یادداشت‌های hashem koolivand (5)

          تکامل بطور کل حوزه جذاب و هیجان انگیزی است اما تکامل انسان و اینکه انسان امروزی چگونه انسان شد و چگونه موجودی اجتماعی مانند انسان چگونه سرامد چرخه غذایی در طبیعت شد بسیار برای من هیجان انگیزتر بوده و هست. کتاب جهش اجتماعی کتابی بسیار هیجان انگیز در مورد تکامل انسان است و جدای از تکامل زیستی و فیزیکی به بحثی جدی درباره تکامل روانی ما انسانها می پردازد. مطالعه آن برای شروع مطالعه تکامل انسان برای کسانی که در شروع مطالعه تکامل هستند خالی از لطف نخواهد بود. جذابیت مطالب کتاب بسیار زیاد است. در کنار متن زیبای کتاب، ترجمه روان این کتاب نیز شایان ذکر است.
        

          پیش از این کتاب انسان بی نقص را از این نویسنده مطالعه کرده بودم و خیلی به دلم نشسته بود، اما تجربه کتاب "عدالت چه باید کرد؟" تجربه متفاوتی بود. داستان مطالعه این کتاب از دیدن فیلمهای کلاس مایکل سندل در دانشگاه هاروارد شروع شد که به پیشنهاد برادرم و همسرش بود.  این کلاس سوالات بسیاری در حوزه فلسفه اخلاق و عدالت و انصاف را به طریق بسیار کارا و جالب مطرح می کند. با دیدن کلاس وسوسه شدم که کتاب را بخوانم . مسلما درک کتاب با توجه به دیدن کلاس بسیار ساده تر بود . نویسنده در کتاب مثالهای بیشتری مطرح کرده که به شفاف کردن مساله کمک می کند. 
در این کتاب نویسنده بحث اخلاق و عدالت را از نظریه فایده گرایی بنتام شروع می کند و انتقادات وارد بر این نظریه را مطرح می کند و در ادامه نظریات جان استوارت میل را ارائه می کند و به تلاشهای جان استوارت میل در خصوص آشتی دادن فایده گرایی و آزادی فردی انسان می پردازد. با پرداختن به آزادی گرایی و اختیار گرایی و انتقادات وارد بر آن ادامه داده و نظرات کانت در حوزه اخلاق را ارائه می کند. با ارائه آرا جان رالز در خصوص عدالت و انصاف کتاب به اوج خود می رسد. پس از آن آرا ارسطو در حوزه خیر و فضیلت را بررسی می کند و در انتها با ترکیبی از همه آنها تلاش می کند آرا خود را بیان کند. ترجمه آقای خاکباز بسیار روان و خوب بود. 
مطالعه این کتاب در صورتیکه سوالاتی در حوزه اخلاق و عدالت دارید به شدت توصیه می شود. مطالعه منابع این کتاب هم خالی از لطف نیست.
        

          کتاب تفکر سریع و کند دنیل کانمن یکی از کتابهایی است که با یکبار خواندن مطالب آن جا نمی افتد و باید چندین بار مطالعه شود و شاید خوب باشد برای درک بهتر آن پادکست باران قسمت های 1 تا 23 را هم به دقت چندین بار گوش داد. فارغ از شرح سیستم های 1 و 2 مغز ما و سوگیریهای زیادی که در کتاب به شرح آنها با مثالهای متنوع می پردازند، بهترین بخشی که من را جذب خود کرد، نظریه چشم اندازی است که دنیل کانمن در بخش چهارم کتاب به آن می پردازد. کاربرد این نظریه در نگاه ما به دنیا خیلی تاثیرگذار و پاسخ بسیاری سوالات و دردهای ما در زمان تغییر را این نظریه به ما میدهد. 
کتاب بسیار خواندنی و قابل تامل است.
        

          این روزها که بحث هوش مصنوعی داغ است و ترس و اضطراب آینده هوش مصنوعی و انسان همه ما را در برگرفته، مطالعه اقتصاد احساسی می تواند کمک کننده باشد. رولند تی راست در این کتاب به این مساله می پردازد که ماشین درحال جایگزینی چه مشاغلی در اقتصاد جهانی است و در آینده نزدیک چه مشاغلی با هوش مصنوعی جایگزین می شود و به زعم ایشان مشاغلی که احساسات و عواطف انسانی در آنها نقشی اساسی بازی میکنند، در کوتاه مدت از گزند هوش مصنوعی در امان است اما در بلندمدت ایشان معتقد است که تمامی مشاغل من جمله مشاغل که احساسات و عواطف انسانی در آنها حرف اول را می زنند، با هوش مصنوعی جایگزین می گردند. 
بهتر است کسانی که اضطراب آینده و هوش مصنوعی را دارند، این کتاب را تورق کرده و به آینده ای که ایشان متصور هستند فکر کرده و با دیده نقادانه آینده را از دید ایشان بنگرند.
        

          کتاب راه باریک آزادی اثر ارزشمند دارون عجم اغلو را چندسال پیش خواندم و به خواندن آن بسنده نکرده و پادکست دغدغه ایران از دکتر فاضلی را که در بخشهایی از آن به این کتاب پرداخته است را نیز گوش دادم و هنوز فکر می کنم که جا دارد بار دیگر آنرا مطالعه کنم. 
دارون عجم اغلو و جیمز رابینسون از نگاه نهادها ، اقتصاد و جامعه بار دیگر به مقوله آزادی پرداخته اند و نظریات مختلف را در اینخصوص بررسی کرده اند و درنهایت جوامع را از نظر نهادی تقسیم بندی کرده اند. جوامعی که قدرت حکومت بیشتر از قدرت جامعه است، جوامعی که قدرت جامعه بیش از قدرت حکومت بوده و جوامعی که هم حکومت و هم جامعه در یک پویایی مداوم بر قدرت خود توامان می افزایند و این تعامل رقابت گونه حکومت و جامعه، دالان باریکی از آزادی را در جامعه بوجود می آورد که مسبب حکومت قانون، احترام به آزادی فردی و اجتماعی همراه با حکومتی که توان حل مساله دارد می انجامد. 
مسلما نمی توانم تمام آنچه این برندگان جایزه نوبل اقتصاد در این کتاب گفته اند را بازگو کنم و تنها می توانم خواندن این کتاب برای من نگاه جدیدی در مقوله آزادی در جامعه بوده است. یکی از محاسن کتاب مثالهای بسیار و بررسی کشورهای متعدد بوده است که با استفاده از آن می توان درک درستی از آزادی در جوامع بدست آورد. 
پیشنهاد می کنم اگر این کتاب را مطالعه نکرده اید حتما آنرا بخوانید و اگر خوانده اید در پادکست دغدغه ایران پای صحبتهای دکتر فاضلی درباره این کتاب بنشینید.