مطالعۀ این کتاب را به تازگی به پایان رساندم.
همان‌گونه که از نام این کتاب پیداست، دربارۀ هنر همسرداری هست، چه هنرهای مشترک، چه هنرهای مختصّ به مردان، چه هنرهای مختصّ به زنان.
متن کتاب، روان است. امتیازهایی در کتاب دیده می‌شود:
۱. در تعداد زیادی از صفحات، کدهای QR درج شده که مخاطب می‌تواند با استفاده از آن‌ها، فیلم‌هایی مرتبط با محتوای کتاب را مشاهده کند.
۲. لابه‌لای مباحث کتاب، نویسنده به نامه‌هایی که از بعضی مراجعان خویش داشته نیز اشاره می‌کند و با ذکر متن نامه‌ها، پاسخ خویش به آن‌ها را نیز می‌آورد.
۳. در جای‌جای کتاب، تست‌هایی درج شده که اشخاص می‌توانند برای ارزیابی خویش، از آن‌ها استفاده کنند. روش تفسیر هم تست نیز ذکر شده.
با آنکه کتابی مختصر است، به نظر می‌رسد در حدّ حجم خویش، موفّق بوده؛ امّا نگارندۀ این یادداشت، به تازگی کتابی از استاد دکتر محمّدرضا سالاری‌فر دربارۀ مهارت‌های زناشویی و همسرداری با تکیه بر منابع اسلامی را مشاهده کرده که فکر می‌کنم مطالعۀ آن در ادامۀ این کتاب مفید و مؤثّر است، بلکه شاید امتیازهایی در مقایسه با این کتاب داشته باشد. به امیدِ آنکه بتوان این کتاب را نیز به زودی مطالعه کرد.
مطالعۀ کتاب «خانه‌ای با خشت‌های دلی: هنر همسرداری» را به کسانی که در مسیر ازدواج هستند یا ازدواج کرده‌اند، توصیه می‌کنم.
      

        این کتاب، به عنوان منبع آموزشی نگارش علمی و مقاله‌نویسی تهیه شده؛ پس به دو بخش تقسیم شده. یک بخش برای آموزش نگارش علمی به شیوۀ بندنویسی است، که هم بندنویسی را یاد داده، هم انواع مقالۀ کوتاه. بخش دوم برای نگارش مقاله است و آشنایی با اجزای مختلف مقاله، مانند چکیده، مقدّمه، و ... .
به عنوان یک منبع آموزشی، منبعی خوب است. به ویژه از این جهت که نویسندۀ این کتاب، از استادهای باتجربۀ نگارش علمی و مقاله‌نویسی هستند. در پایان هر درس، پرسش‌ها و تکالیفی برای تمرین نیز وجود دارد؛ امّا طبعاً اگر کسی می‌خواهد در نگارش علمی و مقاله‌نویسی حرفه‌ای شود، نیاز به تمرین بسیار دارد.
مطالعۀ این کتاب را به کسانی که علاقه‌مند به یادگیری نگارش علمی و مقاله‌نویسی هستند، توصیه می‌کنم.
      

        بیش از ۲۰ سال پیش، استاد علیدوست این کتاب را نگاشته‌اند. این کتاب، دربارۀ کاربرد عقل در فقه است. نویسنده برای بررسی کاربرد عقل، هم به کاربرد استقلالی عقل نگریسته و هم به کاربرد غیر استقلالی. در کابرد استقلالی، عقل عبارت است از منبعی برای استنباط حکم شرعی، حال یا به نحو مستقلّ یا به نحو غیر مستقلّ. در کاربرد غیر استقلالی، عقل ابزاری است برای استفاده از منابع دیگر.
بخش نهایی کتاب نیز برای پاسخ به شبهاتی دربارۀ کاربرد عقل در فقه است.
نخستین کتابی بوده که پس از کتاب روش‌شناسی اجتهاد، از استاد علیدوست مطالعه کردم. مطالعۀ این کتاب را به علاقه‌مندان به دانش فقه توصیه می‌کنم.
      

        این کتاب، یکی از مجلّدات سه‌گانه‌ای است که نویسنده برای آشنایی با علوم انسانی اسلامی نگاشته. این جلد دربارۀ مبانی علوم انسانی اسلامی است و دو جلد دیگر دربارۀ روش‌شناسی علوم انسانی و نظریّه‌پردازی در علوم انسانی.
در این کتاب، مباحث پایه دربارۀ علوم اسنانی اسلامی را ذکر کرده؛ مانند تعریف علوم انسانی اسلامی، معنای اسلامی‌سازی علوم انسانی، امکان یا عدم امکان علوم انسانی اسلامی و علم دینی، مبانی گوناگون علوم انسانی اعمّ از مبانی دینی و معرفت‌شناختی و انسان‌شناسی و ... . نویسنده در مسیر نگارش خویش، نظرات دیگران را نیز نقد کرده و به آن‌ها عنایت داشته.
مطالعۀ این کتاب را به افراد علاقه‌مند به مسئلۀ علوم انسانی اسلامی و علم دینی توصیه می‌کنم.
      

        این کتاب، به عنوان یک کتاب درسی برای آشنایی با آیات الأحکام نگاشته شده؛ ازاین‌رو، به شکل «درسنامه» تهیه شده؛ یعنی درس‌درس نوشته شده، همراه با سؤالاتی در پایان هر درس و منابعی جهت مطالعه.
متأسّفانه از نظر ظاهری، کتاب دچار خلل‌هایی است؛ از جمله در تایپ آیات قرآن، تا آنجا که در میان کتاب، اشتباه تایپی در آیۀ قرآن نیز یافت شد.
عنوان کتاب «بازپژوهی» است، که متناسب با پژوهش و تحقیق علمی به شمار می‌آید؛ حال آنکه این کتاب به نیّت درسنامه تهیه شده. به همین دلیل، تصوّر این‌جانب آن است که عنوان کتاب با محتوای آن سازگار نیست.
در عین حال، این کتاب برای مطالعۀ اوّلیّه و مقدّماتیِ آیات الأحکام، مناسب به نظر می‌رسد، هرچند آیات مرتبط با همۀ ابواب فقهی را جمع‌آوری نکرده. در نتیجه، مطالعۀ این کتاب را به کسانی که به آیات الأحکام و تفسیر فقهی قرآن علاقه دارند، توصیه می‌کنم.
      

        به عنوان کتابی مختصر برای توصیه‌های زناشویی، کتابی مناسب به نظر می‌رسد که تکیه بر بعضی از آیات و روایات نیز دارد. نویسنده ذیل هر نکته، هم کلماتی از خود نگاشته و هم به آیات و روایات اشاره کرده.
کتاب‌های دیگری نیز در این زمینه وجود دارد، که مطالعۀ آن‌ها مفید به نظر می‌رسد؛ امّا به هر حال، شاید برای خیلی‌ها، مطالعۀ کتاب‌های طولانی اندکی سخت باشد، یا آنکه برای شروع مطالعه، با کتاب‌های سبک راحت‌تر باشند. در هر صورت، مطالعۀ کتاب برای کسانی که در شُرُفِ ازدواج هستند یا در مسیر آن به سر می‌برند، توصیه می‌شود.
      

        کتاب شامل فهرستی از آیات و روایات دربارۀ زندگی مشترک است. تا آنجا که به یاد دارم، نویسنده در بعضی از مواضع، از خود نیز کلماتی نگاشته بود؛ امّا عمدۀ محتوای کتاب، آیات و روایات به همراه ترجمه بود. ترجمه در بعضی از مواضع مشکل داشت؛ امّا این موارد، اندک بودند. فهرستی که آیات و روایات ذیل آن‌ها به نحو موضوعی درج شده‌اند، بسیار خوب است. فرصت نداشتم که آن را با کتاب «تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث» مقایسه کنم تا ببینم که کدام یک بهتر است. البته، کتاب «تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث» از نظر حجم، بیشتر است؛ امّا در هر صورت، شاید از نظر فهرست، این کتاب بهتر باشد. در این زمینه، فرصت نشد که مقایسه انجام دهد و تنها به ذکر احتمال بسنده می‌کنم.
مطالعۀ کتاب را به افرادی که در مسیر ازدواج هستند، توصیه می‌کنم.
      

        نویسندۀ کتاب از مشاوران معروف خانواده و ازدواج به شمار می‌آید، تا آنجا که اطّلاع دارم. کتاب دارای بخش‌هایی مفید نیز هست؛ امّا به نظر می‌رسد از نظر تنقیح و ارتباط مباحث با یکدیگر، ظاهر کتاب، و حتّی استنادهای کتاب، جای کار بسیار زیادی وجود دارد و یک ستاره از کتاب را نیز به همین دلیل حذف کردم. در حال حاضر، این یادداشت را با مقداری فاصلۀ زمانی از زمان اتمام مطالعۀ این کتاب می‌نویسم؛ امّا این چنین به یاد دارم که در متن کتاب، استنادها و ارجاعاتی وجود دارد که در پاورقی، برای آن‌ها چیزی ذکر نشده. از این جهت، کتاب دچار خلل است.
امّا در مقابل، نکتۀ مثبتی که در این کتاب وجود دارد، این است که نویسنده در کنار این کتاب، سه جلد دیگر نیز نگاشته. جلد دوم دربارۀ آشنایی برای ازدواج و نحوۀ خواستگاری است، جلد سوم دربارۀ مهارت‌های همسرداری، و جلد چهارم مربوط به تربیت فرزند. نویسنده‌های زیادی را ندیده‌ام که مجموعه‌آی کامل دربارۀ زندگی خانوادگی به این نحو نگاشته باشند. از جمله افرادی که چنین تألیفاتی دارند، می‌توان به آقای محسن عباسی ولدی اشاره کرد.
در هر صورت، با وجود ضعف‌های کتاب، شاید بتوان این کتاب را برای مطالعه توصیه کرد؛ امّا شاید بتوان کتاب‌های محکم‌تر و متقن‌تری نیز پیدا کرد.
      

        نخستین کتابی بود که از آقای صفائی حائری مطالعه کردم. دربارۀ ردّ نظر بعضی از مفسّران دربارۀ معنای «کوثر» نیاز به تأمّل بیشتر دارم تا بتوانم بفهمم دقیقاً نقد ایشان بر چه پایه است و وارد به شمار می‌آید یا خیر.
لابه‌لای مطالعۀ کتاب، چنین حس می‌کردم که نیاز به این وجود دارد که در کلمات، دقّت زیادی شود؛ به این جهت که نویسنده دارای قلمی خاصّ است. شاید هم ناشی از این باشد که این‌جانب، در مطالعات دینی، به کتاب‌هایی عادت داشته‌ام که مطلب را خیلی واضح و با تلاش برای عبارت‌پردازی کمتر بیان کنند؛ امّا در بعضی از مباحث این کتاب، چنین حسّ کردم که عبارت‌پردازی‌هایی انجام شده، که معمولاً در ادبیّات علمی انجام نمی‌شود.
در هر صورت، با توجّه به اینکه ادبیّات نویسنده خاصّ بود و در مطالعه‌ای که داشتم، خیلی درگیر ادبیّات و کلمات نویسنده بودم، فکر می‌کنم نتوانستم از لایۀ ادبی نوشته به لایۀ علمی نوشته برسم تا بتوانم ارزیابیِ دقیقی از بحث علمی نویسنده داشته باشم و نظر دهم. در نتیجه، توصیه‌ای در جهت مطالعۀ این کتاب ندارم، لااقل فعلاً خیر.
      

        این کتاب دربارۀ خرافاتی است که دربارۀ زندگی مشترک وجود دارد، چه مرحلۀ قبل از ازدواج، چه بعد از آن. علاوه بر تتبّعی که دربارۀ انواع خرافات انجام شده، دربارۀ منشأ نشر خرافات و راه‌های مقابله با آن نیز، مطالبی در کتاب نوشته شده.
مطالعۀ این کتاب را به افراد علاقه‌مند به مسئلۀ خرافات، توصیه می‌کنم.
      

        این کتاب برای راهنمایی به سوی صمیمیّت همسران نگاشته شده. کتاب بخش‌بخش است و هر بخش به یک نوع از صمیمیّت اختصاص دارد (مانند صمیمیّت جسمی و ...). در هر بخش، ابتدا آن نوعِ خاصّ از صمیمیّت توضیح داده شده، آنگاه راهکارهایی برای افزایش آن صمیمیّت بیان شده. نکتۀ مثبتی که در کتاب دیده می‌شود، این است که نویسندگان برای کاربردی‌تر کردن مطالب کتاب، کاربرگ‌هایی اضافه کرده‌اند که افراد می‌توانند با استفاده از آن‌ها، پیشرفت خود را در نظر داشته باشند.
مطالعۀ این کتاب را به افرادی که در مسیر ازدواج هستند، توصیه می‌کنم.
      

        این کتاب، جمع‌آوری بعضی از خاطرات عالمان است که استاد جاودان تهیه کرده‌اند. به نظر این حقیر می‌رسد که شایسته بود دربارۀ بعضی از خاطرات، در پاورقی، توضیحاتی ذکر شود؛ به این دلیل که بعضی از خاطرات، متضمّن مطالبی هستند که بیان ساده و بسیط آن‌ها، می‌تواند سبب سوء تفاهم‌هایی برای بعضی از افراد شود. با توضیحی هرچند کوتاه در پاورقی، امید به این وجود دارد که چنین سوء تفاهم‌هایی مطرح شود. در خیلی از خاطرات علما چنین امری ممکن است اتّفاق بیفتد و به همین دلیل است که بعضی از بزرگان بر این عقیده هستند که نقل خاطرات، نیاز به دقّت و گاهی نیاز به توضیحاتی دارد.
      

        این کتاب، تدوینی از آثار شهید مطهّری است، ناظر به شرح چهل حدیث. از نظر تدوینی، بخش‌های انتخاب‌شده از آثار شهید مطهّری، به خوبی انتخاب شده و به نیکی به یکدیگر پیوند داده شده‌اند، به نحوی که در هنگام قطع نقل قول از یک منبع و شروع نقل قول از کتابی دیگر از استاد مطهّری، مخاطب حسّ انقطاع نمی‌کند.
احادیثی که انتخاب شده‌اند، از نظر موضوعیْ متنوّع هستند. به نظر می‌رسد از منابعی است که علاقه‌مندان به دانش فقه الحدیث و فهم حدیث، می‌توانند از آن استفاده کنند. در نتیجه، مطالعۀ این کتاب را به علاقه‌مندان به آثار استاد شهید مطهّری و دانش فقه الحدیث پیشنهاد و توصیه می‌کنم.
      

        خیلی بیشتر از چیزی که انتظار بود، مختصر بود، در حدی که به تعداد زیادی از جنگ‌های رسول خدا، حتی اشاره هم نشده بود، در حالی که نویسنده حدود ۶۰ صفحه را به مناظرهٔ اسکافی و جاحظ دربارهٔ برتری اسلام امیر المؤمنین بر اسلام ابوبکر اختصاص داده. مطلب، مطلبی صحیح هست؛ امّا با عنوان کتاب تناسبِ آنچنانی ندارد.
نویسنده در پایان کتاب، روایت مسمویت پیامبر در خیبر را نقد کرده و  روایت لُدَد که مستمسک عدّه‌ای برای مسمومیت پیامبر به دست بعضی از همسرانش هست را ذکر می‌کند و نقد نمی‌کند، در حالی که آن هم محلّ نقد است، بلکه مرحوم آقای نجمی در کتاب «سیری در صحیحین»، این روایت را جعل برای توجیه رفتار عمر بن خطاب در ماجرای دوات و قلم دانسته. عجیب‌تر آن است که نویسنده برای اثبات شهادت رسول الله به روایتی در صحیح مسلم استناد کرده که می‌گوید امت اسلام، دقیقاً به اموری مبتلا خواهد شد که یهود بدان مبتلا شدند. سپس در استدلال، ادامه داده که یهود هم قتل انبیاء را انجام دادند. چنین استدلالی پذیرفتنی نیست؛ زیرا التزام به عموم گستردهٔ این روایت، پیامدهایی دارد که فکر نمی‌کنم کسی بدان ملتزم شود؛ از جمله اینکه یکی از ابتلاهای یهود، تحریف کتاب‌های آنان بوده. آیا نویسنده حاضر است بپذیرد که با تمسک به این روایت، تحریف قرآن هم ثابت می‌شود؟!

در نهایت، مطالعهٔ این کتاب را برای آشنایی مختصر با تاریخ اسلام توصیه نمی‌کنم و به نظرم، جلد نخست کتاب تاریخ اسلام مرحوم مهدی پیشوایی را برای مطالعه توصیه می‌کنم. 
      

        این کتاب، توصیه‌ها و گفتارهایی از مرحوم استاد حق‌شناس و استاد جاودان است. بنابراین، کتاب به دو بخش تقسیم شده. محتوای کتاب، هم شامل بعضی از توصیه‌هاست، هم بعضی نکته‌های تاریخی. با آنکه دربارۀ بعضی از نکته‌های تاریخی نقد دارم (سخنان استاد جاودان دربارۀ حضرت رقیّه)، امّا مطالعۀ این کتاب را توصیه می‌کنم.