بریده‌ کتاب‌های محمدامین اکبری

روزها آدم خیلی راحت می‌تواند بی‌خیالِ همه‌چیز شود، ولی شبها فرق می‌کند.

زبان فارسی میراث ما ایرانی‌هاست، همه ایرانی‌ها، قطع‌نظر از این‌که زبان مادری‌شان چه باشد. ما از این میراث گران‌مایه‌تر و گرامی‌تر چیزی نداریم.

این شور نه تماماً از تن بود و نه تماماً از ذهن، بلکه هر دو را در بر داشت، انگار که تن و ذهن نه فقط جلوه‌ی عشق که جوهره‌ی آن نیز بودند. عشق به یک زن یا عشق به یک شعر، هر دو صرفاً یک چیز می‌گفتند: ببین! من زنده‌ام.

هفته به هفته و ماه به ماه سیاهه‌ی اسامی کشته‌شدگان به دانشگاه می‌رسید. گاه اسمی که می‌دید تنها اسم بود، مانند خاطره‌ای دور، اما گاه همراه اسم چهره‌ای در ذهنش زنده می‌شد و گاه صدا یا کلمه‌ای.

گفت: «تلاشم رو می‌کنم تا برات همسر خوبی باشم، ویلیام... تمام تلاشم رو می‌کنم.» استونر ناگهان متوجه شد در تمام مدتی که آن‌جا بوده اولین‌بار است که کسی او را به اسم کوچک صدا می‌زند.

آدم کتاب نمی‌نویسد که به خاطر بیاوردش، بلکه کتاب می‌نویسد تا فراموشش کند.

حالا که نمی‌تونی کامل باشی، خوب که می‌تونی باشی.

بسیاری دیگر از مردم همه دارایی‌شان را به جنگ اختصاص دادند چون این آخرین جنگ بود و با پیروز شدن در آن می‌توانستند جنگ را مانند خاری از گوشت تن دنیا بیرون بیاورند تا دیگر چنین چیزهای وحشتناکی تکرار نشود.

«نمی‌دونم از چه وقتی نوکر بودن باعث خجالت شد. نوکر بودن پناهگاه فیلسوفاست، واسه تنبلا خوبه و اگر کسی فوت و فنشو بلد باشه می‌تونه با نوکر بودن حکومت بکنه و حتی محبت دیگرونو جلب کنه. من نمی‌تونم بفهمم چرا آدمای باهوش‌تر این شغلو انتخاب نمی‌کنن... من هیچ شغلی رو نمی‌شناسم که توش این همه آدمای بی‌لیاقت بتونن شرکت کنن و تازه کارشونم درست انجام ندن.»

تا پیش از حمله مغول سطح فرهنگ در ایران خیلی بالاتر از آن بوده که بعدها می‌بینیم. مغول ضربه‌ای اساسی بر پیکر و روح ما وارد کرد. شاید بتوان گفت پیش از مغول فرهنگ نوشتاری بسیار وسیع و پس از آن به علت نابودی همه ساختارهای اجتماعی، قومی و فرهنگی، فرهنگ نوشتاری ضعیف شد.

در اینجا بود که دریافتم با تبدیل واقعیت به داستان می‌توانم آن را تعالی بخشم و این آزادی و اختیار را دارم که هرچه در توان دارم به کار گیرم که این وظیفه را به بهترین شکل به انجام برسانم. داستان‌نویسی معدن طلای وجود مردم را در اختیارم گذاشت و من هم بیکار ننشستم و جهان مخصوص خودم را خلق کردم. از متن گفتگوی ویلیام فاکنر با «پاریس ریویو»

فرهنگ شفاخانه عاطفی ماست؛ مخزنی از لطیف‌ترین عصاره‌های حکمت و عطوفت بشری که به کمک آنها بیشترین بخت را برای به سلامت جستن از لحظات اجتناب‌ناپذیر تزلزل و نابخردی داریم.

وضعیت بغرنجی است. وقتی خیال می‌کنی بالاخره از بند کلمه‌ها، از پیچ و خم دستور زبان، و از اصطلاحات ترجمه‌‌نشدنی به زبان‌های دیگر خلاص شده‌ای و پس از سال‌ها حرف زدن، خواب دیدن، عشق ورزیدن و فحش دادن به زبانی دیگر، خودت را از بند زبان مادری‌ات رهانده‌ای، ناگهان می‌بینی زبان قدیمی‌ات ناپدید نشده بلکه -درست مثل رسوبات املاح دریا که به بدن نهنگ می‌چسبند و توده‌هایی بزرگ می‌سازند- به نواحی خاصی از وجودت محدود شده. یکی از نواحی‌ای که زبان قدیمی در آن‌ها بیشترین دوام و ماندگاری را دارد گریه است.

از منظری مادی، من احمقی تمام عیار بودم که همه داروندارم را بی هیچ تدبیری به دست عمویم سپرده بودم. اما از منظری غیرمادی، آدم پاک و معصومی بودم که شایسته تحسین بود. حالا که به آن روزها فکر می‌کنم، حرصم می‌گیرد که چرا آن‌قدر معصوم پا به دنیا گذاشته بودم و از شدت ساده‌لوحی‌ام دندان‌هایم را به‌هم می‌سایم. بااین‌حال باز هم در آرزو و حسرت آن آدمی هستم که پاکی درونی و ذاتی‌اش را همچنان حفظ کرده بود. یادت باشد استادی را که تو می‌شناسی مردی است که دنیا معصومیتش را دزدیده است.