بریده‌های کتاب دعبل و زلفا

شجاعتِ حق‌گویی نداریم که گرفتار سلطه‌ی باطل شده‌ایم .

امام رضا (ع) به دعبل فرمودند : بدان هرکس مرا در دیار غربتم ، در طوس ، زیارت کند ، در قیامت آمرزیده است و با من خواهد بود .

آدمی زاد چه بد تاجری است که سعادت جاودان را به عمر دو روزه ی دنیا می فروشد و سرافکنده و مغبون به سرای باقی رانده می شود!

به چیزی دلبستگی ندارم . حق را بی‌پروا می‌گویم ؛ اما چون حقیقت ، تلخ است ، به مزاج اهل باطل نمی‌سازد و عصبانی‌شان می‌کند .

هارون گفت : عیبی در تو نمی بینم جز آن که از رافضیانی ! ای کاش به مسلک عامه در می آمدی ! چنین کن تا مقرری خوبی بگیری و از ملازمانم باشی. _من نیز تنها حُسنم را در این می بینم که به سفارش قرآن و پیامبر گرامی ، عمل میکنم و از دوست داران اهل بیتم.

خدا را رها می‌کنی و برای خرمهره‌های هوا و هوس به هارون رو می‌آوری و خدا گوهرِ توفیق و یاد خودش را از تو می‌گیرد تا از همه مغبون‌تر باشی ! موسی‌بن‌جعفر پادشاهی در لباس زاهدان است و هارون ، گدایی در لباس پادشاهان . دوست دارم با آن پادشاه حقیقی باشم . همیشه غبطه خورده‌ام به کسانی که عزت‌نفس خود را قربانی هوا و هوس نکرده‌اند !

-تا دقیقه ای دیگر از هم جدا می شویم.این را به یادگار از من داشته باش:زبانی که به حق نچرخد،به درد همان لقمه در دهان چرخاندن می خورد و بس!

امان از جاذبه‌های دنیا که گرچه گذراست ، خود را شیرین و جاودان می‌نماید ! ما کی از خواب غفلت بیدار خواهیم شد ، خدا می‌داند !

برزخی میان حق و باطل نیست . از حق که گذشتی ، دیگر هرچه هست باطل است .

- به چیزی دلبستگی ندارم. حق را بی پروا می گویم؛ اما چون حقیقت، تلخ است، به مزاج اهل باطل نمی سازد و عصبانی‌شان می کند. -راهی میانه را در پیش بگیر. نمونه‌اش ترانه‌های امشبت. - افسوس که برزخی میان حق و باطل نیست. از حق که گذشتی، دیگر هر چه هست باطل است.

دعبل گفت: طوری از انسان حرف می زنی که انگار بوته کدوست ! نقش ایمان و عشق را از یاد برده ای! این دو، اکسیر اعظم است مرده را زنده می کند.

چاره چیست امروز نان در شعر است شاعر مکارمی را به ناف اشراف و درباریان فاسد می‌بندد که آنها در خواب هم نمی‌دیدند در عوض سکه‌های طلا می‌گیرد هیچ دروغی را چنین به طلا نمی‌خرند بگذریم که گاهی قطعه‌ای شعر شایسته مانند عصای موسی از منجیق و گزر هم کوبنده تر است و بساط سحر و جادوی فرعونیان را فرو می‌بلعد خودم بیشتر از دیگران باید حرف خودم را باور داشته باشم سخت بود که مردانی از شیعیان را به بهانه‌های واهی کشته بودند دختران و زنانشان را مانند غنیمت جنگی می‌بردند تا بین خود تقسیم کنند نمی‌توانست به خود بقبولاند که آن در یتیم را مانند اسبی اصیل و کمیاب بفروشند و یکی که شاید پدربزرگ او به حساب بیاید صاحب او شود

دعبل گفت: شعر، زنگ بیدارباش است، نه لالایی برای ستم گرانی که سیر خورده و نوشیده‌اند و از گرانی بار گناه و جنایت، خوابشان نمی برد.

نالید:خدایا گناهانم چنان فراوان اند که جز تو از پس شمارش آن بر نمی آید!اگر می خواهی کیفرم دهی ، در همین دنیا باشد و به آخرت نیفتد!حتی اگر کیفرم آن باشد که جان و مال و اولاد و مقامم را از من بستانی،راضی ام!

آدمی‌زاده چه بد تاجری است که سعادت جاودان را به عمر دو روزه‌ی دنیا می‌فروشد و سرافکنده و مغبون به سرای باقی رانده می‌شود!

_ مرا در محبت و دوستی خاندان پیامبر (ص) ملامت نکن گه شیفته‌شان هستم و به نیکی و پاکی‌شان اطمینان دارم ! آنان را برای رشد و کمالم برگزیدم که برگزیده‌ترین‌اند !

_راهی میانه را در پیش بگیر.نمونه اش ترانه های امشبت. _افسوس که برزخی میان حق و باطل نیست.از حق که گذشتی،دیگر هر چه هست باطل است.

جعفر پرسید : برخی از بزرگان که به اینجا می‌آیند ، به لکنت می‌افتند و سراپا می‌لرزند . کافی است اشاره‌ای کنم تا سرهایی بریده شود و والیانی را عزل ، و دارایی‌شان را مصادره کنند . چگونه است که تو نمی‌هراسی ؟ _ آن‌ها یا واهمه دارند که از تبهکاری‌هایشان باخبر شده باشی و یا به سکه‌های طلا و قدرتت چشم طمع دارند . من نه گناهی کرده‌ام ، نه طمعی دارم . به نان و کشکی می‌سازم و سخنی می‌گویم که مقبول پروردگارم باشد . _ سالوس را کنار بگذار دعبل ! پس برای چه به این‌جا آمده‌ای ؟ باید به مسجد می‌رفتی . _ برای دو مطلب آمدم . یکی این که بگویمت هرچه بُرجت را بالاتر ببری ، اگر از آن بیفتی ، سخت‌تر در هم می‌شکنی . اگر امروز می‌توانی با اشاره‌ای جانی بستانی و فرمان‌روایان سرزمین‌هایی را همانند این مهره‌های شطرنج ، جابه‌جا کنی ، دستی را هم باور داشته باش که می‌تواند در لحظه‌ای با تو چنین کند . دوم آنکه به من بگویی فرزند رسول خدا کجاست و چرا رهایش نمی‌کنید ؟

آن روی سکه‌ی قدرت ، بی‌رحمی و قساوت است .