«در تاریخ ترجمه‌ی ایران، ترجمه‌ای که بتواند ارزش‌های هنری و ادبی این ترجمه را داشته باشد بسیار انگشت‌شمار است. و یکی از محاسن بزرگ این ترجمه، یادداشت‌های محمد علی موحد بر این کتاب است که محقق را قدم به قدم جلو می‌بَرَد».

داریوش رحمانیان در مجلس رونمایی از کتاب،
ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی چهاردهم، سال ۱۳۹۵.
             
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ایـن کتـاب درواقـع تجدیدچـاپ کتابـی اسـت کـه پیش‌تر نشـر آ گاه در دهە‌ی هفتاد منتشـر کرده بود و مدت‌هاسـت نایاب اسـت و دوسـتداران ایـن کتـاب حتـی در کهنه‌فروشـی‌ها هـم نمی‌یابنـدش.
 نشـر کارنامـه، که به وسـواس مدیـر فقیـدش، محمدزهرایـی، مشـهور اسـت، در چـاپ کتاب‌هـاش تأخیـر می‌کنـد، اما نتیجـە‌ی این همه وقتـی که می‌گـذارد معمولاً دلچسـب و چشـم‌نواز از کار درمی‌آیـد. 


ماه‌نامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی ششم، سال 1394.
        

          سفر به دیار کهن

به لطف خدا  جلد اول از کتاب #سفرنامه_ابن_بطوطه به پایان رسید. آن هم با روش ظریف خوانی و هفته‌ای حدود۲۰ تا ۳۰ صفحه خواندن. 

جناب ابن بطوطه یک جهانگرد مسلمان مراکشی است. در قرن هشتم هجری می‌زیسته و بعد از بازگشت از سفرهای طول و درازش تصمیم می‌گیرد با کمک اهل قلم آنچه از دنیا و آدم‌هایش دیده و در خاطرش مانده است به رشته تحریر درآورد.
تا همین جای کار، تحسین و دو صد درود به فکر جناب ابن بطوطه. همین تعریف خاطرات و کجا رفتیم و چه دیدیم، برای من که در قرن پانزدهم هجری نفس می‌کشم دریچه‌ای است به تاریخ و شناخت زندگی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی مردم در آن سال‌ها.
همین‌قدر که برایمان از چگونگی رفت و آمد و خورد و خوراک می نویسد و از کسب درآمد و عادات مردم جهان می‌گوید غنیمتی‌است که به کار عالم اهل پژوهش و داستان نویس تاریخی می خورد.

بماند که در حین مطالعه کتاب وقتی وجوه شخصیتی خودش شفاف می‌شود و می فهمیم با چه دیدگاهی طرفیم، خواننده‌ی شیعه مذهب امروزی با رفتار و افکار و اعتقاداتش ارتباط حسنه‌ای به عنوان یک شخصیت معتقد و منصف برقرار نمی کند.

 در بخش‌هایی از کتاب به نقد شیعه و رافضیان می‌پردازد و اهل سنت را برحق می داند و مدام تکرار می کند یا اینکه توجه زیادی به تحفه‌هایی که پادشاهان و امیران به او می دهند، معطوف می‌کند و نگاهش نسبت به زنان مطلوب نیست. با این وجود در نظر من عجایب زندگی در روزگار کهن را تا حد زیادی به مخاطب منتقل می‌کند. رفت و آمد او به جهان کهن و دنیای دراویش و‌ صوفی‌ها احساس خیال انگیزِ گردش در دنیای عجایب سندباد بحری را پدید می‌آورد. 
سفرهای او در خشکی و دریا، اقامت طولانی در نواحی سردسیر و بیابانهای خشک و بی‌آب ،دربار پادشاهان، حضور در جلسات بزم و خبر دادن از میادین رزم هرکدام شیرین است و انگیزه‌ای برای خواندن و روشن کردن زوایای تاریک تاریخ اجتماعی و سیاسی.

نشر کارنامه هم سنگ تمام گذاشته و یک اثر تمام و کمال از نظر طراحی هنری و ترجمه روانه بازار کرده است. این نشر قیمت‌های تند و تیزی دارد ولی کیفیت مشخصات ظاهری و محتوایی کتاب به این هزینه‌ پرداختی می‌ارزد.

کتابی قابل توصیه به اهل پژوهش و دوستداران سفر‌ در زمان.

#سفرنامه_ابن_بطوطه_جلداول
#نشر_کارنامه
#ترجمه_محمدعلی_موحد

https://eitaa.com/vazhband
        

          به نام او

الف)
اولین کتابی که از دکتر محمدعلی موحد خواندم گزیده مقالات شمس تبریز ایشان بود که بسیار مفید فایده بود. بعد از آن کلیات مقالات شمس تبریزی به تصحیح ایشان را خریداری کردم. کتاب بعدی که از دکتر موحد خواندم سری کتابهای خواب آشفته نفت بود. چهار کتاب که وقایع تاریخی پیرامون نفت از اکتشاف آن تا پس کودتای بیست و هشت مرداد بررسی کرده است. کتابی به شدت خواندنی و به گفته اهل تحقیق مستند. خلاصه با این دو کتاب از طرفداران پروپاقرص استاد شدم تا به امروز که جلد اول کتاب فوق‌العاده‌ی سفرنامه ابن بطوطه را تمام کردم

ب)
سفرنامه ابن بطوطه ترجمه کتاب الرحله نوشته ابن بطوطه جهانگرد مراکشی قرن هفتم هجری قمری ست که به شرح دیدارهای او از بسیاری از شهرهای آسیا، آفریقا و اروپا اختصاص دارد. به گفته مورخان میزان سفرهای ابن بطوطه سه برابر سفرهای مارکوپولو جهانگرد ایتالیایی ست

ج)
یکی از مهمترین شاخصه‌های کتاب، ترجمه فصیح و دلنشین دکتر موحد است و همین امر سبب شده است تصاویر زیبا و جاندار ابن بطوطه با وضوح بیشتری در پیش چشم ما خواننده پارسی زبان باشد. بخش توضیحات و تعلیقات کتاب نیز دیگر بخش مهم کتاب است که به فهم هرچه بیشتر متن به ما کمک می‌کند

د)
 چون سخت مشتاقِ دیدارِ دمشق بودم فردای آن روز بعبلک را ترک گفتم و پنجشنبه نهم رمضان سال هفتصد و بیست و شش به دمشق رسیدم و در مدرسه معروف مالکیان موسوم به شَرابِشیه منزل کردم. دمشق بهترین و زیباترینِ شهرهای جهان است که ادای حق آن از قدرتِ وصف و بیان بیرون است

 اصفهان که از شهرهای عراق عجم است شهری بزرگ و زیباست. ولی اکنون قسمتِ زیادی از آن در نتیجه اختلافاتی که بین سنیان و شیعیان آن شهر به وقوع می‌پیوندد به ویرانی افتاده است ... اهالی اصفهان مردمی خوش‌ قیافه‌اند رنگ چهره آنان سفید و روشن و متمایل است به سرخی. شجاعت و نترسی از صفات بارز آنهاست. اصفهانی‌ها مردمان گشاده‌دست‌اند. هم‌چشمی و تفاخری که میان آنان در مورد اطعام و مهمان‌نوازی هست منشا حکایتهای غریبی شده است

 شیرازیان مردمانی خوش‌اندامند و لباس تمیز می‌پوشند. در مشرق زمین هیچ شهری از لحاظ زیباییِ بازارها و باغ‌ها و آب‌ها و زیبایی مردم به پایه دمشق نمی‌رسد مگر شیراز ... شیرازیان مردمانی دلیر و شجاع‌اند و همواره نسبت به حکومت طریق گردنکشی و نافرمانی می‌سپرند... شیراز از جمله شهرهایی‌ست که سید در آن بس زیاد است
        

          كتاب دو جلدی سفرنامه ابن بطوطة که  فعلا جلد يك ان تمام شد

 ابن بطوطة جهانگرد مراكشی‌ست كه در قرن  ۸ می‌زيسته.او در طي سالها و به تدريج از  مراكش تا هند(فعلا درجلد يك) را سفر کرده است. 
او به شهرهایی چون مشهد، اصفهان،اهواز و حتى  جزيره كيش و هرمز هم سفر كرده است. اما متاسفانه بايد بگويم كه توصيفات او از شهرها  و كشورهايى كه سفر كرده بسيار اندك و ناچیز است.آنچه براي ابن‌بطوطه جذاب است ديدار با علما  و حكماست و بيشترين تمركز او بر اين است  كه فلانى فرماندار فلانجاست و فلان كتاب  تاليف اوست و.. 
ما كمتر مطلبى پيرامون فضاي شهرى و  روستايى مىبينيم.  پيش از مطالعه كتاب گمان میكردم قرار است  با فرهنگها و آداب و رسوم مناطق مختلف  اشنا شوم و ايران در قرن ۸ را با ديده‌ى اين  جهانگرد تجسم كنه اما دريغ...
        

          مراکش را با چای و نعنای ضابطیان میشناسم و حمایت های تیم فوتبالشان از فلسطین.قبل از شروع  به خوانش سفرنامه این بطوطه ،نمیدانستم قرار است با یک مراکشی دور دنیا را در قرن هشتم چرخ بزنم.پر توقع سراغ کتاب نروید که در ذوقتان میخورد.ابن بطوطه خیلی اهل توصیف و فضا سازی نیست.با عبارت های پرطمطراق ادبی قرن هشتمی قرار نیست مواجه شوید که اثر ترجمه ای امروزی دارد و خواندن کتاب ساده است.فعلا که جلد یک به پایان رسیده  و با وجودی که گاهی حوصله ام از دستش سر میرفت اما سراغ جلد دوم هم خواهم رفت.شهرهای ایران یا شهرهایی که شناختی نسبی ازشان داشتم.برایم دیدنشان در قرن هشتم جذاب تر بود.این سفرنامه وسط فریاد های گوش کر کن تمدن غرب، بهمان یاداوری میکند که کشورهایی که این رزوها شاید از رونق و توجه افتاده اند روزگاری شهرهایشان عروس شهرهای دنیا بوده است.ابن بطوطه از اهل تسنن است و نسبت به تشیع بسیار بدبین.موقع خواندن حکایت هایش از به قول خودش رافضی ها باید تامل کرد!آنچه دیگر در  سفرنامه ابن بطوطه برایم جالب بود.حضور پررنگ دراویش در جای جای جهان بود.در اینکه ابن بطوطه هم به دنبالشان بود  و دلیلیست در  بیشتر دیده شدنشان  تردیدی نیست.اما انگار زیست  ان زمانه درویش و عارف خیز تر بوده است!