ترانه‌های خیام اثری است پخته، اندازه و محققانه. انگار ناف ما ایرانی‌ها را با این بریده‌اند که اگر قرار است دانشمند بنمایی حتما باید روده درازی کنی، اما خیام موجز می‌گوید، شیرین، اندازه. صادق هدایت نیز کوشیده به سادگی تمام بحری را که خیام در کوزه‌ای ریخته در هفتاد، هشتاد صفحه تبیین کند.  تلاش هدایت در این چند صفحه بیشتر بر این است که در ابیات منتسب به خیام سره را از ناسره جدا کند، اما با این حال به خوبی چراغ راهی به دستت می‌دهد که تمام عمر سیرابت می‌کند. نعشه‌ات می‌کند، نعشه‌ات می‌کند از جنون و حیاتی که بزرگترین نعمت است و ما از آن غافل...

گویند کسان بهشت با حور خوش است
من می‌گویم که آب انگور خوش است
این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار
کاواز دهل شنیدن از دور خوش است