می­گویند هیچ حادثه­ای همچون قتل آرشیدوک فرانتس فردینانت، وارث تاج و تخت پادشاهی اتریش - مجارستان، و همسرش سوفی در ژوئن 1914 چنان آثار فاجعه باری برجا نگذاشته است. لیکن آیا به­راستی ماجراجویی جوانی صرب تنها عامل بروز جنگی عالم­گیر بوده است یا بسی پیش­تر رقابت­های آشکار و پنهان امپراتوران و پادشاهان اروپایی، ملی­گرایی افسار گسیخته و مطامع استعماری قدرت­های بزرگ زمینه ساز نبردهای متفقین و نیروهای مرکزی در گالیپولی، ایپر و بسیاری مناطق دیگر شده بود. جنگ جهانی اول علاوه بر خسارات جانی و مالی سرسام­آوری که نصیب ملل درگیر جنگ کرد، طومار چند امپراتوری و دودمان سلطنتی بزرگ را در آلمان، اتریش - مجارستان، روسیه و ترکیه درهم پیچاند تا ناقوس گسست قطعی با نظم دیرپای قرون گذشته را به صدا درآورد. قربانیان اصلی همچون همیشه مردم و به خصوص جوانانی بودند که به قول رادیرد کیپلینگ فریفته­ی سخنان پوچ "پدران" خود شدند.