نقد و تحلیلی  بر کتاب زندگی در راه  :
تاریخ وقایع انقلاب و فعالیت های سیاسی  در عصر پر التهاب و استبداد  نقش گروه های فعال مدنی و ملی مرا به خواندن کتاب ترغیب کرد ،آهنگ  کتاب در سیر داستانی پرویز مختاری، چندان  با مبارزات جبهه ی مذهبی و روحانیت  همنوا نیست.  کل کتاب را و گاها متن هایی رو چندین بار مطالعه کردم تا شاید این تلقی خود را اصلاح کنم؛ اما واقعیت امر از مبارزات ملیی حکایت دارد که  ناخرسند از سلطه ی طاغوت ، پا به کار  در صحنه، از رشادت و  مقاومتی حکایت  دارد ، که در ظاهر، سیر داستانِ  مبارزه خود را تهی از انگاره های  مذهبی  و حتی جاهایی خالی از نقش مذهب در سیاست می داند . اما آنچه برای من بیش از همه جالب و در خور توجه آمد تاثیر  ریشه ی مناسک مذهبی در باور ها ی همین احیاناً گروهای ملی میهنی  است ،که خود را از وجود مذهب و دین در حرکت ها و جنبش های خود تهی می دانستند  ، اما در ناخودآگاه ذهن از آن [شعائر ِمذهب]بی تاثیر  نبودند  .
برای نمونه ،
از دیالوگ های آغازین کتاب  ، از بیان خود پرویز مختاری که  از کودکی در پس زمینه ی ذهنی اش در  مبارزات سیاسیش علیه استبداد قابل توجه و اشاره است ‌.

که نشان از نفوذ عجیب باور به  ظلم ستیز ی  فرهنگ امام حسین و  عاشورا است که از  ممزوج شدنش در ناخودآگاه ملت ایران  حکایت  دارد  ،هر چند نویسنده  گریزی هرچند اندک به آن دارد ...

داستان  خرمن کوبی های تابستان و کشاورزان گندم کار  و تصویر هر ساله ی کودکی پرویز از زحمات   پدر و مادر و اقوام  نزدیک که به زور ژاندارم و حکم مامورین دادگستری و به تهدید  موجبات توقیف گندم ها  را در بر داشت  و باید به آنها واگذار می شد 
بخشی از داستان از کودکی  مختاری در  کتاب :
درپایان یکی از آن روزهایی  که گندم ها توقیف شده بود  در راه بازگشت به خانه ،در راه پرسشی آزار دهنده ذهن مرا به خود مشغول کرده بود که چطور می شود با زورگو در افتاد ،تفنگ را از ژاندارم و زمین را از مالک بزرگ گرفت ؟
من زودتر از دیگران به خانه رسیدم ،مادر که پیشاپیش با رفت و آمد ها از توقیف گندم ها مطلع شده بود با تلخ‌کامی پرسید :«گندم ها به باد رفت ؟»
تا من پاسخی بدهم و حرفی بزنم ،محمد هادی یکی از پسر عمه های پدرم که مردی چهارشانه و قوی بود پشت سرم از گرد راه رسید و دست هایش را به طرف آسمان بلند کرد و گفت «چی به باد رفت ؟بدتر از  روز عاشورا بود ، برای حسینمان هیچ کاری نکردیم »بعد هم بغضش ترکید و گریست ،من نیز به گریه افتادم ،تابستان ۱۳۲۸با خاطره ی غم آلود از آخرین غروب آن روز به اتمام رسید .
و این وقایع  نقطه ی شروع و به مثابه ی جرقه هایی  برای  انقلاب  و مبارزات آتشین  در اندیشه ی مختاری در آینده   می شود .

      

        از نگاه نویسنده، داستانها و حکایت های زیبای عطار که به شعر فارسی سروده شدند ، اغلب عنصری از انتقاد اجتماعی ،حتی شطیحاتی در مورد خداوند، که چرا این جهان را در حالیکه می توانسته بسی بهتر بیافریند ،اینهمه کژ و معوج آفریده است وجود دارد . هر چند غالباً چیزی مطبوعی جهت تسلای خویش می یابد ،اما غبار سودا همیشه در شعر او  هویداست.
  و این شدیداً با نگاه مولانا در تضاد قرار می گیرد‌؛  آنجا که مولانا در پایان داستان‌هایش با بلی گفتن  ضفرمندانه به قدرت ،محبت وحکمت خداوند سر بر می آورد ،چنانچه مولانا در مواقعی که غم سراسر وجودش را گرفته ،امید به رحمت و دانش ابدی خداوند را از دست نمی دهد .
"وی پس از هفته ها و ماهها و سالها ی بسیار که رنج عشق کشید دریافت که رازی در پشت همه ی ابتلائات و امتحانات دنیایی وجوددارد ،وبه این حقیقت که خدا گر زحکمت ببندد دری ،زرحمت گشاید در دیگری پی برد "
و از نگاه شیمل ، شاید همین جنبه از تعالیم مولاناست ،که او را محبوب میلیونها خواننده کرده است .
      

        «واژه های خیس»
حکایتی است بارانی از محله ی واژه ها 
محله ای که در فراق مادر 
غبار ماتم گرفته
وخانه هایش غم خانه ی مصیبت او گشته اند .
خانه به خانه این محله را گشته ام 
و واژه ها را التماس کرده ام 
که قصه ی مادر را تا خط آخر برایم بگویند
اما واژه ها هیچ یک تاب تحمل بار مصیبت مادر را ندارند .
آسمانِ محله ی واژه ها همیشه ابری است .
ابرها کارشان سَد کردن راه دل هاست 
تا همیشه دل ها ،گرفته ی قصه ی مادر باشند .
من از همه ی واژه ها که چهارده مجلس واگویه ی قصه ی مادر را تاب آوردند 
قدردانی می کنم و امید دارم 
روزی واژه های برای تمام کردن قصه ی مادر به دنیا بیایند .
      

        داستان زندگی و حیات در کشاکش دو مفهوم «فضیلت مندی و سکولار» ،که گاهی از جنبه ی کمی و گاهی از جنبه ی کیفی ،زندگی بشر را مورد بررسی قرار می دهد .
که به مفهوم« حیات طیبه ی » قرآن نزدیک تر هست مفاهیمی که زندگی دینی و دین دارانه را و شریعت مدارانه را توأمان داشته وهمراه فضیلت های اخلاقی و هنجار های دینی است و در عین حال منکر نعمات دنیایی نیست ،به زبان دیگر زندگی موفق تمدن ساز ،ارزشمند که کماکان به زیور فضیلت و ارزش آراسته است .