یکی از عموهایم پیوسته برایم تعریف می‌کرد که سی سال پیش تر که ثروتمندان فلسطینی به لبنان گریخته بودند، آن را یک چاره بسیار زودگذر می‌پنداشتند؛ ولی پس از گذشت شش دهه، آن دسته از ایشان که زنده مانده‌اند هنوز در آن دیار به سر می‌برند. با این همه وقتی به او می‌گفتم پس وضع ما نیز همان خواهد بود می‌گفت: "نه، البته که نه. اینجا فرق دارد. همیشه فرق داشته است." گویی آنچه بر دیگران رفته بود سزاوار او نبود.

چه کسی پاداش می‌گیرد؟ آن مدیر بانک مرکزی که از پدید آمدن رکود پیشگیری می‌کند، یا کسی که بر حسب اتفاق در آغاز رونق اقتصادی برای "تصحیح" خطاهای پیشینیان زمام کارها را در دست می‌گیرد؟ کدام ارجمندترند: سیاستمداری که از بروز جنگ پیشگیری می‌کند یا آنکه جنگ را می‌ آغازد (و شانس می‌آورد و پیروز می‌شود)؟ همه می‌دانند ما به پیشگیری بیش از درمان نیاز داریم؛ ولی کمتر کسی برای پیشگیری پاداش می‌دهد. ما کسانی را که نامشان در کتاب تاریخ ثبت شده است می‌ستاییم؛ ولی به بهای نشناختن کسانی که با وجود ایفای نقش، نامی از آنها در کتاب‌های ما برده نمی‌شود. ما انسان‌ها، تنها آفریده‌هایی سطحی اندیش نیستیم (این را می‌شود تا اندازه‌ای چاره کرد)، ما آفریده‌هایی بسیار بی‌انصافیم.