یادداشت محمدرضا شمس اشکذری

        چه عقاب‌هایی داشت این آسمان!

گزاف نیست اگر بنویسم شناس‌ترین داستان خلبانی برای مردم ایران، بخشی از داستان زندگی تیمسار شریفی‌راد است که فیلم عقاب‌ها بر اساس آن ساخته شده است. ایشان از خلبان‌های برتر اف-5 در پایگاه تبریز بودند که پیش از انقلاب نیز سابقه عضویت در تیم آکروجت نیروی هوایی را داشتند. در دوران جنگ نیز از روز نخست با جدیت در صحنه نبرد حضور داشتند و در روزهای پایانی آذر 59 در چهلمین پرواز خود به محاصره جنگنده‌های دشمن درآمدند و پس از نبردی جانانه و سرنگونی سه میگ عراقی، اف-5 ایشان نیز سقوط کرد. پس از آن به کمک نیروهای کرد عراقی نجات پیدا کرده و با دشواری‌های فراوان به میهن بازمی‌گردند. ماجرای کتاب و فیلم عقاب‌ها در همین‌جا به پایان می‌رسد اما بالا و پایین روزگار برای این سرباز وطن به پایان نمی‌رسد. ایشان مدتی وابسته نظامی ایران در پاکستان می‌شوند و بعد مدتی به اتهام جاسوسی دستگیر و زندانی می‌شوند که البته تبرئه می‌شوند و در آخر، رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند.
خود ایشان بعدها در سال 2010 کتابی با نام «Flight of a Patriot» خاطرات کامل‌تری را از کودکی تا مهاجرت به کانادا نوشت که تا جایی که می‌دانم به فارسی ترجمه نشده است. مصاحبه چهار قسمتی دلنشین و شیرین ایشان با سرهنگ حمزه‌ای هم شنیدنی است.
در مورد «سقوط در چهلمین پرواز» چند نکته را باید به طور خاص اضافه کنم:
1- تا جایی که می‌دانم این کتاب، جزو اولین کتاب‌های دفاع مقدس است (1362) و خود آقای شریفی‌راد شخصاً آن را نوشته است.
2- ایشان نقل می‌کنند سرگرد خلبان شهید علی اقبالی دوگاهه، بسیار ایشان را تشویق می‌کرده که خاطرات روزهای جنگ را بنویسد.
3- صادق وفایی هم در خبرگزاری مهر، مرور مفصلی روی این کتاب نوشته است با این عنوان: «مرور خاطرات خلبانی که عقاب‌ها از روی کتابش ساخته شد».
۴- کتاب بعد از رفتن نویسنده فقط گویا یکبار تجدید چاپ شده که آن هم بدون اجازه نویسنده بوده. در مورد فیلم عقاب‌ها هم فکر می‌کنم از ایشان اجازه‌ای نگرفتند.