یادداشت یحیی دشتی

        نقدی بر رؤیای نیمه‌شب
✍️یحیی دشتی
کتاب "رؤیای نیمه‌شب" یک روایت عاشقانه با زمینه‌ای مذهبی است که داستان عشق جوانی سنی به دختری از خانواده‌ای شیعه را به تصویر می‌کشد. این کتاب به‌طور کلی روایت حساسی ندارد و داستان آن در سطح متوسطی قرار دارد. با این حال، قلم ساده و جزئیات دقیق نویسنده تا حدودی جذابیت داستان را افزایش می‌دهد.
نویسنده، که خود روحانی‌ای شیعه است، در لابه‌لای داستان به تبلیغ مذهب شیعه می‌پردازد و از طریق دیالوگ‌ها سعی دارد حقانیت این مذهب را ثابت کند. به‌عنوان مثال، در صفحه ۱۰۵، شخصیت ابوراجح، که مردی نیک‌سیرت و اهل دانش است، به هاشم، که سنی است، می‌گوید: "تو خبر داری که سابقهٔ مذهب ما بیشتر از مذهب‌های شما است." همچنین در صفحه ۱۰۷، ابوراجح فضایل اهل‌بیت را از زبان پیامبر بیان می‌کند و تأکید می‌کند که "شیعیان کسانی هستند که به توصیه‌ها و دستورهای آن‌حضرت عمل کرده‌اند."
نویسنده حاکم کشور را به‌عنوان شخصی جبار و ستمگر معرفی می‌کند که به هیچ یک از شیعیان رحم نمی‌کند و همگی را به سیاه‌چال می‌فرستد. این حاکم سنی‌مذهب، به‌دلیل تعصب، نمی‌تواند حقانیت شیعه را ببیند. در پایان داستان، سنیان سرسخت به حقانیت شیعه پی می‌برند و همگی به مذهب اهل تشیع درمی‌آیند.
داستان عشق هاشم، پسر سنی، به ریحانه، دختری شیعه، در این کتاب به‌خوبی روایت شده است. اما ناملموس بودن برخی از اتفاقات داستان باعث می‌شود که مخاطب نتواند با شخصیت‌ها همذات‌پنداری کند. به‌عنوان مثال، ورود هاشم به دارالحکومه و دیدن نمایش دختر حاکم، یا رفتارهای غیرمنطقی حاکم، که بیشتر شبیه به داستان‌های افسانه‌ای است، از جمله مواردی هستند که به این ناملموس بودن دامن می‌زنند.
در نهایت، همه چیز در داستان به‌گونه‌ای پیش می‌رود که شخصیت‌ها می‌خواهند. عشاق به وصال می‌رسند، شیعیان تحت ظلم آزاد می‌شوند، حاکم ظالم فوت می‌کند و وزیر مکار از شغلش استعفا می‌دهد. این جریانات باعث می‌شود تا مخاطب داستان را غیرواقعی و ناملموس بداند و نتواند با آن ارتباط برقرار کند.
در مجموع، "رؤیای نیمه‌شب" داستانی است که بیشتر به‌عنوان ابزاری برای بیان افکار نویسنده عمل می‌کند و در آن هنر خالصی مشاهده نمی‌شود. نویسنده از هر فرصتی برای تبلیغ مذهب شیعه استفاده می‌کند و این موضوع می‌تواند باعث ایجاد شکاف اجتماعی شود.
به‌طور کلی، "رؤیای نیمه‌شب" داستانی است که با وجود برخی جذابیت‌ها، به‌دلیل اهداف مشخص نویسنده و ناملموس بودن برخی از وقایع، ممکن است نتواند به‌طور کامل نظر مخاطب را جلب کند. این اثر می‌تواند به‌عنوان یک مطالعهٔ اجتماعی و مذهبی مورد توجه قرار گیرد، اما از نظر ادبی و هنری، نیاز به بهبود دارد.