بریده‌ای از کتاب اعتراف اثر لی یف نیکالایویچ تولستوی

احساس می کردم هرقدرهم که نتیجه گیری هایم درباره بیهودگی زندگی از لحاظ منطقی خدشه ناپذیر باشد (نتیجه گیری هایی که به تایید بزرگترین اندیشمندان نیز رسیده بود)، باز اشکالی در آنها وجود دارد. نمی دانستم این اشکال در استدلالهای من است یا در نحوه مطرح کردن پرسش، فقط احساس می کردم نتیجه گیری هایم از لحاظ منطقی کاملا اقناع کننده است، اما کافی نیست. همه این برهانها نمی توانستند تا آن اندازه مرا قانع کنند که دست به کاری بزنم که حاصل نتیجه گیری هایم به آن منتهی می شد، یعنی خودم را بکشم. و اگر می گفتم با عقل خودم به اینجایی که الان هستم رسیده ام و خودم را نکشته ام، حرفی غیر واقعی بر زبان آورده بودم. عقل کار می کرد، ولی چیز دیگری هم در کار بود که نمی توانم نامی جز معرفت زندگی بر آن بگذارم. نیرویی در کار بود که مرا وامی داشت به فلان چیز، به چیز دیگری توجه نشان دهم، و همین نیرو بود که مرا از وضع درماندگی بیرون آورد و عقل مرا در مسیر کاملا متفاوتی به حرکت انداخت. این نیرو مرا واداشت به این نکته توجه کنم که من و صدها انسان مانند من، کل نوع بشر نیستیم، و من هم هنوز زندگی نوع بشر را نمی شناسم.