این کتاب املای امام جعفر صادق (ع) بر مفضل بن عمر جعفی کوفی می باشد. امام (ع) کتاب را در چهار جلسه و چهار روز از صبح تا ظهر بر مفضل املا کردند. آن حضرت در این کتاب با بیان شگفتی های آفرینش، به اثبات آفریدگار حکیم و دانا پرداخته اند. توحید مفضل از کتاب های ارزشمند و معتبر شیعه در مباحث اعتقادی محسوب می شود. امام صادق (ع) در آغاز، ناآگاهی از اسباب و شیوه آفرینش جهان هستی را علت انکار یا شک عده ای در وجود خداوند متعال بیان می فرماید. سپس به بیان آفرینش جهان و خلقت انسان و اعضای بدن او، مانند دستگاه گوارش و حواس پنج گانه می پردازد و از آنها به حکمت و قدرت و علم خداوند که آفریننده آنهاست استدلال می کند. امام (ع) در جلسه دوم به بیان شگفتی های جهان حیوانات، مانند اسب، فیل، زرافه، میمون، سگ، مرغ، خفاش، زنبور عسل، ملخ، مورچه و ماهی می پردازد. در جلسه سوم شگفتی های آسمان و زمین مانند رنگ آسمان و طلوع و غروب خورشید، و فصل های سال و خورشید و ماه و دیگر ستارگان و حرکت بسیار سریع آنها در آسمان و آفرینش سرما و گرما و باد و هوا و چگونگی ایجاد صدا و کوه ها و گیاهان را بیان می نماید. جلسه چهارم هم به بیان حقیقت مرگ در شناخت جهان و حقایق هستی اختصاص یافته است.