اختراع قوم یهود رو سال هزار و چهارصد با آخرین کادوی تولدی  که بابابزرگ بهم دادن  از ابربوک خریدم. یادمه اون موقع یک کم از اولش رو خوندم و گذاشتمش کنار. نمی دونم چرا  به نظرم خیلی سنگین  اومد در حالی که امسال که خوندمش روون و راحت بود.
بگذریم،شلومو سند، نویسنده کتاب، استاد تاریخ دانشگاه تل آویوه و ساکن سرزمین های اشغالی.کتاب اختراع قوم یهود به روند"اختراع" قوم یهود توی قرن جدید می پردازه و سیر شکل گیری تصویر یک قوم یکپارچه آواره با گذشته ای درخشان و نژاد و خونی اصیل و شریف و سرگذشتی دردناک و منجر شدن همه اینها به رویای "علیا" یعنی بازگشت به سرزمین مقدس و بعد پیاده سازی این رویا می پردازه.
کتاب با چندتا داستان شروع می شه که بعدا می فهمیم داستان اطرافیان خود آقای سند هست و الهام بخش تحقیقات و نوشته های کتاب بوده. بخش بعدی مقدمه خود نویسنده هست و بعد یک فصل درباره ظهور ناسیونالیسم و مفهوم ملت.
از اینجا به بعد بحث اصلی کتاب شروع می شه. کتاب  از اینجا به بعد یک نیمه طولانی داره و یک نیمه کوتاه تر.
نیمه طولانی به روند نظری اختراع قوم یهود می پردازه و شرح می ده که ناسیونالیسم زمینه ای فراهم کرد که یهودی ها خواهان یک ملت واحد بشن و برای خودشون تاریخ یکپارچه  و نژادخالص  و سرزمین موعود اختراع کنن .
نیمه کوتاه تر درباره زندگی واقعی و دور از اسطوره و ایدئولوژی توی اسرائیله. مشکلاتی که ایده "وطنی برای یهودی ها" ایجاد می کنه و به نظر آفای سند باعث دور شدن اسرائیل از قبله آمالشون یعنی دموکراسی غربی شده.
مقدمه برام خیلی خیلی جالب بود. اینکه ناسیونالیسم چندان عمر طولانی ای نداره و ملت با تعریفی که می شناسیم  در سال های دور وجود نداشته  تکان دهنده بود. درباره این ایده خیلی تردید دارم. می دونم که از یک نژاد بودن یک ملت عملا غیر ممکنه، مخصوصا توی منطقه غرب آسیا،و می دونم که انسان هایی که توی دوره های مختلف توی سرزمینی که ایران نامیده می شده زندگی کردن یک زبان واحد نداشتن و فرهنگ ها و دین های متفاوتی داشتن اما بازهم فکر می کنم همه شون خودشون رو ایرانی می دونستن. شاید علتش همون زمان پریشی باشه که آقای سند میگه. با این همه، حرف های آقای سند توی این فصل جالب و مفید بودن مثل  وابستگی جوامع باستانی به کشاورزی، دور بودن جوامع از هم و از حکومت مرکزی، ظهور ناسیونالیسم و... که باعث شد عینک امروزی مو بردارم و با عینک دیگه ای به دوره های پیشین نگاه کنم و درک بهتری ازشون داشته باشم.
 نیمه طولانی کتاب و ظهور ایدئولوژی صهیونیسم  جالب و بی نهایت ترسناک بود. آرزو و نیاز یهودی ها به یک ملت باعث شد نخبگان یهود ایده ی "قوم همیشه  آواره ی  یهود" که از عقاید مسيحیان ارتدکس و کاتولیک میاد رو بگیرن و با استفاده از کتاب مقدس ازش یک تاریخ دربیارن و برای تاییدش دست به اکتشافات علمی بزنن و هر دستاورد علمی و هر یافته تاریخی مغایر با این ایده رو آگاهانه نادیده بگیرن. همین اتفاق درباره نژاد خالص هم افتاده؛ اول مفهوم قوم مطرح بوده و بعد خون و نژاد و در نهایت دی ان ای و ژنتیک و بازهم تلاش برای اثبات ایده شون به کمک علم و نادیده گرفتن هر تحقیق و یافته ای خلاف این ایده.
کتاب خیلی خوب شرایطی رو که باعث شده نخبگان و مردم عادی  یهودی ایده ملت داشتن رو بپذیرن و اینقدر درباره ش احساسات خروشان و جدی ای داشته باشن رو بیان کرده اما درباره ریشه هاش کامل صحبت نکرده. خودم عقیده ام اینه که کسانی بودن که از این ایده سود می بردن و الان هم از بودن لکه اسرائیل روی دامن غرب آسیا سود می برن اما خب آقای سند هیچ عامل فعالسازی ای برای این روند قائل نیست و روند رو روند طبیعی می دونه.بهرحال، چه طبیعی و چه غیر طبیعی، قضیه خیلی وحشتناکه! اینجا فقط بحث یهود و صهیونیسم نیست، بحث انسانه که اگر چیزی رو باور کنه و ملکه ذهنش بشه همه چیز رو از دریچه اون می بینه و  علم و اکتشافات رو در جهت اون انجام میده و توی ذهنش بهشون ضریب کم یا زیاد میده. بحث تبدیل یک ایده به نیاز و آرمان از طریق احساسات و هنر و تبلیغاته، طوری که عامه قوم شب ها خواب  امپراطوری داوود و کاخ سلیمان رو ببینن. بحث آموزش رسمی و غیر رسمی مغزها با حقایق انتخابیه تا اونجا که به باور نسل ها تبدیل بشه ودانشمند و نویسنده و معلم و همه و همه از دید مشخصی جهان رو ببینن. بحث تولید آدم هاییه که شبیه همه مردم جهان عادی به نظر می رسن اما توی ذهن هاشون چیزی دارن که تبدیلشون می کنه به اشغالگر بی رحمی که خونه فلسطینی رو می گیرن، بچه فلسطینی رو سر می برن و توی نظر سنجی ها بیشتر از 60درصدشون میگن که تجاوز به اسیران زن فلسطینی کار  درستی بوده! 
در نهایت آقای سند ایده هایی دارن که باید اسرائیل رویه ش رو تغییر بده وگرنه سقوط می کنه! که ان شاء الله سقوطش نزدیکه. 
 پ. ن:اختراع قوم یهود خیلی من رو یاد انیمه اتک آن تایتان انداخت. 
پ. ن:یکی از نخونده های رومخی مو خوندم✌️✌️



        

          باسمه
🔰 بالآخره به پایان رسید! عجب سفری بود با شلومو زند! توی یادداشتی که برای کتاب «سرزمین اسرائیل چگونه اختراع شد» نوشته بودم، توضیح دادم ایشون کی هستن، اعتقادات سیاسی و مذهبیشون چیه، چه موضعی باید نسبت بهشون داشت و مواردی از این دست (توصیه می‌کنم اون یادداشت رو حتماً مطالعه بفرمایین)؛ پس دیگه اینجا تکرارش نمی‌کنم که طولانی نشه. خلاصه اینکه بعد خوندن اون کتاب و تجربه فوق‌العاده‌اش به همراه اطلاعات جذابی که بهم داد، مشتاق شدم کتاب اصلی زند یعنی اختراع قوم یهود رو هم مطالعه کنم. از اهمیت این کتاب خیلی میشه حرف زد. نمونه‌اش جمله‌ای که توی عکس موجوده! اصلاً سرزمین اسرائیل چگونه اختراع شد برای جواب به شبهات صهیونیستی علیه این کتاب نوشته شده بود!

🔰 به سیاق نگارش آقای زند، این کتاب هم صرفاً موضوع تحقیق رو مورد توجه قرار نداده؛ بلکه به صورت جامع‌الابعاد این کار رو جلو برده. این بار داستان آغازین، پرسش از هویت رو مد نظر داشته و  وارد بحث اصلی شده. مرور ادبیات کاملاً جدی حول موضوعات طرح شده، باعث میشه خواننده چیزهایی بسیار زیادی برای یاد گرفتن داشته باشه؛ برای مثال:

🔹 بررسی تاریخ فرهنگی مفاهیم مردم، ملت، مرز و روشنفکر از زمان تاریخ مکتوب تا جهانی شدن؛ مروری که باعث میشه متوجه بشیم چقدر زمان پریشی در تحلیل کلمات داریم!
🔹مرور تاریخ یهودیت از نگاه یهود و در ادامه نقد اون بر مبنای اسناد و یافته‌های علمی؛ یکی از بزرگ‌ترین درس‌های این بخش برای خودم این بود که نباید در تله فراروایت صهیونیسم از خودش افتاد و چه در تاریخ و چه در حال حاضر، فعال ما یشاء تصورش کرد!

🔰 خلاصه در این روند و با طرح ده‌ها دلیل و یافته، نفی اسطوره‌های باستانی تبعید و یگانگی نژادی یهودیان به عنوان دو رکن اساسی توجیه اشغال رقم می‌خوره! معلوم میشه تبعید به شکل جاکن شدن کل قوم رقم نخورده. مشخص میشه یهودیت در زمانه‌ای مثل مسیحیت و اسلام، تبلیغ و حاکمیت دینی داشته و به این شکل گسترش پیدا کرده و صرفاً زادولد نبوده. مشخص میشه چرا به مرور زمان محدود و محدودتر شدن و چرا مطالعه اون بخش‌های تاریخی، طرفدار خاصی در اراضی اشغالی نداره. اگه سر و کارتون با صهیونیست‌ها یا حامیانشون افتاده باشه، متوجه هستین که هر کدوم از این‌ها چقدر بازی عوض کن به شمار میان...

🔰 از لا به لای این سطور متوجه می‌شین رابطه استعمار و علم در طول تاریخ، چقدر عجیب بوده و هست... می‌بینین تاریخ، باستان‌شناسی و حتی ژنتیک در سالیان متمادی چطور مورد استفاده و سوءاستفاده قدرت‌ها در جهت اقداماتشون قرار گرفتن؛ به خصوص سیاست‌های نژادپرستانه! همین‌طور در ادامه می‌خونین ریشه‌های غربی یهود ستیزی به روم باستان می‌رسه که این سنت در جهان اروپامحور تسری هم پیدا کرد؛ وگرنه در صورت عدم خرابکاری و توطئه همزیستی مسالمت آمیز یهودیت و اسلام سابقه فراوانی داره...

🔰 بخشی از کتاب روایت‌گر تغییر نگاه حاکمیت صهیونیستی به مهاجرت به اراضی اشغالی هست و حضور دیاسپورای ادعایی در کشورهای مختلف رو منبع قدرت بهتری به نسبت حضور اونها در محل می‌دونه. با این حال ذکر کرده که نظر یهودیان جهان در مورد اسرائیل در حال تغییره؛ آینده روشنی که اعتراضات دانشجوییان یهودی دانشگاه‌های غربی می‌تونه نشونه‌ای از جدی‌تر شدنش باشه...

🔰 در نهایت، یک بخش هم به سیاست‌های هویت محور و نژاد پایه اسرائیلی پرداخته. مواردی گفته شده بود که واقعاً برای خودم تازگی داشت: اینکه حتی در نام‌گذاری برای این موجودیت، تلاش بر این بوده که اسمی انتخاب بشه تا مجبور نشن حقوق یکسانی به تمامی ساکنان اراضی اشغالی اعطا کنن! اینکه اراضی ۱۹۶۷ صرفاً برای این به اراضی اشغالی الحاق نشد چون نمی‌خواستن نژاد دیگه‌ای اکثریت یا درصدی قابل توجه پیدا کنه! بیان علل نگاه نژادی و چالش‌های دائمی اون، بسیار تکان‌دهنده و اثرگذار بود... 

✅ ترجمه کتاب سرزمین اسرائیل چگونه اختراع شد واقعاً روان نبود. ترجمه نشر نو این کتاب هم خیلی ازش تعریف نمیشه؛ با این حال خودم ترجمه نشر اختران از خانم چاکرالحسینی رو خوندم که کاملاً عالی بود و توصیه‌اش می‌کنم.  این کتاب رو هم مثل کتاب دیگه آقای زند، کتابی تخصصی در زمینه مطالعات فلسطین محسوب میشه. با این حال هم‌چنان معتقدم به شدت نیازه تا این کتاب‌ها در بدنه حامی آرمان فلسطین خونده بشه تا براشون مشخص بشه بنیان‌های ادعایی این رژیم جعلی از خانه عنکبوت هم سست‌تره! لذا پیشنهاد می‌کنم وقت بذارین و با دقت این کتاب‌ها رو مطالعه بفرمایین...

پ.ن: بریده مطالبی که از کتاب گذاشتم رو ببینین. خالی از لطف نیست.
پ.پ.ن: خوندن این کتاب خیلی بیش از چیزی که باید طول کشید... استرس‌های پژوهشی، سفر، بیماری، گرفتاری و کلی مورد ریز و درشتی که توی این بازه پیش اومد... از وعده صادق به عنوان اولین عملیات رسمی ایران علیه رژیم اشغالگر تا عروج سید ابراهیم عزیز... شادی روح شهدای خدمت، صلواتی قرائت بفرمایین 🖤
        

          چون در ایران چاپ شده مخاطبان دقت کنند.
        

          ترجمه‌ش اذیتم کرد و سرعت خوندنم رو پایین آورد. نویسنده‌ی کتاب خودش اسرائیلیه وبر اساس مستندات تاریخی توضیح می‌ده که اسرائیل بر پایه‌ی یک سری افسانه‌های دروغین و ساختگی شکل گرفته و برای اثبات و حفظ موجودیتش مجبور به تاریخ‌سازی و جعل بوده
کتاب قابل توجه و پرنکته‌ایه. مطالعه‌اش رو توصیه می‌کنم.
        

          دارادام!
من برگشتم!
کادوی تولدی بود که به زور از دوستان کندم!
اوضاع و شرایط خوندش رو واجب کرد و می‌تونم بگم  بعد مدت‌ها سیر مطالعه کتاب‌های معمولی، واقعا لیاقت ۵ ستاره رو داره.
گاهی اطنابش زیاد می‌شد اما نثر روونش جبران می‌کرد.
درکل اگر می‌خواید از دریچه‌ی یک نگاه انتقادی به تاریخ یهودیت بپردازید گزینه‌ی خوبیه.
        

          سیری نه چندان مختصر در تاریخ یهود

بعد از عملیات طوفان الاقصی با کتاب اختراع قوم یهود آشنا شدم. در برنامه‌ای کوروش علیانی با صدای گرم‌ش مقدمه‌‌ی کتاب را خواند و من مجذوب قوت و تعلیق متن شده بودم. شلومو زند در مقدمه چند ماجرای مختلف را به موازات هم مطرح می‌کند، گویی که داستان می‌‌گوید و بعد در جعبه‌ی پاندورا را باز می‌کند که هرکدام از این شخصیت‌ها چگونه به شلومو زند مرتبط می‌شدند و حالا سوال اصلی، یهود چیست؟ این سوال همان باز کردن جعبه‌ی پاندوراست که 530 صفحه ادامه می‌یابد. این جذابیت گوشه‌ی ذهنم ماند اما باعث نشد که در همان سال اول طوفان الاقصی این کتاب را بخوانم. همزمان با با عملیات فلسطینی‌ها پسر من هم به دنیا آمد. دقیقا در روزهایی که اسرائیلی ها وحشتی را از نزدیک تجربه می‌کردند که سال‌ها فلسطینی‌‌ها با آن زندگی کردند. دقیقا همزمان با هفت اکتبر. و روزی که عملیات یهود خبیث علیه غزه شروع شد تا زخمی چنین عمیق را بر پیکره‌ی نه فقط فلسطین مظلوم بلکه بشریت وارد سازد، فهمیدم که پسرم به بیماری عجیبی مبتلاست که به نقل از اطبا حتی امکانات درمانش هم در ایران یافت نمی‌شود. دقیقا در همان روزهایی که خبرهای جنایات باورنکردنی اسرائیلی‌ها در فضای مجازی به گوش عالم می‌رسید. خدا خواست که این پسر عمرش به دنیا بماند اما تقدیر من چنین رقم خورد که زندگی‌‌ام را حول فرزندی تنظیم کنم که حالا فهمیدم ناشنواست. از عوارض درمان... در همه‌‌ی این دوران فلسطین بخش جدایی ناپذیر ذهنم بود مخصوصا که یک ترس مشترک مرا به نحوی به آن‌ها پیوند می‌داد. ترس از دست دادن فرزند. طبیعی است که گرفتاری ایام اجازه نداد تا سراغ کتاب بروم چه اختراع قوم یهود چه هر کتاب دیگری. تا حالا که بعد از تقریبا یک سال و نیم یاد گرفته‌ام با شرایط جدید زندگی کنم. اختراع قوم یهود را از نشر نو در نمایشگاه کتاب 1404 خریدم و اخیرا تمام شد. درباره‌ی کتاب زیاد گفته شده، کتاب روی چند موضوع عمده و رایج دست گذاشته تا افسانه پردازی یهود را باطل کند. قوم گرایی، برگزیده بودن، اصالت نژادی، تبعید و آوارگی، هویت در اسرائیل همه‌ی چیزهایی است که شلومو زند با بررسی دقیق منابع تاریخی و علمی آن‌ها را نقد کرده که البته کمی هم این نقد طنازانه است. آن‌چه بیش از محتوا برای من جالب بود یکسری مسائل حاشیه‌ایست. مثلا اینکه این کتاب اصولا برای ما نوشته نشده. این کتاب در واقع به زبان عبری نوشته شده و طبیعی است که جامعه‌ی هدفش صرفا یهودیان خاک سرزمین‌های اشغالی است. استقبال بی‌نظیر از کتاب باعث ترجمه‌ی کتاب به انگلیسی می‌شود و در نهایت ترجمه‌ای از این کتاب به دست ما می‌رسد. پس کتاب در خدمت شوالیه‌های ناتوی فرهنگی!!! نیست و تحلیل‌های عجیب و غریبی نمی‌توان از نوشته شدنش ارائه داد و نویسنده که اتفاقا نقدی بر اشغال سرزمین فلسطینیان ندارد و اتفاقا معتقد است تشکیل اسرائیل از یک راه قانونی از مسیر سازمان ملل متحد عبور کرده و بخشی از عثمانی که هیچ وقت مستقلا به نام فلسطین سند نخورده از مسیر قیمومیت انگلیس و رای اعضای سازمان ملل به یهودیان واگذار شده، دانش یهودیت باستانی را به چالش می‌کشد. از طرفی شلومو زند بر مدارا و همبستگی با اعراب فلسطین بسیار هم تاکید می‌کند. زند وابستگی‌های لیبرال خودش را پنهان نمی‌کند و برای اسرائیل هم یک دموکراسی لیبرال آرزو می‌کند که برای تمام ساکنان برابری و عدالت را به ارمغان بیاورد نه فقط برای یهودیان. او معتقد است که کشور یهودی اصولا قوانینی را در پی داشته که نمی‌توان آن را دموکراسی نامید در حالی که به وضوح تبعیض بین سکنه به چشم می‌خورد. هرچه حکومت در اسرائیل دینی‌تر شده مشکلات اعراب و مسلمین هم مضاعف شده. ظهور و قدرت گرفتن لیکود در اسرائیل به عنوان یک حزب کاملا دینی و با رویکردهای آخرالزمانی موجب تعجب (و حتی آزار) شلومو زند هم شده است. آن‌چه نظر من را جلب کرد پانویس‌ها و رفرنس‌ها بود. تقریبا بخش زیادی از منابع و رفرنس‌ها به زبان عبری است آن هم در نشریات علمی پژوهشی تخصصی. این نشان می‌دهد چقدر جامعه‌ی آکادمیک اسرائیل در توسعه‌ی علوم انسانی دست کم در منطقه‌ی ما پیشتاز است. کتاب در سال 2007 نوشته شده در حالی که منابع آن از دهه‌ی 60 و 70 میلادی تا زمان نگارش شروع می‌شود. رهبران اسرائیل از دل یک انقلاب یا کودتا یا برحسب اتفاق قدرت نگرفته‌اند بلکه در سال‌ها پیش از تشکیل اسرائیل سلسله مراتب آکادمیکی را طی کرده‌اند و مدیریت و قدرت گرفتن در میان اصحاب رسانه و سیاست را در ملل دیگر مشق کرده‌اند. بن گوریون پیش از آنکه نخست وزیر اسرائیل باشد یک نظریه پرداز برجسته بود. شلومو زند هرچند که به صراحت بیان نمی‌کند اما در لفافه سکولاریزه شدن اسرائیل را هم به نفع خودشان، هم اعراب و هم همگرایی منطقه می‌داند. نویسنده در بخشی از کتاب به همکاری‌های مسلمین با یهودیان علی‌الخصوص در فتح آندلس اشاره می‌کند و اتفاقا مسلمین را شرکا و رفقای بهتری از مسیحیان می‌داند. شلومو زند حتی به این هم اکتفا نمی‌کند و در یک حرکت محیرالعقول مسلمان شدن یهودیان در طول تاریخ را چیز منفی و بد و خیانت‌آمیزی نمی‌داند. او حتی نقل به مضمون با گفتن اینکه مسلمان شدن یهودیان به دلیل وجود منافع اقتصادی (منظور معافیت از پرداخت از جزیه) و البته شباهت بسیار زیاد خدای هر دو دین چیز اصلا ناپسندی نیست؛ اوج نگاه آوانگاردش را نشان می‌دهد. او دو مرتبه مدیریت سیاسی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم را ستایش می‌کند. یکی از پانویس‌های جالب، درست در همان اولین صفحه به چشم می‌خورد «ناشر و مترجم، کشور یا دولتی به نام اسرائیل را مجعول و اشغالگر می‌دانند و اشاره به نام اسرائیل در کتاب به اقتضای متن کتاب و رعایت امانت در ترجمه بوده و هیچ بار ارزشی ندارد». این بیان به نظرم صادقانه است. اول این‌که خیلی از کتاب‌ها هستند که به راحتی و بدون چنین توضیحی به راحتی از کلمه‌ی اسرائیل استفاده می‌کنند پس نمی‌تواند به‌خاطر اخذ مجوزها باشد و از طرفی هم نشر نو اصولا نشری نیست که زیر بار چنین الزاماتی رود. در نهایت باید گفت دشمن را باید شناخت. برای منِ شهروند، خواندن کتاب اختراع قوم یهود یا چند کتاب امثال این نهایت کاری است که از دستم بر می‌آید و احتمالا بیش از این هم لازم نیست اما برای حاکم و دلتمرد به نظرم باید فهرست منابع اختراع قوم یهود را جلوی خودش بگذارد و تمام آن‌ها را مطالعه کند. حاکم، سیاست‌گذار، دولت، گروه نظامی یا شبه نظامی یا هر چیز دیگری که بتوان گفت اگر دشمن یهود را نشناسد یک نگاه کاریکاتوری به دشمن پیدا می‌کند که خروجی‌اش می‌شود آنکه شلیک اولین موشک را آغاز پایان یهود بداند. با چنین نگاهی، هزینه‌های وحشتناک وارده حماسه تلقی می‌شود و عملا راه برای اصلاح ضعف‌ها مسدود می‌شود. برای ضربه زدن به دشمنی چنین قدار لازم است منظومه‌ی فکری و مسیر رشد و توسعه‌اش را شناخت تا برای حرکاتش پیش‌بینی کرد و البته در بهترین حالت مطابق تئوری بازی‌ها (Game Theory) مدلسازی انجام داد.