بریده‌ کتاب‌های تمثیلات اخلاقی، تربیتی

کسی که بی‌پروایی‌هایی داشته و حالا می‌خواهد در صراط مستقیم باشد، چه زجری باید بکشد تا آن عادات را ترک کند! از این جهت خدا درباره‌ی این افراد می‌فرماید: «فاولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات» خدا بدی‌های این‌ها تبدیل به حسنات می‌کند. این به دلیل زجرهایی است که می‌کشند. ببینید «حر» چقدر زرنگ بود؟ او که تا عاشورا از فرماندهان سپاه ابن‌سعد است، روز عاشورا یکی از شهدای بزرگ تاریخ اسلام می‌شود. فکر کرده‌اید که حر این ۲۴ ساعت را چطور گذرانده؟ خودتان را به جای او گذاشته‌اید؟ کسی که بین آن‌ها محترم بود، زن و فرزند داشت، همه‌ی گوشتش زیر دندان آن‌ها بود، آیا فکر کرده‌اید که وقتی حر در این طرف شهید شود، آن‌ها خانواده‌ی او را در آن طرف به آتش می‌کشند که حر آبروی ما را برد؟ او قید زن و فرزند و همه‌ی تعلقات را زده است. خانه‌اش را غارت می‌کنند؛ همه چیزش را می‌برند. این ۲۴ ساعت برایش به اندازه چندین سال زجر کشیدن گذشته تا توانسته است از همه‌ی این دشواری‌ها بگذرد و تصمیم نهایی‌اش را بگیرد. گفت باید با این‌ها باشم؛ برگشت. حر، کار بزرگی کرده که دیگران در چند سال نیز موفق نمی‌شوند آن را انجام دهند. زجر چند سال را یک روزه کشیده است!

همان‌طور که غذاهایتان را تنظیم می‌کنید، روحیات خودتان را هم تنظیم کنید.وقتی خرما زیاد می‌خوری، دلت ترشی دوست دارد، یا وقتی ترشی زیاد خورده باشی، دلت شیرینی می‌خواهد. حرف‌هایی که انسان می‌شنود نیز بعضی‌هایشان شیرینی است، بعضی‌هایشان ترشی و بعضی‌هایشان چربی. تعریف و تمجید‌هایی که از انسان می‌‌شود حلواست و رنج‌ها و مصیبت‌ها ترشی است؛ همه این‌ها لازم است، هر کدامش به اندازه خودش. پس اگر کسی به شما شیرینی زیاده از حد تعارف کرد، خودتان به خودتان ترشی بخورانید؛ واعظ خودتان باشید.

حیف است که انسان خودش را از محبت های کوچک پر کند و بای محبت های بزرگ جای خالی نداشته باشد .

وقتی معصیتی برای انسان استمرار پیدا کند ، قلب او از بین می رود و میمیرد.

مسافری که به سوی مقصد حرکت می‌کند، راه نرفته را پیش رو می‌بیند؛ اما اگر پشت به مقصد بایستد، مسیر طی شده را خواهد دید. کسی که رفته‌ها و کرده‌های خود را می‌بیند، باید باور کند که در حال اشتباه است و پشت به مقصد ایستاده و کسی که نرفته‌ها و نکرده‌ها را می‌نگرد، شک نکند که رو به مقصد ایستاده و در مسیر صحیح قرار دارد. پس اگر مقداری عجب در عمل کسی پیدا می‌شود، نشانه‌ی آن است که دارد پایین می‌آید و تنزّل می‌کند. پس باید به خدا پناه ببرد و توجهش به آن کارهایی باشد که انجام نشده است تا غرور پیدا نکند.

حرف هایی که انسان میشنود نیز بعضی هایشان شیرینی است، بعضی هایشان ترشی و بعضی هایشان چربی . تعریف و تمجید هایی که از انسان میشود، حلواست و رنج ها و مصیبت ها ترشی است ؛ همه اینها لازم است، هر کدام به اندازه خودش ، پس اگر کسی به شما شیرینی زیاده از حد تعارف کرد ، خودتان به خودتان ترشی بخورانید؛ واعظ خودتان باشید .

اگر انسان به طور عادی و سالم رشد کند،دنیا برایش تنگ می شود.انسان این گونه آفریده شده که پس از یک هفته یا یک سال که دید دنیا جای خوردن و خفتن و کار و شغل و رفت و آمد است،از خودش می پرسد بعدش چه؟چه نتیجه و فایده ای داشت؟مثل بچه ای که بعد از مدتی بازی با اسباب بازی هایش از آنها خسته و سیر می شود.انسان اگر با این دنیا سالم برخورد کند،از آن سیر می شود و این احساس به او دست می دهد که گمشده ای دارد و دنیا آن چیزی نیست که بتواند او را سرگرم و راضی کند....

غفلت انسان دنیا را در نظرش بزرگ جلوه میدهد .

عالِم مانند چشمه است.تجلیل از عالم، یعنی بالابردن سطح چشمه تا آب آن بر همه‌ی سطوح کشت و صحرا مسلط شود. سبک کردن عالم به منزله‌ی پایین بردن سطح آب چشمه است تا بر هیچ زمینی سوار نشود.

استفاده از زبان در خدمت اهداف الهی جانماز و کفش: شما که با این زبان روضه میخوانید و ذکر ابی عبدالله میگویید، دیگر نباید با این زبان، گناه و غیبت کنید. زبان شما مثل جانماز می شود، نباید جانمازتان را به کفشتان بمالید. زبان انسان امانت خداست. وقتی که انساس آن را در راه غیر خدا به کار می برد، مانند این است که با جانمازی که از کسی امانت گرفته است، کفش شخص دیگری را پاک کند.

کسی که در حرف‌هایش خیلی شلنگ‌تخته می‌اندازد، در قضاوتش درباره‌ی این و آن هرچه خواست می‌گوید، در اظهار نظرهایش بی‌پرواست و هر چه از دهنش بیرون می‌آید می‌گوید، بدان که حامل ایمان نیست!