سقوط خواهد کرد.

کسی که به ملتش اعتقاد نداشته باشد، نمی تواند به خدا معتقد باشد! بدانید همه کسانی که از فهم و درک ملت‌شان دست کشیده‌اند و رشته‌ها را گسسته‌اند،پا‌به‌پای آن بی دین و خدانشناس یا لاابالی و بی قید شده اند.

این راه حل را مسیح به داستایفسکی آموخته است:آن کس که بخواهد زندگی خویش را نجات دهد، آن را از دست می‌دهد. آن کس که زندگی‌اش را در راه عشق من فدا کند، حیات واقعی به آن بخشیده است.

انسان هر چه سیاهروزتر باشد، یا قومی هر قدر زیر پاافتاده‌تر و بی‌نواتر باشند، امید اجر اخروی و رویای بهشت در دلشان ریشه‌دارتر است، خاصه وقتی صد هزار مبلغ مذهبی مدام بر آتش این امید بدمند و منافع خود را در آن بجویند.

اگر ما روزی توانستیم خودمان کار کنیم عقیده‌ای هم خواهیم داشت و آن وقت می‌شود انتظار داشت که «افکار عمومی» هم پیدا شود. اما چون ما هرگز تن به کار نخواهیم داد، صاحب عقیده کسانی خواهند بود که تا امروز به جای ما کار کرده‌اند، یعنی همان اروپاییان و همان آلمانی‌هایی که دویست سال است معلم مایند.

دوست عزیز، حقیقت راستین همیشه زنگ نادرستی دارد. اگر بخواهید این زنگ را از آن بزدایید باید اندکی دروغ به آن بیامیزید. این کاری است که مردم همیشه کرده‌اند.

من خوب می‌فهمم که چرا ثروتمندان روس مثل سیل به خارج کوچ می‌کنند و این سیل سال به سال شدیدتر می‌شود. غریزه است دیگر! وقتی کشتی‌ای غرق شدنی باشد موش‌ها پیش از همه آن را حس می‌کنند و از آن می‌گریزند.

هیچ نقشی زیرکانه‌تر از نقش طبیعی خود آدم نیست. زیرا هیچکس باور نمی‌کند که کسی پیدا شود که صورتکی بر چهره نداشته باشد.

اگر شما گیوتین را به جلو آورده‌اید و آن را با این شادمانی و افتخار برافراشته و به آسمان رسانده‌اید فقط برای این ست که بریدن سر از همه کار آسان‌تر است و پروردن اندیشه در سر از همه کار دشوارتر.

نیمهٔ دوم زندگی آدمیزاد از عادت‌هایی شکل می‌گیرد که در نیمهٔ اول روی هم جمع شده‌اند.

شاگردان مدرسه‌ای که خون دهقانی را به هوس احساس عجیبشان حین ارتکاب قتل می‌ریزند از مایند. اعضای هیات منصفه‌ای که علی‌الاصول جنایتکاران را تبرئه می‌کنند از مایند و دادستانی که می‌ترسد که در دادگاه به قدر کفایت آزادی دوستی از خود نشان ندهد از ماست.

دوست عزیز، «حقیقت همیشه زنگ نادرستی دارد. اگر بخواهید این زنگ را از آن بزدایید باید اندکی دروغ به آن بیامیزید.این کاری است که مردم همیشه کرده اند.» ص ۲۹۴

در همه جوامع و در وقت پریشانی تردید و تزلزل یا در دوران‌های گذار و تحول همیشه اراذلی رنگارنگ از اعماق جامعه برمی‌آیند......این اراذل همیشه بی‌آنکه خود به این حال آگاه باشند در خدمت و تحت فرمان گروه کوچک «پیشتازان» قرار می‌گیرند که هدفی مشخص دارند و اگر بسیار سبک‌مغز نباشند (که کم پیش نمی‌آید که باشند) این زباله‌ها را به هر سو که بخواهند می‌روبند و هدایت می‌کنند.

آیا می‌دانید، می‌دانید که بشریت بی‌وجود انگلستان باقی خواهد ماند؟ بی‌وجود آلمان و بی ما روس‌ها، بی علوم و بی نان به زندگی ادامه خواهد داد؟ اما فقط بی زیبایی است که زندگی ممکن نیست. زیرا بی زیبایی هیچکار نمی‌توان کرد. راز تاریخ در همین نهفته است.

من می‌خواهم بتوانم خودم را ببخشم. این مهم‌ترین هدف من است.

انسان هر قدر نجیب تر باشد سرّ ضمیرش در آینهٔ چهره اش نمایان تر می شود. ص۲۶

آدم باهوش فقط سکوت می‌کند، پرحرفی کار احمق‌هاست.

... هنرمندان به راستی با ذوق گاهی ممکن است اراذل نابکاری باشند.