بریده‌های کتاب محسن امیری

روح، راکب بدن و سوار بر آن است. اگر در این دنیا می‌خواهی روح را به مقصد برسانی، باید بدن را تیمار کنی تا زمین‌گیر نشود و تو را از راه باز ندارد.

محفوظات خوب است. اما حفظ‌محوری بد است که محور تلاش عبارت باشد از حفظ. محور تلاش باید عبارت باشد از فکر، ولو با حفظ هم همراه باشد.

معلم می‌خواهد چه‌کار بکند؟ تولید نسلی با این خصوصیات: دانا باشد، باایمان باشد، دارای اعتمادبه‌نفس باشد، دارای امید باشد، دارای نشاط باشد، دارای سلامت جسمی و روحی باشد، روشن‌بین باشد، بااراده باشد، کم‌هزینه و پرفایده باشد. این‌ها چیز کمی نیست... کار انبیاء نجات بشریت است، کار انبیاء ایجاد یک جامعه‌ی انسانی برتر و والاتر است؛ این است کار انبیاء‌. می‌گوییم «معلم، شاغلِ شغل انبیاست»، «معلمی شغل انبیاست»...

از نظر اسلام همان‌طور که معلم احترام دارد و باید تکریم شود، متعلم هم باید تکریم شود؛ شاگرد را هم باید تکریم کرد و به شاگرد اهانت نباید کرد. این یک جنبه‌ی پرورشی بسیار عمیقی دارد. ... تَواضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمونَ مِنْهُ و تَواضَعُوا لِمَنْ تُعَلِّمونَهُ...

شیخ استاد ما، دام ظلّه، می‌فرمودند میزان در ریاضت باطل و ریاضت شرعی صحیح قدم نفس و قدم حق است.

بچه‌های بهنجار، یا بچه‌هایی که وضعیت آن‌ها به حالت بهنجار بازگردانده شده از لحاظ تعلیم و تربیت مشکل‌آفرین‌ترین بچه‌هایند. طبع باهوش‌تری دارند، خواسته‌هایشان پیچیده‌تر است، فرهنگشان ریشه‌دارتر است و روابطشان دارای تنوع بیشتری است. آن‌ها از ما اراده‌ی قاطع یا عواطف چشمگیر نمی‌خواهند، بلکه ظریف‌ترین شیوه‌ها را می‌طلبند.

به ناگهان فهمیدم که کجای کار می‌لنگد... علت تمام بحران‌ها آن بود که ما دچار ایستایی شده بودیم و ایستایی چیزی است که هرگز نباید اجازه داد به زندگی جمع راه یابد. یک جمع [کارگری] آزاد هرگز نمی‌تواند در یک نقطه توقف کند. راز بقای یک جمع انسانی آزاد پیشرفت است و راز مرگ آن توقف.

هر چقدر مهربان باشید، هر چقدر حرف‌هایتان سرگرم‌کننده باشد، هر چقدر برخوردتان با خوشرویی و صمیمیت همراه باشد، هر چقدر شخصیت‌تان در زندگی روزمره و در تفریحات جذاب باشد، در صورتی که کارتان با شکست و ناکامی همراه شود و در هر قدمی که برمی‌دارید آشکار شود که در کارتان ناشی‌اید، یا هر کاری که انجام می‌دهید به خرابکاری و سرهم‌بندی بینجامد، چیزی جز سرزنش به دست نخواهید آورد. این سرزنش‌ها گاه سهل‌انگارانه و تمسخرآمیز خواهد بود، گاه تغیرآمیز و خصمانه و گاه با داد و فریاد و فحاشی همراه خواهد شد.

از مدت‌ها پیش متقاعد شده بودم که جوان‌ها _یا دست کم جوان‌های کانون ما _بیشترین احترام و محبت را در مورد کسانی احساس می‌کنند که در کار خود کاملاً تخصص دارند. همان چیزی که خصوصیات عالی، جسارت و معلومات دقیق می‌نامیمش، یعنی توانایی، مهارت، ورزیدگی دست‌ها، کم گویی و پرهیز از جمله‌پردازی‌های دور و دراز و عزم راسخ برای کار بیش از همه برای جوان جذابیت دارد.

وَفَدْتُ عَلَی الْکَریمِ بِغَیْرِ زادٍ مِنَ الْحَسَناتِ وَ الْقَلْبِ السَّلیمِ وَ حَمْلُ الزّادِ اَقْبَحُ کُلِّ شَیْءٍ اِذَا کَانَ الْوُفُودُ عَلَی الْکَریمِ

اگر برای کسی بکنی که قبلاً از او مهر دیده‌ای که هنر نکرده‌ای! معامله کرده‌ای. اگر در ازای قهر و جفا، مهر و وفا کنی هنر کرده‌ای... نه... هنر نکرده‌ای، به وظیفه خدایی ات عمل کرده‌ای. یک بار برای یک بنده، کاری کرده‌ای که خدا یک عمر برای همه بندگانش می‌کند.

... اگر دستت را خالی نشان دهی یا دست خالی‌ات را نشان مردم دهی، خدا همان را کف دستت رقم می‌زند... مال هم مثل آب اگر راکد بماند، تبخیر یا گندیده می‌شود. راه خروجش را باز بگذار تا جریان و برکت پیدا کند. و بدان که معنی برکت، زیاد بودن نیست، جاری و مفید بودن است.

حکیم متأله و فیلسوف بزرگ اسلام، جناب محقق داماد، رضوان‌ الله علیه، می‌فرماید: «حکیم آن است که بدن از برای او چون لباس باشد، هر وقت اراده کند، او را رها کند.» او چه می‌گوید و ما چه می‌گوییم! او از حکمت چه فهمیده و ما چه فهمیدیم!

از جمله کارهایی که باید بکنید، یکی این است که مخاطب خودتان را خلق کنید. اگر به فکر این باشید که مخاطب جبهه مقابل را تصرف کنید، ممکن است همین فکر، شما را وسوسه کند که به تقلید کار جبهه مقابل بپردازید.

شیر را بچه همی ماند به او / تو به پیغمبر چه می‌مانی؟ بگو! ما خیلی طفلکی هستیم... ما مردم پیامبر ندیدهٔ امام گم کرده... آفتاب ندیدهٔ مهتاب گم کرده...

بدان که اول شرط از برای مجاهد در این مقام و مقامات دیگر، که می‌تواند منشأ غلبه بر شیطان و جنودش شود، حفظ طائر خیال است. چون که این خیال مرغی است بس پرواز کن که در هر آنی به شاخی خود را می‌آویزد؛ و این موجب بسی از بدبختی‌هاست. و خیال یکی از دستاویز‌های شیطان است که انسان را به واسطه‌ی آن بیچاره کرده و به شقاوت دعوت می‌کند. انسان مجاهد که در صدد اصلاح خود برآمده، باید زمام خیال را در دست گیرد و مانع شود از اینکه خیال‌های فاسدِ باطل برای او پیش آید. و باید همیشه خیال خود را متوجه امور شریفه کند...

می‌گفت: «انسان مثل درخته. یه ریشه‌ای داره و یه شاخ‌و‌برگی. ریشه باید ثابت باشه، تغییر نکنه، کنده نشه، ولی شاخ‌و‌برگ‌ها باید به فراخور فصل تغییر کنند و نو بشن، تا طراوت و تازگی درخت حفظ بشه.» می‌گفت: «ریشه همون اصول محکم زندگی‌ان.» من میگم مثلاً هویتن. اونا تغییر نمی‌کنن، ولی چیزهای دیگه باید به فراخور زمانه توی وجود ما تغییر کنن، نو بشن، تا تازگی و طراوت و کارایی‌مون رو از دست ندیم. حالا توی ماجرای فرزند زمانه خودت باش هم...

و بدان که هیچ راهی در معارف الهیه پیموده نمی‌شود مگر آنکه ابتدا کند انسان از ظاهر شریعت. و تا انسان متأدّب به آداب شریعت حقه نشود، هیچ یک از اخلاق حسنه از برای او به حقیقت پیدا نشود؛ و ممکن نیست که نور معرفت الهی در قلب او جلوه کند...