یادداشت‌های فاطمه عباسی (62)

          ﷽
یه رمان تاریخی که سال ۱۳۴۴ رو روایت میکنه در چهار فصل و البته روزای مختلف. در روزهای مختلف به وقایع همون سال و یا سالهای قبل و بعد اشاره میشه و به طرز خیلی جذاب و قشنگی شما با شخصیت محمدرضا و خانواده‌ش و چندتا نخست وزیر و مقامات مختلف آشنا میشید که اغلب با محمدرضا قیاس می‌شن.
سبک نوشتن واقعا جالب بود: مخاطب قرار دادن محمدرضا، گنجوندن وقایع مختلف در یک سیر جذاب و تکرار بعضی بندها مثل امضای نویسنده بود و خاص خودشون
نمیتونید بگید این کتاب جهت‌گیری سیاسی خاصی داره؛ چون به چیزای مختلفی پرداخته که هم میتونید مثبت برداشت کنید هم منفی.

امانتی از کتابخونه‌ی عمومی 
        

          ﷽
اسم کتاب را وقتی شنیدم که علیزاده و زیباکلام با موضوع فلسطین مناظره داشتند. آ زیباکلام گفتند فلان کتاب را نوشته ام و چاپ نشد و خیلی خوب هست و این موارد. آ علیزاده هم معتقد بود کاش چاپ میشد چون حتما یک دانشجوی معمولی هم میتوانست آن کتاب را رد کند. [نقل به مضمون]
یک مناظره‌ی دیگر هم ایشان با قیس قریشی داشتند که گوش دادم و بعدش کنجکاو شدم با نگرش ایشان آشناتر شوم.

در کل شما با یک قوم کوچولو‌یِ مظلومِ ناز مواجه می‌شوید که به شدت بهشان ستم شده است و غریب هستند و این‌ها‌. برای اینکه با تفکرات مختلف حول فلسطین آشنا شوید بد نیست اما واقعا ممکن است یک جاهایی داغ کنید، بعد فکر کنید که تولد نه! لقاح مصنوعی یک جنین که سقط خواهد شد.

آ زیباکلام ابتدا از مطالعات و تجارب خودشان در تدریس این موضوع می‌گویند بعد تاریخچه‌ی یهودیت و کشور یا ناحیه‌ی یهودیه. [توجه کنید فلسطین نه، یهودیه! این واژه هی تکرار می‌شود و عمیقا روی اعصاب است. به طور محدود جلوتر این واژه به فلسطین تبدیل می‌شود.]
مسئله‌ی اختلاف همه‌ی اولاد بشر! با یهودیان از قبل میلاد حضرت مسیح (ع) تا همین صد یا پنجاه سال پیش بررسی می‌شود؛ از اختلاف نژادی بین ریشه‌ی یهودیان و فلسطینیان گفته شده است؛ از ظلم‌هایی که به یهودیان در سراسر جهان روا شده است؛ از خدماتی که یهودیان به فلان تمدن دادند؛ از اینکه یک سری آدمها به یهودیان بدبینانه و با تنگ‌نظری نگاه می‌کردند؛ از اینکه یهودیان خیلی باسواد و اهل تعلیم و تربیت بوده‌اند؛ از اینکه فلان ارتشیِ فرانسوی را چون یهودی بود به جاسوسی متهم کردند؛ از اینکه آلمان هیتلری این آزارها را رساند؛ از اینکه هولوکاست چه‌جور بود و چه شد و یک ماله‌ی عظیم! روی اینکه در غرب اجازه‌ی تحقیق روی هولوکاست وجود ندارد، می‌کشند؛ از اینکه یک عده آدم بودند که معتقد به آموزه‌های تورات نبودند اما بالاخره خود را یهودی می‌دانستند و عِرق داشتند، نمونه‌اش هرتزل؛ و همه‌ی این‌ موردها هم اصلا و ابدا نژاد پرستی نیست!  گویا یهودیان عزیز آن زمان یک مقداری هم به حضرت سلیمان(ع) بابت قوانین مالیاتی نقد داشته‌اند! [قبلا خوانده بودم که سکولاریسم، اول از بنی اسرائیل شروع شده. آن‌ها بودند که جایگاه فرمانروایی و پیامبری را مجزا تعریف کرده‌اند.]

از دید آ زیباکلام عزالدین قسام که اولین قیام علیه صهیونیست‌ها را شکل داده و در عکا شهید شده و قهرمان ملی‌ست و الان اسمش روی گردان‌های قسام [شاخه‌ی نظامی حماس] است، یک طغیانگر است!!!!![واژه‌ی طغیان واضح در کتاب هست.] در کل اصلا حقوق پایمال شده‌ی فلسطینی‌ها مورد توجه نیست. مثلا اینکه در دیر یاسین آن قتل و غارت فجیع توسط صهیونیست‌ها انجام شده با این استدلال توجیه می‌شود که یهودی‌ها هدفشان این نبود که فلسطینی‌ها را از آنجا برانند و نمی‌خواستند چنین اتفاقی بیفتد. اصلا توجه نمی‌شود که خب گیرم دیریاسین سوء تفاهم بود؛ قانا، کفر قاسم، صبرا و شتیلا، صفصاف، طنطوره، دوایمه و شجاعیه چطور؟![جنگ‌های مفصل اعراب و پاکستان با صهیونیست‌ها فعلا به کنار]

در میان مناظره با علیزاده، علیزاده یک جاهایی می‌گفت: اجرتان با حزقیل نبی(ع)! اجرتان با حضرت موسی(ع)! [کنایه از اینکه خیلی پشتیبان یهودی‌ها هستی.] فکر می‌کردم شاید بی‌ادبی باشد. الان می‌بینم پُر بی‌راه نمی‌گفت!
        

          ﷽
شاید گنگ به نظر برسه اما نه، نیست. یه موقع خوب که کاملا آروم هستید بخونید.

امانتی
        

          ﷽
یه داستان پرکشش با جزئیات تاریخی بالا.
زندگی این سه تا زن و البته در ابتدا پدرهاشون به هم گره خورده و شما خیلی خوب با زندگی این سه تا خانواده آشنا می‌شید؛ از تولد پدرهاشون تا تقریبا مرگ دخترهاشون. با تاریخ کشور هم آشنا می‌شید اما خب با چیزایی که مرتبط با این سه زن هستند بیشتر آشنا می‌شید. یعنی مثلا حزب توده خیلی به چشمتون می‌خوره تا آیت الله کاشانی. البته این ممکنه به سوگیری ذهن نویسنده هم برگرده. 
سیاست‌ورزی‌های این سه تا خانم به علاوه چندتا خانم دیگه برام جالب بود. البته خانم‌های سیاسی به این علت سیاسی بودن که خانواده‌هاشون سیاسی بودن وگرنه به تنهایی چشمگیر نبودند.

امانتی از کتابخونه‌ی عمومی
        

          ﷽
کتاب مجموعه‌ی چند گزارش از وضعیت زنان در کشورهای مختلف در سال ۱۹۶۲ است و نتیجه‌ی نهایی هم قربان صدقه‌ی امریکا رفتن است.
با چیزهای عجیب و غریبی در کشورهای مختلف مواجه می‌شوید که الان منسوخ‌اند و شاید خواندن این کتاب را در اولویت قرار ندهد. بماند که یک زن مسلمان درست و حسابی و فعال هم به تور این بنده‌ی خدا نخورده...

صوتی
        

          ﷽
در کل دوتا الگوی زن معرفی شده که هردو ناقصه. یکی فقط توی خونه‌ست و مادر و همسر نمونه، اما خب یه مقداری ساده و بی سیاست و بی سواد، اون یکی هم عیاش و رقاص و البته بازم بی‌سواد. دومی هووی اولی میشه و مرد که آدم نسبتا مذهبی جامعه محسوب میشه رو در ۸۰۰ صفحه از چندین جهت از راه به در میکنه، در حدی که اصلا با مرد صفحه‌ی اول قابل قیاس نیست.
جزئیات فضا و اشخاص خیلی خوب بیان شده اما جزئیات جامعه و شهر نه. روال داستان سرعت خوبی داره. با اینکه شخصیت‌های داستان محدوده اما خب داستان خسته کننده نیست و حتی جذابیتِ خاله‌زنک مآبانه هم داره‌.
توقع داشتم جزئیات بیشتری از فضای جامعه و شهری اون دوران بدونم و اصلا با این هدف خوندمش اما خب کتاب خیلی بوی اون موقع رو نمیده، انگار همین الان با تصویر قدیمی‌ای که وجود داره نوشته شده.

صوتی
        

          ﷽
ساده، گرم، روان، گیرا
اگر با نادر آشنا نیستید، یه وقتی فکر نکنید کتاب سوسولیه (واژه‌ی معادل پیدا نکردم)

صوتی
        

          معرکه!
با یه آدم همه‌فن حریف که بیکار نمی‌مونه و هرجا بوده به درد خورده و اثر مثبتی گذاشته، مواجه میشین. کودکی و فضای خانوادگی و مشاغل مختلفی که تجربه کردن و رفقای مختلف و جزئیات زندگیشون و تمام سفرهایی که به سوریه داشتن و جزئیات خوبی از شرایط رزمی و جنگی با سیر زمانی مناسب و روایت اشخاص متعدد و مرتبط خوب تصویر شده. عکس های خوب هر فصل و البته کیو آر کد هایی که فیلم‌های مرتبط هر بخش رو داشتن مثبت دو ستاره به امتیازهای کتاب اضافه میکنه.
این کتاب نسبت به کتاب "قرار بی قرار" و "اسم تو مصطفی است" غنی تره و این رو تو اولویت بذارید.
امانتی از کتابخونه‌ی عمومی
        

          ﷽
زندگی محمدحسین به کنار، در این کتاب مادری و همسری هم می‌آموزید...

کتابخونه‌ی خودم
        

          ﷽
ایشون یکی از دوستای جهاد مغنیه بودن، باهم تو دانشگاه آمریکایی بیروت تحصیل میکردند. همسرشون هم همون دانشگاه بودن و فعالیتهای جمعیشون برام جالب بود.
از طرفی فعالیتهای کاریشون خارج دانشگاه هم خوب بود‌.
این عزیزمون عاشق امام خمینی و رهبری هم بودن و نکات جالی تو کتاب میبینید.
یه قسمت از فیلم مستند "زینبیات" به ایشون تعلق داره.
در کل به نمایندگی از بچه های حزب الله خیلی برام جذاب بود...

امانتی از مهدیه‌ی عزیز
        

          ﷽
سبک روایت زندگی شهید، در قالب دانش آموزانی که دارن روزنامه دیواری درست میکنن و به تکاپو افتادن، روایت میشه.
فارغ از  زندگی شهید فکوری عزیز، این نکته جالب بود.

صوتی
        

          ﷽
در خوش قلمی که شکی نیست. شریعتی نامه ای خطاب به یک برده که در ساخت اهرام مصر نقش داشته، این را نوشته.
از ظلم پنج هزار سال پیش گفته و مسیری که او دنبال کرده برای از میان بردن بردگی و امثال آن.
نقش کنفسیوس و بودا، زرتشت و برهما، اشکالات اینها
ظهور پیامبر اسلام، اعجازی به نام علی
و بردگی امروزی...

امانتی از سبای عزیز
        

          ﷽
یکی از بچه های مدرسه هرچیزی می‌شد و هر کاری می‌خواستی بکنی، می‌گفت: که چه؟ (که چی بشه؟)
با این کتاب یاد آن خاطره افتادم. 
کتاب جالب است اما محتوای کلی‌اش همان یک خطی است که بالا گفتم به علاوه اینکه در شرایط درست تصمیمات نسبتا منطبق با شرایط بگیرید و اصرار بیهوده نداشته باشید.

چاپی، امانتی انجمن
        

          ﷽
نظر رهبری در مورد این کتاب اینه که مجموعا صدام رو چهره‌ی مثبتی نشون داده.
دقیقا همینه اما خب نه خیلی سطحی و تابلو!
علاوه بر این نویسنده یه مقدار هم درباره روئسای جمهور مختلف آمریکا صحبت میکنه و روابط بین المللشون  رو نقد میکنه.
(البته کتاب کاملا از فیلترهای سیا رد شده و نویسنده به این مسئله در ابتدای کتاب اشاره میکنه.)

صوتی عمومی
        

          ﷽
سرد، بی روح، تهی، بی مغز
نه چون هدایت است، متن کتاب هم همین است.
        

          ﷽
به حد خیلی آزاردهنده‌ای سوگیری داره‌. این خانم درگیر قحطی شده توی کره‌ شمالی و واقعا اتفاقات تلخی براش افتاده. این مسائل باعث شده کلا بزنه زیر کره شمالی، و کره جنوبی و آمریکا رو قله‌ی آمال ببینه. دیگه حتی نقاط خوب کره شمالی که خودشون بهش اشاره داشتن براشون چشمگیر و جالب نبود. از اونطرف نقاط منفی کره جنوبی که خودشون بهش اشاره داشتن براشون همچین منفی نبود!
انگار این سبک نوشتن درباره کره شمالی کلا معموله.
پست کره‌ شمالی از آقای نیما اکبرخانی رو ببینید.

صوتی عمومی
        

          ﷽
قهرمان‌های این کتاب جفت جفت هستند؛ تنها نیستند؛
سرداران فاتح که فقط خون می‌ریزند و خانواده ندارند، نیستند؛
حواسشان به همسرانشان هست و به وقتش کمک می‌گیرند.
همسرانشان در حرمسراها عزلت نگزیده اند؛
هم نسل خوبی تربیت می‌کنند هم به تربیت جامعه توجه دارند؛
برنامه‌ریزی می‌کنند و آموزش می‌دهند و مردانشان را به معراج می‌فرستند.

نقش زن در این کتاب مثل برخی کتب نیست که زن فلان پادشاه درگیر فکر پسر یک پادشاه دیگر است یا مثلا شاهد خاله زنک بازی های درباری نیستیم. فرهنگ اسلامی-ایرانی از داستان می‌بارد و هویت عمیقی به شما تزریق می‌کند. از این میان تفسیر زن الگو که در این کتاب نقش شده بود برایم جذاب‌تر بود.

(مجازی)
        

          ﷽
فرخنده، دختر یک خانواده‌ی متمول از جنوب. قبل انقلاب اسلامی متولد شده، جین می‌پوشد، لاک می‌زند، پرستار ارتش می‌شود و تا خود بهمن ۵۷ اسمی از امام نشنیده. زندگی فرخنده زیر و رو می‌شود و تبدیل می‌شود به یکی از مقاوم‌ترین زنان جنوب...

(صوتی)
        

          ﷽
با وسواس بیشتری نسبت به کتاب‌های معمول، نویسنده را بررسی می‌کنم و ناشر را چون کتاب تاریخی‌ هست و گوش جان می‌سپارم و قلم و یادداشت برداری. 
همزمان هم یک کتاب تاریخی دیگر را پیش می‌برم از یک نویسنده‌ی دیگر که محتوای نسبتا مشابهی با همین کتاب دارد اما کلا فکر نویسنده با این دوستمان فرق می‌کند و یک جور دیگر به قضایا نگاه می‌کند. 

این بزرگوار قطور از پس از اسلام شروع می‌شود و شامل تاریخ حکومتچه های ایرانی است و جزئیات مقبولی دارد اما خیلی جدی و جزئی به بررسی صفویه، قاجاریه، پهلوی می‌پردازد با جزئیات مشروح‌تر.
کتاب محدود به این نیست که پایتخت اینجا بود و لباس‌ها این شکلی بود و فلان شازده به فلانی تاخت و این هم مفاد فلان قرارداد و تمام!

چند مسئله که شاید ریشه‌های فرهنگی و فلسفی داشته باشد خوب بررسی می‌شود:
هویت اسلامی ملی در عهد صفویه و افول آن پس از صفویه
ایجاد یک هویت مصنوعی در پهلوی و شکست آن
مراحل تجدد در ایران. اصلا تجدد خوب است یا بد؟
علما و روشنفکرها چه کسانی بودند و چه نقشی داشتند؟
علل افول پهلوی و انقلاب اسلامی

این چند مورد مسائل نسبتا اختلافی با آن کتاب دیگر بود (تاریخ ایران مدرن، یرواند آبراهامیان)
اینجا انگار  همه‌ی نقش‌ها و شخصیت ها شرح داده می‌شد چه فرنگ رفته چه حوزه رفته. اما در روایت آبراهامیان قشنگ مشهود بود که انگار حوزه رفته‌ها خار چشم اند!
علل انقلاب اسلامی هم تفاوت داشت. آبراهامیان گزارش‌های درستی نقل می‌کرد و وضعیت فقر و سطح پایین زندگی و سواد و این آمارها که همه جا هست را می‌گفت اما علت انقلاب را مثلا اختلاف طبقه اقتصادی به علت فلان رویکرد منفی دولت در توزیع ثروت می‌دانست. (انگار اهل فن به این می‌گویند تفسیر مادی تاریخ و ماتریالیسم تاریخی)توجه کمی به چالش‌های عمیق بین مردم و حکومت که ریشه‌های مذهبی داشت، می‌کرد. 

چیزی جا ماند؟

(صوتی)
        

          تعریف می‌کند که وقتی بهار می‌شد می‌توانستیم از سبزی‌های کوهی تغذیه کنیم. اما آن هم خطرات خودش را داشت. ممکن بود جبهة النصرة بزند و به خاطر سبزی کوهی شهید بشوی!
می‌گفت یکبار به خاطر خوردن این سبزی‌ها مسموم شدم. دهانت تلخ می‌شود...
یاد کشور خودت می‌افتی که در جریان قحطی بزرگ به لطف مستدام انگلیس، بخشی از حدود ۱۰ میلیون کشته‌ی ایرانی به خاطر این مُردند که در بهار از سبزی‌های کوهی که سمی بودند مصرف کرده بودند

سوژه‌هایی که داستان‌های واقعی کوتاه کتاب روایت می‌کند خیلی از زندگی ما دور است، خیلی زیاد... مثلا دغدغه‌ات این باشد یک تخم مرغ پیدا کنی یا حتی به خاطر تهیه و رساندن ماست(آن هم با قیمت وحشتناک) به منزل بمیری!
اما چون خودت اهل کتاب هستی، مسیرهایی را برای گره زدن زندگی خودت به این کتاب پیدا می‌کنی و سعی می‌کنی دلها را نزدیک کنی. این مسیر برای من داستان سبزی کوهی بود.

الان فوعه و کفریا آزادند و داغ غزه ادامه دارد...

صوتی، عمومی