یادداشت‌های باشگاه کتابخوانی ازتا (4)

نیمه تاریک ماه (داستانهای کوتاه)
          یادداشت مهسا علی‌میرزایی درمورد کتاب «نیمه‌ی تاریک ماه» در گروه کتابخوانی «دریچه»:

نیمه‌ی تاریک ماه، مجموعه برگزیده داستان کوتاه‌های هوشنگ گلشیری‌ست. برای من تجربه‌ی خواندن داستان‌ها با ترتیب زمانی، فرصت دیدن روند شکل‌گرفتن داستان‌نویسی گلشیری بود و در عین حال مرور جامعه‌شناسانه‌ی ایران از اواخر دهه‌ی ۳۰ تا اواخر دهه‌ی ۷۰.
فرم داستان‌هایی مثل معصوم سوم، قاب عکس خالی، نقاش باغانی و.... بسیار نو و تامل‌برانگیز بود و زبان در اغلب داستان‌ها مثل انفجار بزرگ، فتح‌نامه‌ی مغان، سیژ مثل طوطی، سیاه مثل کلاغ و .... شیرین و اصیل شکل گرفته بود. روایت‌هایی پیچیده و مبهم و گاهی معماگونه‌ی داستان‌هایی مثل شب شک، معصوم اول، چنار و .... هم اگرچه اصلا هدف خلق فضای جنایی پلیسی نداشت، توانسته بود با این ایجاد ابهام و شک فضایی بسازد که برای من تمرین چندلایگی و چندپارگی حقیقت بود.
داستان‌ها همه قابلیت خوانش‌های مختلف دارند؛ خوانش‌های اجتماعی، سیاسی، روانکاوانه، تاریخی، هرمنوتیک، فمینیستی و...
 تجربه‌ی ما در خواندن گروهی این کتاب، به فهم گسترده‌تر و متنوع‌تر کتاب بسیار کمک کرد.
        

6

ظرافت جوجه تیغی
          یادداشت الهام فرخی درمورد کتاب «ظرافت جوجه تیغی» در گروه کتابخوانی «ماهور»:

تا به حال شده احساس کنید نامرئی هستید؟! آیا تجربه این را داشته‌اید که در جایی شلوغ زندگی کنید با آدم‌ها رفت و آمد داشته باشید اما دیده نشوید؟
در آپارتمان مسکونی شماره ۷ خیابان گرونل آدم‌هایی زندگی می‌کنند که با وجود آنکه مساحتی از یک ساختمان گران‌قیمت را اشغال کرده‌اند اما دیده نمی‌شوند.
آن‌ها همزمان در دو جهان موازی زندگی می‌کنند جهان ذهنی خود و جهانی که ذهن دیگران از آن‌ها انتظار دارد.
اما چه کسی می‌داند که تا چه وقت می‌شود پنهان بود و چه اندازه می‌توان نقش بازی کرد؟
شاید روزی کسی پیدا شود و بفهمد که همه آنچه از بیرون دیده می‌شود تمام واقعیت نیست و این می‌تواند همان لحظه خاص برای زندگی هر کسی باشد. 
احتمالا به همین دلیل است که ظرافت جوجه تیغی را باید بارها خواند و درگیر تمام مفاهیم و پرسش‌های آن شد. ساعت‌ها و روزها به آن فکر کرد تا شاید به بخشی از واقعیت پنهان ذهن انسان‌ها دست یافت.
واقعیتی که فرصت دیده شدن را به انسان‌ها می‌دهد و این جسارت را در او بیدار می‌کند که نقاب نامرئی بودن را از چهره‌اش بردارد.
ظرافت جوجه تیغی هزارتویی از مفاهیمی است که از ذهن دو شخصیت به ظاهر متضاد در قالب روایت‌ها بیرون می‌ریزد. تصور کنید به دنیای ذهن دو آدم سفر کرده باشید و تمام فکرهای جاری در آن را بخوانید. آن وقت می‌توانید بفهمید که خیلی آدم‌ها بر خلاف ظاهر بسیار متفاوتشان می‌توانند دغدغه‌ها و خواسته‌های مشترکی داشته باشند. 
می‌توان فهمید حقیقت جوجه تیغی تنها آن تصویر اولیه‌ی گرد تیغ‌تیغی زمخت که آنی در ذهن مجسم می‌شود نیست، تن نرمی است که پیوسته آن را پنهان می‌کند و برای رشد و مراقبتش حاضر است آن تپه خار را به دوش بکشد.خارهایی که درک زیبایی‌شان در گرو کشف آن لطافت پنهان است.
        

4

تاریخ چیست؟
          یادداشت گلاره مهدوی درمورد کتاب «تاریخ چیست؟» در گروه کتابخوانی  «تاریخ ایران مدرن»:

پادشاه مستبد!رعیت بیچاره! استبداد شرقی! کلمات آشنایی هستند و تصویر آشناتری را برای‌مان می‌سازند: ایرانی با پادشاهان نالایق و مستبد!
اما آیا به راستی این تنها تصویر درست از ایران و تاریخش است؟پس «صدرا» از کدام شاه عباسی می‌گوید که با تمام قدرت و ابهت شاه عباس بودنش میان مردم راه می‌رفت و هنگامی که زمین‌داران اصفهان زمین‌های‌شان را به او‌ نفروختند، دست به خرید زمین‌های دیگری زد؟ کدام را باید باور کنیم؟ بهتر است سوالم را دقیق‌تر بپرسم پس “تاریخ چیست؟ “ برای جواب به این سوال ما سلامی کردیم به «ادوارد هلت کار»  بزرگوار و سری به کتابش زدیم و خواندیم که یک واقعه چگونه می‌تواند تاریخی شود، می‌تواند به شکل‌های مختلف خوانده و‌ تفسیر شود و همانا که فقط یک تفسیر درست نیست، هر چند که بعضی تفسیرها هم می‌توانند ناکافی یا گمراه‌کننده باشند. 
پس ما در (کلاس‌های تاریخ ایران مدرن ) سعی می‌کنیم  با  طرح سوالات جدید به خوانش‌های مختلف روی بیاوریم تا ایران را بار دیگر و از نو ببینیم و بخوانیم: کنشگری زنانش را ببینیم، با ایلات و عشایرش قدم بزنیم، با لوطی‌هایش چای بنوشیم، نوشته‌های روشنفکرانش را در مجلات و روزنامه‌ها بخوانیم و سفر کنیم در دل تاریخی که کمتر شنیده و کمتر به آن پرداخته شده. در این سفر حتی به بازخوانی آن "شاه مستبد" می‌پردازیم و از منابع مختلفی کمک می‌گیریم.
        

2