بریدۀ کتاب
1402/9/10
صفحۀ 25
در نقد اخلاقی عرفان از منظر اجتماعی ؛ دست کم سه پیش فرض مسلم انگاشته شده است . ✓نخست اینکه عرفان مستلزم عزلت و انزواست . ✓دوم اینکه عزلت و انزوا مستلزم بی توجهی به دیگران است .و ✓ سوم اینکه اخلاق مستلزم توجه به دیگرانسان هاست . از نظر نگارنده کتاب هیچ کدام از این پیش فرض ها قابل دفاع نیست چون *نخست ، اگر چه شمار زیادی از عارفان در سنت های مختلف عرفانی خلوت گزیده اند ،اما شمار زیادی از عارفان برای مثال اهل فتوت در عرفان اسلامی با زندگی و مسیولیت اجتماعی پیوند خورده . *دوم ،عزلت گرفتن هم می تواند با «توجه به دیگران» همسو باشد در یک تلقی عرفانی «عزلت گرفتن » به منظور کسب آمادگی برای دست گیری معنوی از دیگران توصیه می شود ،نه ازروی بی توجهی به دیگران . و فراموش نکنیم که در یک نظام ارزشیِ عرفانی توجه به «نیازهای معنویِ» دیگران می تواند مهم تر از «نیاز های مادیِِ» آنان باشد . *سوم اینکه ،از نظر برخی متفکران علاوه بر وظایف اخلاقی در برابر دیگر انسانها از وظایف اخلاقی در برابر خود،خدا و طبیعت سخن به میان می آورند .بر این مبنا نمی توان مدعی شد که عرفان اخلاق را زائل می کند .
در نقد اخلاقی عرفان از منظر اجتماعی ؛ دست کم سه پیش فرض مسلم انگاشته شده است . ✓نخست اینکه عرفان مستلزم عزلت و انزواست . ✓دوم اینکه عزلت و انزوا مستلزم بی توجهی به دیگران است .و ✓ سوم اینکه اخلاق مستلزم توجه به دیگرانسان هاست . از نظر نگارنده کتاب هیچ کدام از این پیش فرض ها قابل دفاع نیست چون *نخست ، اگر چه شمار زیادی از عارفان در سنت های مختلف عرفانی خلوت گزیده اند ،اما شمار زیادی از عارفان برای مثال اهل فتوت در عرفان اسلامی با زندگی و مسیولیت اجتماعی پیوند خورده . *دوم ،عزلت گرفتن هم می تواند با «توجه به دیگران» همسو باشد در یک تلقی عرفانی «عزلت گرفتن » به منظور کسب آمادگی برای دست گیری معنوی از دیگران توصیه می شود ،نه ازروی بی توجهی به دیگران . و فراموش نکنیم که در یک نظام ارزشیِ عرفانی توجه به «نیازهای معنویِ» دیگران می تواند مهم تر از «نیاز های مادیِِ» آنان باشد . *سوم اینکه ،از نظر برخی متفکران علاوه بر وظایف اخلاقی در برابر دیگر انسانها از وظایف اخلاقی در برابر خود،خدا و طبیعت سخن به میان می آورند .بر این مبنا نمی توان مدعی شد که عرفان اخلاق را زائل می کند .
1403/2/30
1