یادداشت‌های مهدی تقدمی (12)

          اگرچه کتاب قدیمیه اما خیلی شسته رفته و خلاصه نظریات رو توضیح داده و واقعا می‌تونه لب مطلب رو در چند صفحه برسونه. چندتا از نووبری‌ها  نومارکسیست‌ها رو هم در یه سطح نه‌چندان عمیق بررسی کرده. از حیث آشنایی سطحی نظری کتاب بدی نیست.
ترجمه‌ش معمولیه و به نظرم واضحه که در یه بخش‌هایی مترجم توی متن دست برده!
        

          از آثار معدود ابراهیم توفیق. با موضوع "جامعه‌شناسیِ جامعه‌شناسی ایران". مجموع ده مقاله است؛ سه چهار مقالۀ مهم‌تر داره که پروژۀ اصلی توفیق رو (نقد ایدۀ جامعۀ گذار و مدرنیسم و ارائۀ بدیل دررهیافت تاریخی-انتقادی) ارائه می‌ده.
        

          کتاب بسیار خوبیه. اما ترجمهٔ سخت‌ش و غیبت یک ویراستار ساده خوندن متن رو طولانی پرزحمت می‌کنه. 
الان متوجه می‌شم که چرا دفعات قبلی بیشتر از ۵۰-۴۰ صفحه نتونستم بخونم!
مسئلهٔ اصلی کتاب همونطور که از اسمش پیداست، سرگذشت نظریه اجتماعی از روشنگریه تا بعد از جنبش می ۶۸. فهم این پیوستگی بین تئوریها و تأثیر و تأثر تئوریسنها از همدیگر و از شرایط و زمینهٔ سیاسی و اجتماعی هر دورهٔ تاریخی، حظ وافریه که ماحصل خوندن کتابه.
بهرحال بعضی فصلهای کتاب از جمله وبر و دورکیم بسیار درخشان‌اند و بعضی فصلها -البته به‌ندرت-خوب نیستند، مثل هایدگر.
به نظر من بین شرح‌های موجود شرح دست بالاتریه و بنابراین برای شروع نظریه خوندن مناسب نیست.
        

          ده مقاله در مورد رابطهٔ جامعه‌شناسی و الهیات؛ صورت‌بندی خوبی از هر رشته و جایگاهش و منطق درونی‌ش ارائه شده، ایده‌های جذابی برای رابطهٔ این دو رشته داره.
ترجمهٔ گیرایی نداره. لااقل من بسختی ارتباط برقرار می‌کردم.
        

          اگرچه بیشتر از چند فصل نخوندم اما به‌نظرم کتاب بیشتر رویکرد دایرة المعارفی داره؛ فقط ارائهٔ سطحی نظریات مختلف در باب هر موضوع. بدون رهیافت تاریخی و تعمق بیشتر.
برای اطلاع از نظریه‌های مختلف در هر زمینه و آشنایی با فضای جامعه‌شناسی دین مناسبه اما بینشی به دست نمی‌ده.
راهنمایی برای پیدا کردن نظریه و نظریه‌پردازی که در خصوص مسئله‌ای که مخاطب باهاش درگیره، کتاب یا مقاله‌ای داره.
        

          کتاب بسیار خوب و ترجمهٔ بسیار بد.
توی خیلی از ریدینگ لیست‌های دانشگاه‌های جهان هست و حقا از کتابهای خیلی خوب در حوزهٔ جامعه‌شناسی ارتباطاته. اما اگر ناشر ویراستار استخدام می‌کرد کتاب قابل استفاده‌تری بود!
البته ترجمهٔ بدش غیرقابل تحمل نیست و باز هم می‌شه از کتاب حظ کافی برد.
        

          بعید می‌دونم در فارسی کتابی به این قوت در شرح فوکو داشته باشیم.
اگر از مقدمه‌چینی‌های مطول و گریزهای مکرر به ایده‌ها و متفکرهای مختلف که تمام کتاب رو در بر داره بگذریم (که البته واقعا صبوری لازم داره) تصویر کامل و منحصر به‌فردی از پروژهٔ فوکو به دست می‌ده. می‌تونم بگم تازه فهمیدم فوکو چی گفته!
به نظرم برای آغاز فوکو خوندن گزینهٔ مناسبی نیست و برای خوندن و فهمیدن کتاب لازمه آدم یه درک حداقلی از ایدهٔ فوکو   داشته باشه و از دعواها و ایده‌های رقیب بی‌اطلاع نباشه. (پیش‌ترها که شروع کردم و ۵۰ صفحه‌ خوندم زیاد نفهمیدم اما الان خیلی روشن بود برام)
        

          کتاب سر نخ‌های مهمی از وجوه ضدقاجاری فعالان ازلی به‌دست می‌ده. ایدهٔ مهمی که در کل کتاب جاریه، شیوهٔ نهان‌زیستی و نهان‌نگاری بابی‌ها (ازلی‌ها) است. شیخ هادی نجم‌آبادی، میرزا آقاخان کرمانی، میرزا رضا کرمانی، ملک‌المتکلمین، میرزا یحیی دولت‌آبادی از شخصیت‌های مهم بابی (ازلی) اند که در کتاب راجع‌بهشون بحث شده و شیوهٔ نهان‌نگارانه و نهان‌زیستی‌شون نشون داده شده. هم‌چنین قتل ناصرالدین شاه و انقلاب مشروطه دو رویدادی اند که نویسنده مدعیه با تلاش فعالان بابی (ازلی) اتفاق افتاده. شواهدی هم در باب ارتباط سید جمال‌الدین اسدآبادی (افغانی) با این رویدادها و اشخاص آورده و کلا جایگاه سید جمال و جنبش اتحاد اسلام رو در این میان روشن‌تر کرده.
        

          از پایان‌نامه‌های خوب دانشکدۀ علوم اجتماعی به حساب می‌آد. و از آثار معدود در حوزۀ روحانیت و فقاهت.
به نکته‌های مهمی پرداخته. از جمله سیر تطور فتوای خمس و نظریۀ تقلید.
بزرگ کتاب بی‌سازمان بودن متنه. بیان تاریخ کتاب واقعا گیج‌کننده ست.
مشکل مهم بعدی به نظرم تحمیل تئوری سازمانهای وبر به متنه. که به نظر من از ابهام روش‌شناختی می‌آد. نویسنده بطرز مذبوحانه‌ای خواسته روش فوکو رو به کار بگیره(تحولات گفتاری موازی با تحولات نهادی) اما کوچک‌ترین ارجاعی به فوکو نداره! و خواسته یه طوری نظریه بوروکراسی وبر رو در سازمان روحانیت نشون بده؛ اما تحمیل نظریه بر دادۀ تاریخی به نظر می‌آد! به تعبیر دیگه بدنۀ متن با نتیجه‌گیری منافات داره.
با وجود اینکه نکته‌های مهمی رو در تاریخ فقاهت و مرجعیت بیان کرده، اما نتیجۀ دیگه‌ای گرفته.
فکر می‌کنم اگر مقدمه و مؤخره متن رو جدا کنیم و فقط سه فصل اصلی کتاب رو بخونیم داده‌های خوبی به دست بیاد.
در نهایت اینکه این رساله در مقام یک «تز» دکتری نیست.
        

          نقد روان‌کاوانهٔ شخصیت فروید و رسالتش.
کلا روی زندگی شخصی فروید، روابطش با خانواده‌ش و دوستان و شاگردانش متمرکزه و این وجه شخصی رو در نسبت با نظریات فروید و جنبش روان‌کاوی بررسی می‌کنه.
ترجمهٔ روان و خوبی هم داره.
        

          ایدۀ اصلی بهنام در این کتاب اینست که تجدد ایران در چارچوب کشوری وابسته غیرمستعمره اتفاق افتاده است. به این معنا که ایران هیچ‌گاه تحت استعمار کشورهای فرادست قرار نگرفته و عامل نوسازی همواره دولت بوده است. از این منظر آنچه که همواره در اخذ از تمدن غربی مد نظر قرار داشته، فن و تکنیک غربی بوده و بنابراین هیچگاه بنیان فکری و فلسفی تمدن غربی مورد عنایت قرار نگرفته است. بهنام هم‌چنین تلاش دارد تا آشنایی ایرانیان با افکار تجددخواهانه را از طریق تجربۀ کشورهای منطقه نظیر عثمانی، روسیه و... بازشناسی کند و دوره‌های مختلف اصلاحات در ایران را در سایۀ تنظیمات عثمانی و اقدامات محمدعلی پاشا در مصر و... شرح دهد. نهایتا او معتقد است باید میان مفهوم تجدد و غربگرایی تمایز قائل شد؛ درحالیکه غربگرایی خودباختگی در برابر غرب و نفی هویت فرهنگی خود است، تجدد بمعنای جهانی شدن است با حفظ هویت فرهنگی خود، که اقتضای جهان امروزی است.