کتاب مامور ما در تهران - نقد و نظرات دربارۀ کتاب مامور ما در تهران

«مامور ما در تهران» به قلم رابرت رایت و ترجمه محمد مظفرپور به تشریح نقش سفارت کانادا در تهران و عملکرد سفیر وقت این کشور برای فراری دادن شش امریکایی می پردازد. وقتی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در 13 آبان 58 پا به سفارت امریکا در تهران گذاشتند 6 نفر از اتباع امریکایی موفق شدند فرار کنند. این شش نفر در ادامه خود را به اقامتگاه سفیر کانادا در تهران رساندند.سفارت کانادا برخلاف سفارتخانه های امریکا، انگلیس و اسرائیل کمتر مورد سوءظن مردم انقلابی بود. کن دی تیلور که ابتدای پاییز 1357 به عنوان سفیر کانادا وارد تهران شده و اولین تجربه سفیری خود را تجربه می کرد موفق شد بعد از چند ماه این 6 امریکایی را با گذرنامه های کانادایی از فرودگاه مهرآباد فراری دهد. داستان جذابی که فیلم سینمایی «آرگو» با اقتباس از آن ساخته شد و جایزه بهترین فیلم اسکار 2012 را هم از آن خود کرد.به جز فراری دادن شش تبعه امریکا، تیلور و سفارت متبوع وی نقش مهمی در جمع آوری اطلاعات و ارسال آن به سازمان جاسوسی ایالات متحده(سیا) داشتند به طوری که تیلور به مهم ترین سرپل اطلاعاتی امریکایی ها در ایران تبدیل شده و پس از ورود مامور سیا به ایران هم به او متصل و به مهم ترین مامور امریکایی ها در ایران تبدیل شد. کن دی تیلور سفیر وقت کانادا پس از 30 سال، سکوت خود را شکست و در برابر رابرت رایت نشست تا نقش محوری خود و سفارت کانادا را در آن بحران تشریح کند. نسخه انگلیسی کتاب در سال 2010 در کانادا و امریکای شمالی منتشر شد. تیلور در زمستان 1358 در حالی که بحران گروگانگیری به چهارمین ماه خود وارد شده بود ایران را ترک کرد. به محض خروج او از تهران و افشای نقشش در فراری دادن 6 تبعه امریکایی به قهرمانی در امریکا تبدیل شد. سنای ایالات متحده در مصوبه ای مدال افتخاری به تیلور اعطا کرد و او به نماد دوستی کانادا و امریکا تبدیل شد. «مامور ما در تهران» به جز روایت دقیق تسخیر سفارت امریکا در تهران، عملیات پنجه عقاب(صحرای طبس) و اجرای عملیات فرار شش امریکایی از ایران، حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره رابطه تاریخی ایران و امریکا، خریدهای تسلیحاتی شاه، پایگاه های شنود سیا در مرز ا یران و شوروی، روابط سیا و موساد با ساواک و شبکه جاسوسی سیا در تهران است. «مامور ما در تهران» اثر رابرت رایت و ترجمه محمد مظفرپور در 520 صفحه، قطع رقعی و توسط موسسه انتشارات امیرکبیر راهی بازار نشر شده است.

قصه اصلی کتاب تقریبا از اواسط آن شروع می‌شود. حجم هماهنگی و سرپل اطلاعاتی شدن سفارت و سفیر کانادا با ایالات متحده و هماهنگی با سیا اعجاب‌آوره. حجم هماهنگی تا حدی بالاست که سفیر کانادا در تهران به ماموران اعزامی سیا به تهران وصل میشه. آقای سفیر در گردآوری اطلاعات عملیات پنجه عقاب(صحرای طبس) هم با آمریکا و سیا همکاری داشته.

طرف یک مشت نخودلوبیا داشت و یک سیب زمینی؛ و کرورکرور آدم گرسنه. هوس کرد برای این ها آش درست کند. طبیعتاً کسی باور نمی کرد که بشود. منتها طرف که به قدرت آشپزی خودش ایمان داشت، یک دیگ بزرگ برداشت و پرا ز اب کرد و گذاشت روی آتش. یک گونی سنگ ریزه برداشت و نخودلوبیاها را همراه آنها ریخت توی آب. بعد هم تا می توانست قلوه سنگ جمع کرد و همراه آن یک سیب زمینی، انداخت توی دیگ. برخلاف انتظار بقیه و شما، تمام جمعیتِ انبوه چندتا چندتا پیاله آوردند و از آن آبگوشت خوردند و تا تواستند از مزه اش تعریف کردند. می دانید چه شد که آشپزه چنین تصمیمی گرفت؟ او کمی به قدرت جادویی آشپزی ایمان داشت، و مهمتر از آن گرسنگی گرسنگان. حالا رابرت رایت هم یک مشت نخودلوبیای حقیقت را قاطی گونی‌گونی سنگ‌ریزه و شن دروغ کرده و انداخته توی دیگ کتابش. چندتا قلوه سنگ بزرگ هم برداشته و همراه یکی دو تا سیب زمینی پرت کرده توی دیگ. بعضی فکر می کنند او چنین تصمیم شجاعانه ای را به خاطر اعتماد به نفسش و اطمینان به قدرت جادویی روایت گرفته است. بله، این هم هست. ولی تکیه اصلی او به گرسنگی کرورکرور آدم بوده که هیچ کس کاری به کارشان ندارد. جالب اینجاست که این طرف، همان ها که مثلا باید آشپزها را جمع کنند تا برایشان آش بپزند، خودشان گرسنه هایی هستند که برای خوردن آش رایت سر و دست می شکنند. خاک بر سر بی‌عرضه و بی‌لیاقت آقایان.