این‌گونه می‌نویسم که در دنیای سیاست نظری همیشه حسین بشیریه آثار و مقالاتش قابل توجه بوده و هست. چند سالی می‌شود که بشیریه با نگاهی متفاوت و‌ منتقد نسبت به آثار خویش و شرایط نوی جامعه ایران دست به نوشتن زده است.

کتاب از حجم کمی برخوردار است به همین دلیل به راحتی قابل مطالعه است و متن از کشش خوبی برخوردار است به خصوص از نیمه‌ی کتاب به انتها.

این کتاب در ادامه کتاب قبلی نویسنده و در همان افق قرار دارد. اثر پيشين او با عنوان «احياي علوم سياسي: گفتاري در پيشه سياست‌گري» منتشر شده است.

بشيريه در آن كتاب با نقادي وضعيت رشته علوم سياسي در دنياي كنوني بر ضرورت بازگشت به بنيادهاي اين شاخه معرفتي به عنوان يك دانش عملي تاكيد داشت و كوشيد نشان دهد كه پيشگامان معرفت سياسي از افلاطون گرفته تا ماكياولي، سياست را به عنوان پيشه‌اي عملي براي تغيير جهان در راستاي نيل به سعادت و بهروزي بشر در نظر داشتند.

حالا او در كتاب حاضر با هدف بسط و تداوم اين ديدگاه تلاش دارد، دانش سياسي را به عنوان دانشي چاره‌انديش و آسيب‌شناس عرضه كند. 

بخش نخست با عنوان بنيادهاي نظري خود شامل 3 فصل است: دانش آسيب‌شناسي سياسي، آسيب‌شناسي سياسي و انديشه آرمان شهري و آسيب‌شناسي سياسي و تمثيل پزشكي
و بخش دوم با عنوان برخي آسيب‌هاي سياسي از اين فصول تشكيل شده است: آسيب‌شناسي مشروعيت سياسي، آسيب‌شناسي كارايي سياسي و آسيب‌شناسي فرهنگي سياسي و آسيب‌شناسي نظم سياسي. 

بشيريه در فصل آسيب‌شناسي فرهنگ سياسي به پديده مردم‌فريبي، انفعال سياسي و احساس كهتري ملي مي‌پردازد و در فصل آسيب‌شناسي نظم سياسي 3 موضوع را مطمح نظر قرار مي‌دهد: 1- جنگ داخلي، 2- كشمكش‌هاي قومي و 3- آيا انقلاب آسيب است يا درمان؟

اساس استدلال نظري كتاب كه مي‌توان آن را مبناي كتاب پيشين هم خواند، ارتباط و پيوستگي انضمامي «بايد»ها از «است»هاست.
چنانكه مي‌دانيم در قرون جديد به ويژه پس از انتقادهاي اساسي ديويد هيوم، انديشه جدايي منطقي ميان «است» از «بايد» يا به عبارت ديگر گزاره‌هاي توصيفي از گزاره‌هاي تجويزي مبناي بسياري از انديشه‌ها قرار گرفت. 
(در ایران هم عبدالکریم سروش به صورت متناوب در آثار خویش از این اندیشه با دلایل کافی دفاع می کند)

به‌ طور خلاصه و ساده‌سازي شده، ديدگاه هيوم آن بود كه به لحاظ منطقي از كنار هم گذاشتن بي‌شمار گزاره توصيفي («است»دار) نمي‌توان گزاره‌اي تجويزي («بايد»دار) استنتاج كرد بنابراين از توصيف وضع امور واقع نمي‌توان به اين نتيجه رسيد كه چه بايد كرد و چه نبايد. 

بشيريه بدون اشاره صريح به هيوم و مباحث دامنه‌داري كه او مطرح كرده، تنها در حوزه انديشه سياسي به انتقاد از اين ديدگاه مي‌پردازد و معتقد است كه دست‌كم در دانش‌هاي عملي مثل علوم سياسي، هدف نهايي ترجيح دادن و ارزش‌گذاري و سوق دادن انسان‌ها به يك وضعيت خاص و پرهيز از وضعيت ديگر مد نظر است و بنابراين دست‌كم در اين علوم نمي‌توان از جدايي كامل «است» از «بايد» دفاع كرد به عبارت ديگر مطابق اين ديدگاه، دانش سياسي در نهايت بايد به انسان‌ها دستورالعملي تجويزي همچون يك نسخه پزشكي ارايه كند.

در ادامه از همين‌جاست كه بشيريه از استعاره دانش پزشكي به عنوان يك دانش عملي و شبيه‌سازي علوم سياسي با آن بهره مي‌گيرد و معتقد است كه در علوم سياسي نيز مي‌توان بلكه بايد از آسيب‌شناسي بهره گرفت؛ به عبارت ديگر از ديد بشيريه «دانش سياسي آسيب‌شناس و چاره‌انديش است و معاينات تجربي يا عملي را در راه از ميان برداشتن آسيب‌هاي جامعه به كار مي‌برد».

خلاصه آنكه حسين بشيريه كه بسياري به درستي او را بنيانگذار اصلي و راستين جامعه شناسي سياسي علمي و دقيق در ايران مي‌خوانند، در كتاب «از اينجا تا ناكجا» مسير كتاب پيشين يعني «احياي علوم سياسي» را ادامه مي‌دهد، يعني كتابي موجز و مختصر و مفيد با نثري دلكش و روان نوشته كه تنها به كار دانشجويان و پژوهشگران علوم سياسي و علوم اجتماعي نمي‌آيد و مخاطب عام مي‌تواند با مطالعه آن دريابد كه بالاخره حرف حساب يك صاحب‌نظر در علوم سياسي چيست، كارش چيست و به چه دردي مي‌خورد؟ به عبارت ديگر با مطالعه آثار اخير بشيريه به سادگي درمي‌يابيم كه چرا در روزگار وانفساي كنوني بيش از هر زماني به علوم سياسي به عنوان يك حكمت عملي نيازمند هستيم، دانشي انتقادي، تجويزي و درمانگر كه به تفسير جهان بسنده نمي‌كند و در پي تغيير آن است.
        

          نوشته مختصر و مفید از استاد بشیریه. طبق معمول دکتر بشیریه با زبانی قابل فهم منظور خود را به علاقه مندان و پژوهشگران و دانشجویان سیاست انتقال میدهد. این کتاب به علاقه مندان یاداوری میکند که پیوند بین دانش سیاست و زندگی سیاسی را فراموش نکنیم. و از این دانش برای آسیب شناسی ، رهنمود ها و تجویز نسخه های درمانگرانه امور کمک بگیریم.
کتاب شامل دو بخش نظری و برخی آسیب های سیاسی ست.
بخش اول به توضیح دانش آسیب شناسی سیاسی ، اندیشه آرمان شهری و تمثیل پزشکی می پردازد.
و بخش دوم شامل : آسیب شناسی مشروعیت سیاسی/ آسیب شناسی کارایی سیاسی/ آسیب شناسی فرهنگ سیاسی ( شامل مردم فریبی، انفعال سیاسی، احساس کهتری ملی) / آسیب شناسی نظم سیاسی ( شامل جنگ داخلی، کشمکش های قومی، آیا انقلاب آسیب است یا درمان).
        

          این کتاب به نوعی تکمیلیه کتاب "احیای علوم سیاسی" هست.
اصول کتاب و روند کتاب مثل کتاب احیای علوم سیاسی هست ولی محتوی...
اگر کتاب احیای علوم سیاسی و این کتاب رو بدون ذکر نام نویسنده به یک نفر بدی بخونه، احتمال داره بگه از یک انتشارات هست، ولی یحتمل میگه از دو نویسنده هست!!

تا یه جایی از کتاب که جلو میرفتم، با خودم میگفتم این کتاب در اصل باید زودتر از کتاب احیای علوم سیاسی نوشته و منتشر میشد. 
ولی رفته رفته مطالب رنگ و بوی دیگه ای گرفت.
اگر سوگیری کتاب احیای علوم سیاسی رو "فلسفی" بدونیم، این کتاب کم کم سوگیریش تبدیل به "سیاسی" شد و از حالت "عِلم" خارج میشه به نوعی.
(البته این نکته حائز اهمیت هست که این دو کتاب، یکسری گفتار هستن و نه صحبت های اساسی و ریشه ای) 

از بخش دوم کتاب این احساس(به من) دست میداد که انگار قراره صرفا یکسری مسائل گفته بشه، فارغ از بار و ارزش محتوی اون. به نوعی اون قلم جدید و ماهرانه بشیریه تبدیل شد به یک "ماشین تحریر"! و در عین حال احساس میکردم داره "تیکه" میندازه به یکسری آدم ها و نظام ها :))
خوب این به خودی خود بد محسوب نمیشه ولی منتظر یک پایان بندی بودم که همه این شرح و توضیحات رو به هم وصل بکنه و این آسیب شناسی ها و مینی درس های اقتصادی و نظام سیاسی رو به یک سرانجامی برسونه.

و تهش رسیدیم به صحبت هانا آرنت که برابری و عدالت به نوعی مفهومی پوچ، و هدف اصلی انقلاب ها، آزادی باید باشه!

در واقع من قیافم شده بود مثل صورت پوکرِ سیامک انصاری در فیلم های مهران مدیری 😐.

و نفهمیدم این همه آسیب شناسی از دیدگاه ها و جهت های مختلف از نظام های گوناگون که کردیم این آزادی و رهایی دقیقا از کجای این مطالب اومد بیرون🤔
رفتم کلمه"آزادی" رو تو بخش جستجو زدم. تو کل حدودا صد صفحه فقط 13 بار کلمه آزادی نوشته شده که اون هم بخش زیادیش گفته های دیگران هست نه نقد و شرح خود استاد بشیریه...
البته که انتقاد منِ نوعی به عنوان یک کنجکاو راه سیاست و تاریخ، قسمت زیادیش (ممکنه) به خاطر این باشه، هنوز کتاب های زیادی از استاد بشیریه نخوندم و شاید باید به دنبال پاسخ هام در کتاب های دیگه ایشون بگردم!

ولی در مجموع این نظر فعلی من در این زمان و مکان فعلی به این کتاب بود و شاید در آینده به درستی و یا نا درستی این نتیجه پی ببرم