بریده‌ کتاب‌های در جستجوی زمان از دست رفته: زمان بازیافته

از این گذشته مدت‌ها بود که دیگر به هیچ‌چیز آلبرتین علاقه‌ای نداشتم. اما همچنان ماشین‌وار درباره‌ی او پرس‌وجو می‌کردم، چون پیرمرد حافظه‌باخته‌ای که گهگاه از کار و بار فرزندی بپرسد که از دست داده‌ است.

...که عاشقی نفرینی چون آن‌هایی است که در قصه‌ها می‌خوانیم، و علیه‌اش کاری نمی‌شود کرد و فقط باید صبر کنی تا افسونش پایان بگیرد.

ادبیات به ما می‌آموزد که به زندگی بیشتر ارزش بدهیم، ارزشی که خود نتوانستیم درک کنیم و تنها به یاری کتاب می‌فهمیم که چقدر عظیم بوده‌ است.

جنگ هم از قانون‌های هگل عزیزمان مستثنی نیست. چون جنگ هم مدام در حال تکوین است.

حافظه‌ام، حتی حافظه‌ی غیرارادی‌ام، دیگر عشق آلبرتین را از یاد برده بود. اما گویا اندام‌ها را هم حافظه‌ای غیرارادی است که تقلیدی کمرنگ و سترون از آن یکی‌ است، و درازتر عمر می‌کند، همچون برخی جانداران یا گیاهان بی‌ حس و هوشی که از انسان بیشتر زنده می‌مانند. پاها و بازوها پر از خاطره‌های خواب رفته‌اند.