کتاب از ترمه و تغزل: برگزیده شعر - نقد و نظرات دربارۀ کتاب از ترمه و تغزل: برگزیده شعر

در سینه تغزلی من اینک هزار چشمه غزل هر چشمه با هزار زمره را کد، زندانی است با من بگو شظ غنای مضطربم را سالم عبور دهم، تا تو از ازدحام این همه شنزار و شوره زار ای دریا!

شعر شعر ایرانی ادبیات ایران دهه 1990 میلادی

زمانی که داشتم از داخل قفسهٔ کتابخانه‌ام، کتاب‌های آموزشی‌ام را انتخاب می‌کردم، تصمیم گرفتم یک کتاب شعر هم همراه خودم ببرم. زمانی که از ترمه و تغزل را از بین ردیف کتاب‌های شعر بیرون کشیدن، اصلا گمانش را نداشتم که تا این حد به دادم برسد و خاطره‌انگیز بشود. از بین غزل‌های کتاب، بعضی شب‌ها ایستاده کنار تختم، برای رضا (که ماجراها برای خودش داشت...) شعر می‌خواندم. سر کلاس‌ها، احسان از من قرضش می‌گرفت و چشمانش خیس می‌شد. محمدحسین سفارش داده بود چندتا از غزل‌ها را با خط خودم در دفترش یا کاری بنویسم. آخر هفته که میرفتم مرخصی، جواد از من قرض می‌گرفت و کیفش را می‌برد. خودم هم که تکلیفم معلوم است. ۹ تا از غزل‌ها را هم روی کاغذ نوشته بودم و به مرور در پاس‌های نگهبانی، خواه لنگ ظهر و زیر آفتاب، خواه نیمه‌های شب و تنهایی، حفظ کردم. منزوی، من و چند سرباز عاشق دیگر را در آموزشی نجات داد. خدا رحمتش کند...

سال 81 بود گمانم هنوز چیزی از ادبیات سر در نمیاوردم اما شوری در سرم بود. اتفاقی به شب شعری رفتم که به نوبه خودش شلوغ شده بود چون که حسین منزوی قرار بود از زنجان بیاید تهران و در این شب شعر شرکت کند. مجری حمیدرضا شکارسری بود. یک عالمه شاعر جوان ریخته بودند توی سالن. دو سه نفرشان که قبل از منزوی رفتند شعر بخوانند به او ادای ادب و ارادت کردند. وقتی شکارسری از منزوی دعوت کرد و او رفت چهار پنج غزل خواند از جمله این یکی که به نظرم همه حاضران داشتند با او میخواندند میکنم الفبا را روی لوحه سنگی واو مثل ویرانی، دال مثل دلتنگی بعد از این اگر باشم در نبود خواهم بود مثل تاب بی تابی، مثل رنگ بی رنگی من روی صندلی میخکوب شده بود. این غزل را هم خواند: مرا ندیده بگیرید و بگذرید از من که جز ملال نصیبی نمی برید از من زمین سوخته ام ناامید و بی برکت که جز مراتع نفرت نمی چرید از من خیلی ها با او میخواندند. این غزل زیبا را هم برای امام حسین علیه السلام خواند: ای خون اصیلت به شتک ها ز غدیران افشانده شرف ها به بلندای دلیران جاری شده از کرب و بلا آمده ...وآنگاه آمیخته با خون سیاووش در ایران روز تکان دهنده ای بود. فکر میکنم قبل از آن اصلا اسم منزوی را هم نشنیده بودم. آمدیم و آمدیم تا سالهای بعد و شبهای فراوان با رفقای شاعر و زمزمه کردن این غزل محشر: جز همین در به در دشت و صحاری بودن ما به جایی نرسیدیدم ز جاری بودن چالشت چیست؟ که تقدیر تو هم زین دو یکی است از کبوتر شدن و باز شکاری بودن دوست خواهی است به تعبیر تو یا خودخواهی؟ در قفس عاشق آواز قناری بودن خلاصه این کتاب برای من سراسر خاطره است.

ای سرو بلند سر نگون افتاده/ از تیشه‌ی ناگهان زبون افتاده/ تا خونت، کی ز تیشه دامان گیرد/ ﴿ آزادی ﴾ ای به خاک و خون افتاده...! این شعر از زیباترین اشعار (ناغزل! ) این دفتر بود که خواندنش عجیب بر جان و روحم آرامش هدیه کرد. جان و روحی که زنجیر شده در حلقه های سرد اذان های صبح...! بگذریم... این برگزیده که نشر روزبهان آن را به چاپ رسانده است، دیگر به سادگی در دسترس نیست. اگر توانستید آنرا تهیه کنید، اگرنه برگزیده اشعار منزوی را نشر مروارید هم به چاپ رسانده است... ناگفته نماند که تجربه خواندن تک تک شعر های منزوی، بی‌نظیر بود! این ناجی غزل، که پس از مرگ به جایگاه حقیقی‌اش رسید... بخوانیدش، دریابیدش!