نقدی بر رؤیای نیمه‌شب
✍️یحیی دشتی
کتاب "رؤیای نیمه‌شب" یک روایت عاشقانه با زمینه‌ای مذهبی است که داستان عشق جوانی سنی به دختری از خانواده‌ای شیعه را به تصویر می‌کشد. این کتاب به‌طور کلی روایت حساسی ندارد و داستان آن در سطح متوسطی قرار دارد. با این حال، قلم ساده و جزئیات دقیق نویسنده تا حدودی جذابیت داستان را افزایش می‌دهد.
نویسنده، که خود روحانی‌ای شیعه است، در لابه‌لای داستان به تبلیغ مذهب شیعه می‌پردازد و از طریق دیالوگ‌ها سعی دارد حقانیت این مذهب را ثابت کند. به‌عنوان مثال، در صفحه ۱۰۵، شخصیت ابوراجح، که مردی نیک‌سیرت و اهل دانش است، به هاشم، که سنی است، می‌گوید: "تو خبر داری که سابقهٔ مذهب ما بیشتر از مذهب‌های شما است." همچنین در صفحه ۱۰۷، ابوراجح فضایل اهل‌بیت را از زبان پیامبر بیان می‌کند و تأکید می‌کند که "شیعیان کسانی هستند که به توصیه‌ها و دستورهای آن‌حضرت عمل کرده‌اند."
نویسنده حاکم کشور را به‌عنوان شخصی جبار و ستمگر معرفی می‌کند که به هیچ یک از شیعیان رحم نمی‌کند و همگی را به سیاه‌چال می‌فرستد. این حاکم سنی‌مذهب، به‌دلیل تعصب، نمی‌تواند حقانیت شیعه را ببیند. در پایان داستان، سنیان سرسخت به حقانیت شیعه پی می‌برند و همگی به مذهب اهل تشیع درمی‌آیند.
داستان عشق هاشم، پسر سنی، به ریحانه، دختری شیعه، در این کتاب به‌خوبی روایت شده است. اما ناملموس بودن برخی از اتفاقات داستان باعث می‌شود که مخاطب نتواند با شخصیت‌ها همذات‌پنداری کند. به‌عنوان مثال، ورود هاشم به دارالحکومه و دیدن نمایش دختر حاکم، یا رفتارهای غیرمنطقی حاکم، که بیشتر شبیه به داستان‌های افسانه‌ای است، از جمله مواردی هستند که به این ناملموس بودن دامن می‌زنند.
در نهایت، همه چیز در داستان به‌گونه‌ای پیش می‌رود که شخصیت‌ها می‌خواهند. عشاق به وصال می‌رسند، شیعیان تحت ظلم آزاد می‌شوند، حاکم ظالم فوت می‌کند و وزیر مکار از شغلش استعفا می‌دهد. این جریانات باعث می‌شود تا مخاطب داستان را غیرواقعی و ناملموس بداند و نتواند با آن ارتباط برقرار کند.
در مجموع، "رؤیای نیمه‌شب" داستانی است که بیشتر به‌عنوان ابزاری برای بیان افکار نویسنده عمل می‌کند و در آن هنر خالصی مشاهده نمی‌شود. نویسنده از هر فرصتی برای تبلیغ مذهب شیعه استفاده می‌کند و این موضوع می‌تواند باعث ایجاد شکاف اجتماعی شود.
به‌طور کلی، "رؤیای نیمه‌شب" داستانی است که با وجود برخی جذابیت‌ها، به‌دلیل اهداف مشخص نویسنده و ناملموس بودن برخی از وقایع، ممکن است نتواند به‌طور کامل نظر مخاطب را جلب کند. این اثر می‌تواند به‌عنوان یک مطالعهٔ اجتماعی و مذهبی مورد توجه قرار گیرد، اما از نظر ادبی و هنری، نیاز به بهبود دارد.
      

        نقد و بررسی کتاب «لذتی که حرفش بود» نوشتهٔ پیمان هوشمندزاده

✍️یحیی دشتی
کتاب «لذتی که حرفش بود» نوشتهٔ پیمان هوشمندزاده، شش تک‌نگاری است از طبیعی، فراموشی، سکوت، خیال، لذت و تن‌ترسه. این شش تک‌نگاری، دریچه‌هایی تازه‌ای به جهان اطراف می‌گشایند و با نگاهی ظریف و هنرمندانه به پدیده‌هایی که گاه بی‌اهمیت می‌پنداریم، معنا می‌بخشند. نویسنده، با دقت و نبوغی کم‌نظیر، چیزهایی را می‌بیند که شاید بسیاری از ما هرگز متوجهشان نشده باشیم و این توانایی او شایستهٔ ستایش است.
با این حال، آنچه این کتاب را متفاوت و جذاب می‌کند، همان چیزی است که شاید برای برخی خوانندگان، چالشی محسوب شود. نثر خاص و پر از جزئیات نویسنده می‌تواند برای مخاطبانی که به دنبال متنی سریع و روان هستند، اندکی خسته‌کننده به‌نظر برسد. هرچند این ویژگی برای خوانندگانی که به تأمل و تحلیل علاقه دارند، نقطهٔ قوت محسوب می‌شود، اما برای دیگران ممکن است حس سنگینی ایجاد کند.
همچنین، نویسنده با توجه به پس‌زمینهٔ عکاسی خود، بسیاری از مفاهیم را به هنر عکاسی پیوند زده است. هرچند این ارتباطات، هنرمندانه و خلاقانه‌اند، اما گاه ممکن است برای خوانندگانی که با این هنر آشنایی چندانی ندارند، کمی گنگ یا دور از ذهن به نظر برسند.
از سوی دیگر، کتاب با وجود حجم اندکش، به‌گونه‌ای است که نیازمند زمان و صبر است. این اثر را نمی‌توان در یک نشست ساده و گذرا خواند؛ چراکه مفاهیم آن نیازمند تأمل و بازخوانی هستند. برای برخی، این ویژگی می‌تواند محدودیتی باشد، به‌ویژه اگر به دنبال کتابی باشند که بتوان آن را سریع مطالعه کرد.

با وجود این، «لذتی که حرفش بود» نثری روان و دلنشین دارد که با داستان‌ها و خاطرات شخصی نویسنده جان گرفته است. اگرچه اثر از ساختاری غیرمعمول بهره می‌برد و شاید همه نتوانند به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند، اما برای کسانی که به دنبال تغییری در نگاه خود به جهان هستند، این کتاب پیشنهادی ارزشمند است.

در مجموع، این کتاب سفری لذت‌بخش و گاه چالش‌برانگیز است که همواره نمی‌توان از آن انتظاری ساده و سرراست داشت. اما اگر آماده‌اید تا جهان را از دیدگاه یک هنرمند تجربه کنید، این کتاب می‌تواند تجربه‌ای خاص و ماندگار برایتان رقم بزند.