بریده‌های کتاب Bêhzad Muhemmedî

برای این که صحنه را قدری قابل قبول‌تر کرده باشند شیخی یزیدی را هم به این جمع آورده بودند. این شیخ حتی یک کلمه هم عربی نمی‌دانست، و تنها کُردی بلد بود. به او یادآوری کردیم که کتاب مقدس یزدیان به زبان کُردی است، اما شیخ همچنان به کُردی اصرار می‌ورزید که عرب است.

بسیار بعید می‌نماید که کسی از ذره‌ای فهم و شعور بهره داشته باشد و واقعاً معتقد باشد به این که می‌توان زبانی را که میلیونها تَن بدان سخن می‌گویند با توسل به شیوه‌های پلیسی از میان برداشت.

در نیم قرنی که طی آن مردم کُرد از تماس با دنیای خارج بازداشته شدند حکومت آنکارا سیاست وحشت و ایجاد فضای ذهنی و فکریی را به مورد اجرا می‌گذاشت که به گفته اسماعیل بشیکچی، جامعه‌شناس تُرک، توانست «به مردم بباوراند که هرکس می‌گفت من کُرد هستم، جرمی را مرتکب شده بود که چندان شنیع بود که مستوجب مجازات مرگ بود.»

به هرحال، قیاس ایران با سوریه، عراق و ترکیه، بالاخص، مع الفارق است. ایران سرزمین مادری کُردهاست، در حالی که کُردها با عرب‌ها و تُرک‌ها هیچ گونه پیوند نژادی و فرهنگی ندارند.

فقر اقتصادی را می‌توان تحمل کرد اما سخن نگفتن به زبان مادری-چنان که سرنوشت کُردان ترکیه است- و ننوشتن و نیاموختن به زبان مادری تحمل ناپذیر است: از یک سو درد است و از یک سر زیان- زیانِ فرهنگ ملی.

به گمان من دولت جمهوری اسلامی ایران، اگر هیچ کار دیگری هم نکرده باشد، دست کم یک کار بسیار مهم کرده است: این دولت به ما مردم نشان داد که ادعاهای دموکراسیهای غربی و سوسیالیستهای شرقی از بیخ و بن دروغ‌اند، نشان داد که دفاعشان از آزادی و حقوق بشر دروغ است، تمدنشان دروغ است، و عدالتشان دروغ‌تر.

به بیان کلی، گذشته زمانی است که اکنون تمام می‌شود و آینده زمانی است که اکنون شروع می‌شود. اکنون چیزی است که زمان را به پیش و به پس اندازه می‌گیرد، زیرا اکنون، به بیان دقیق، زمان نیست بلکه بیرون زمان است. در اکنون، گذشته و آینده تلاقی می‌کنند.

آیلین گفت:«فکر کردن چه فایده‌ای واسه ما داره؟ تنها چیزی که از فکر کردن عاید آدم می‌شه افسردگی و غصه خوردنه.»

برای هر یک از این دولت‌ها که کردستان را بین خود تقسیم کرده‌اند، سرزمین کُرد که جزو خاک او شده است، به‌منزله نوعی مستعمره او به حساب می‌آید و همیشه بیم دارد از اینکه آن مستعمره را از او جدا کنند. همیشه سعی می‌کنند از این سرزمین حداکثر مالیات و سرباز بگیرند، بی آنکه در مقابل آن، به همان اندازه اقدامات سازندگی و اصلاحی برای ایشان به عمل آورند.

بدون حل مسئله کُرد، صلح ممکن نیست در خاورمیانه تأمین بشود.

ڕۆژێک گوتم بابە من دەترسێم. ئەویش بە منی دەگوت کە ئەتۆ کچە کوردێکی و هیچ شتێک لەو دوونیایەدا نییە کە کورد لێی بترسێ. کورد کە لە دایک دەبن، ترس لە زگی دایکیاندا بەجێدێڵن جا دێنە سەر دونیا.

من و پیتەری مێردم بڕیارمان دا کە تا دنیا ئاواهی پیس و بێفەڕ بێ، سوێندمان خوارد کە منداڵی تێدا نەخەینەوە. منداڵ‌خستنەوە لەو شێتخانەیە، شێتییە.

کوڕی خۆم! فێر بە، دنیا زبڵخانەیەکی زۆر گەورەیە، گەر گەرەکتە لێی حاڵی بیت بڕۆ ناوی و لووتت مەگرە.

تۆ کورد چاک ناناسیت؛ هەر کە سەرمان لە هێلکە جووقا، بە خەم ئاشنا دەبین، بە کۆست و هەرەس و گریان. خەم لەگەڵ شیری دایکمان دەڕژێتە خوێنمانەوە. لای ئێمە، کە دایکان بێشکەکان ڕادەژەنن، بە دەم لایەلایەوە دەگرین. من زۆر جار وا هەست دەکەم ئەو نووزە و ناڵینەی دایکم لە ڕۆحمدا جێگیرە و مەحاڵە ڕزگارم بێ لێی.

از طرز حرف‌زدنش معلوم بود که سال‌های زیادی را در دانشگاه گذرانده.

تاریخ اینجا رخ می‌دهد. همه در رخ دادن آن شریکیم: کوندرا با رمان‌هایش، روزنامه‌نگار با مصاحبه‌هایش، مخالفان با دادخواست‌هایشان. اگر همه ما تاریخ را می‌سازیم، همه می‌توانیم مسیر آن را هم تغییر دهیم، هر کدام به روش خودمان. مسیر هاول این بود: مخالفت سرسختانه با سرخم‌کردن علیه رژیم حاکم و گذراندن سال‌ها از عمر خود در زندان.

برای درد روحی تنها یک پادزهر وجود وجود دارد و آن، رنج جسمی است.

هرچه کارگر بیشتر خودش را غرق کار می‌کند، جهان بیگانه عینی که او خودش علیه خودش عَلَم می‌کند، به قدرت بیشتری می‌رسد، همین باعث می‌شود جهان درونی او فقیرتر شود و تعلق کمتری به او داشته باشد. در مذهب هم همین است. هرچه فرد بیشتر خودش را صرف خدا می‌کند، اتصالش با خودش کمتر می‌شود.

لەوەو(بزنە شێت) فێر بووم کە تا بە ڕاستەڕێدا بڕۆین هیچ نابینین و هیچ نابیستین و هیچ تام ناکەین و دەستمان بە هیچ شتێکی تازە ڕاناگات.

من ڕقی دنیام لە مەکتەبە، چونکە بەقەد بزنەکەم شتم فێر ناکەن!