بریده‌های کتاب راه و رسم عشق

احترام، ماهیت عشق است در آسیا سنتی‌ست که می‌گوید به همسرت مانند یک مهمان احترام بگذار. این یک واقعیت است، حتما اگر زمان زیادی است که با همید. او همواره سزاوار احترام کامل از جانب توست. احترام ماهیت عشق است.

عشق زنده است عشق موجودی زنده است و نفس می‌کشد. لازم نیست برای پرورش‌اش در مسیری خاص از زور و فشار استفاده کنی. اگر با مهربانی و ملایمتِ با خود شروع کنیم، عشق را درست درون‌مان می‌یابیم؛ پاک و شفابخش.

عشق پهناور است در ابتدای آشنایی، عشق‌تان شاید فقط محدود به خودتان دو نفر باشد. اما اگر عشق واقعی باشد خیلی زود رشد می‌کند و همه را در بر می‌گیرد. لحظه‌ای که عشق از رشد کردن بایستد، شروع به مردن می‌کند. عشق مثل درخت است؛ اگر رشد نکند می‌میرد. می‌توانیم یاد بگیریم چطور عشق‌مان را پرورش دهیم و به رشدش کمک کنیم.

شکیبایی ویژگی چهارم عشق حقیقی شکیبایی است‌. می‌توان آن را یکپارچگی یا عدم افتراق هم نامید. در یک رابطه عمیق دیگر مرزی میان تو و یارت وجود ندارد. تو او هستی و او تو. ناراحتی تو ناراحتی اوست. با درک ناراحتی خود به عزیزت کمک می‌کنی کمتر رنج بکشد. ناراحتی و شادی دیگر مسائلی شخصی نیستند. آنچه برای او اتفاق می‌افتد برای تو اتفاق افتاده و آنچه برای تو پیش می‌آید، برای او پیش آمده.

دلی مثل رودخانه اگر مشتی نمک در لیوان آبی بریزی، غیر آشامیدنی می‌شود. اما اگر همان مقدار را در رودخانه‌ای بریزی کماکان می‌شود از آبش برای پخت و پز، شست‌وشو و آشامیدن استفاده کرد. رود بزرگ است و قابلیت دریافت، پذیرش و تغییر دارد. دل‌مان که کوچک باشد، درک و شفقت‌مان محدود می‌شود و رنج می‌کشیم. نمی‌توانیم دیگران و معایب‌شان را بپذیریم و تحمل کنیم و می‌خواهیم تغییرشان دهیم. اما اگر دلی دریایی داشته باشیم، دیگر این چیز‌ها آزارمان نمی‌دهد. سرشار از ادراک و شفقت‌ می‌شویم و می‌توانیم دیگران را بپذیریم. انسان‌ها را همانطور که هستند می‌پذیریم و این پذیرش به آنها فرصت تغییر می‌دهد. پس پرسش مهم این است: چطور دل‌هامان را وسعت بخشیم؟

احترام و اعتماد در کنار چهار ویژگی عشق حقیقی (محبت، شفقت، شادی و شکیبایی) که در سنت آیین بودا آمده، دو رکن دیگر هم هست: احترام و اعتماد. این دو را می‌شود در چهار ویژگی هم یافت، اما اشاره‌ای ویژه به آنها بهتر است. وقتی کسی را دوست داری باید به او اعتماد و اطمینان داشته باشی. عشق بدون اعتماد دیگر عشق نیست. البته که ابتدا باید به خود اعتماد، احترام و اطمینان داشته باشی. مطمئن باشی سرشتی خوب و مهربان داری. تو بخشی از جهان هستی؛ از ستاره‌ها ساخته شده‌ای. وقتی به عزیزت نگاه می‌کنی، می‌بینی که او هم از ستاره‌ها ساخته شده و ازلیت را درون خود دارد. با این نگاه طبیعتا احترام را احساس می‌کنی. عشق حقیقی نمی‌تواند بدون اعتماد و احترام وجود داشته باشد.

چهار ویژگی عشق حقیقی عشق حقیقی ۴ رکن دارد: مهرورزی، شفقت، شادمانی و شکیبایی. نام این چهار رکن در سانسکریت مایتری، کارونا، مودیتا و اوپکشا است. اگر عشقت شامل این ویژگی‌ها باشد درمانگر و دیگرگون کننده است و در خود عنصر مقدس دارد. عشق حقیقی قدرت بهبود و تغییر هر وضعیتی را دارد و مفهومی عمیق به زندگی می‌بخشد.

درک کردن، ماهیت عشق است درک درد و رنج دیگران بهترین هدیه‌ای است که میتوانی به آنها بدهی. درک کردن نام دیگر عشق است. اگر درک نکنی نمی‌توانی عشق بورزی.

زیبا باش، خودت باش اگر بتوانی بدنت را بپذیری، می‌توانی آن را به چشم خانه‌ات ببینی. می‌توانی در بدنت استراحت کنی، ساکت بمانی، آرام بگیری، و لذت و آسودگی را احساس کنی. اگر بدن و ذهنزت را نپذیری نمی‌توانی در خانه بمانی. باید خودت را همانطور که هستی بپذیری. این تجربه بسیار مهم است. همچنان که به ساختن خانه‌ای در خود مشغولی، زیبا و زیباتر می‌شوی.

تو گلی هر کودک مثل گلی در باغ انسانیت متولد می‌شود. گل‌ها با هم متفاوتند. در جوانی پیام‌های زیادی از جامعه می‌رسد که چیزی اشتباه است و زمانی درست می‌شود که فلان چیز را بخریم یا فلان نگرش را داشته باشیم یا همسر خوبی پیدا کنیم. ما آدم‌های بالغ می‌توانیم به جوان‌ها بگوییم همانطور که هستند خوب‌اند و لازم نیست کس دیگری بشوند.

گلِ درون یارمان را آبیاری کنیم روزی در مرکز مراقبه‌مان در فرانسه سخنرانی می‌کردم. دو نفر از حاضران زوجی از شهر بوردو بودند که مرتب به مرکز ما سر می‌زدند. خانم ردیف جلو نشسته بود و از ابتدا تا انتهای سخنرانی گریه کرد. بعد از سخنرانی سراغ همسرش رفتم و گفتم: «دوست عزیز، گل شما نیاز به آبیاری دارد.» او فوراً متوجه شد. بعد از نهار به سمت خانه رفتند و آقا یک ساعت و نیم با همسرش درباره همه ویژگی‌های خوب و تحسین برانگیزش صحبت کرد. وقتی به خانه رسیدند، فرزندشان از دیدن حال خوب پدر و مادر شگفت زده شد. تغییر می‌تواند خیلی سریع اتفاق بیفتد.

در آغوش گرفتن سال ۱۹۶۶ دوستی مرا به فرودگاه آتلانتا برد. موقع خداحافظی پرسید: «آیا می‌توان یک راهب بودایی را بغل کرد؟» در کشور من اینطور ابراز احساسات مرسوم نیست، اما با خودم فکر کردم: «من معلم ذن هستم و این کار برایم مشکلی ایجاد نمی‌کند.» بنابراین گفتم: «چرا که نه» او مرا در آغوش گرفت، اما من کاملاً خشک و رسمی بودم. در هواپیما به این نتیجه رسیدم که اگر می‌خواهم با دوستان غربی کار کنم باید فرهنگشان را بیاموزم. به همین خاطر مراقبه‌ی در آغوش گرفتن را ابداع کردم. مراقبه در آغوش گرفتن ترکیبی از شرق و غرب است. در این تمرین واقعاً باید طرف مقابلت را در آغوش بگیری. باید او را بسیار واقعی و نه ظاهری در بازوانت بگیری، برای اینکه نشان بدهی حضور داری پشتش را به آرامی نوازش کنی، در این حال آگاهانه دم و بازدم کنی و با تمام وجود و ذهن و قلبت او را بغل کنی. مراقبه در آغوش گرفتن یک تمرین آگاهی است. «دم: می‌دانم که عزیزم در آغوشم است، بازدم: برایم بسیار با ارزش است.» اگر با نفس‌های عمیق کسی را که دوستش داری در آغوش بگیری، انرژی عشق و قدردانی از درونش نفوذ می‌کند، بارور می‌شود و مثل گل می‌شکفد.

بدن و ذهن بدن و ذهن دو ماهیت مجزا نیستند. آنچه در بدن رخ می‌دهد بر ذهن اثر می‌گذارد و برعکس. ذهن برای ابراز بر بدن تکیه دارد بدن برای زنده ماندن و ممکن بودن بر ذهن استناد می‌کند. وقتی عاشق کسی هستی باید به او احترام بگذاری؛ نه تنها به ذهنش بلکه به تمام بدنش. تو به بدن خودت و به بدن او احترام می‌گذاری. تو بدنت هستی. ذهن تو بدن توست. بدن و ذهن او هم با هم در ارتباطند.

معنویت به معنای باور کورکورانه آموزه‌های معنوی نیست. معنویت تجربه‌ای است که آرامش، ارتباط و تغییر به‌همراه می‌آورد. هر کسی در زندگی به بعدی معنوی نیاز دارد. بدون جنبه معنوی، رویارویی با مشکلات روزمره‌ای که همه با آنها مواجهیم بسیار دشوار است. با تجربه معنوی دیگر نمی‌ترسی. همراه با بدن مادی‌‌ات بدنی معنوی داری. تمرین‌های تنفس، راه رفتن، تمرکز و درک کردن می‌توانند در کنار آمدن با احساسات و شنیدن و پذیرش ناراحتی خود و تشخیص و پذیرش ناراحتی دیگری بسیار کمک کننده باشند. با داشتن این قابلیت می‌توانیم به صمیمیت معنوی واقعی و پایدار با خود و دیگران برسیم.

سه نوع صمیمیت سه نوع صمیمیت وجود دارد: فیزیکی، احساسی و معنوی. این سه باید با هم همراه باشند. همگی ما در جستجوی صمیمیت احساسی هستیم. می‌خواهیم ارتباط واقعی، درک متقابل و همبستگی داشته باشیم. می‌خواهیم با یارمان سازگار باشیم. وقتی یک رابطه صمیمی هر سه ویژگی را در بر بگیرد، آنگاه صمیمیت فیزیکی با معناتر می‌شود و می‌تواند بسیار مفید و التیام بخش باشد.

شفقت شفقت و دلسوزی ویژگی دوم عشق حقیقی است. شفقت قابلیت درک درد و رنج در خود و دیگران است. اگر رنج خود را بفهمی، می‎توانی به دیگری هم کمک کنی تا رنج خود را بفهمد. درک و درد و رنج، شفقت و تسکین به دنبال دارد. با تمرین «آگاهی» و نگریستن عمیق می‎توانی رنجت را دگرگون کنی و به دگرگونی رنج دیگران کمک کنی.

پرورش دل همه ما می‌توانیم هنر پرورش شادی و عشق را بیاموزیم. هر چیزی برای زنده ماندن به عشق نیاز دارد، حتما دل. اگر ندانیم چطور به دلمان رسیدگی کنیم پژمرده می‌شود. با رسیدگی و مراقبت از شادمانی‌مان، توانایی عشق‌ورزی را پرورش می‌دهیم. پس عشق‌ورزی یعنی یاد گرفتن هنرِ پرورشِ شادمانی.

شناخت عشق حقیقی عشق حقیقی به ما زیبایی، سرزندگی، صلابت، آزادی و صلح می‌بخشد. عشق حقیقی، احساس شادی عمیقی برای زنده بودن به همراه دارد. هنگام عاشق شدن اگر چنین حسی نداشته باشیم، آن عشق حقیقی نیست.

مهرورزی نخستین ویژگی عشق حقیقی است. جوهره‎ی مهرورزی توانایی شادی بخشیدن است. تو می‎توانی موجب شادی دیگران باشی. اما تا خودت شاد نباشی، نمی‎توانی به دیگران شادی هدیه کنی. پس با پذیرش خود و فراگیری عشق‎ورزی و شفای خود، خانه‎ای در درون بساز. «آگاهی» را طوری تمرین کن که بتوانی لحظاتی از شادمانی و سرخوشی برای پرورش خود فراهم آوری. آنگاه چیزی برای هدیه دادن به دیگران داری.

شادمانی توانایی شاد کردن ویژگی سوم عشق حقیقی است. وقتی بدانی چطور شادی بیافرینی، خودت و یارت را شاداب می‌کنی. حضورت هدیه‎ای می‎شود، مثل هوای تازه، گل‎های بهاری یا آسمانِ آبی.