یادداشت

        به نام او
‌
🔹️دیگر هاینریش بل هم دارد از آن نویسنده‌هایی می‌شود که از آنها زیاد کتاب خوانده‌ام، «عقاید یک دلقک»، «سیمای زنی در میان جمع» «یادداشتهای روزانه ایرلند»، «بیلیارد در ساعت نه و نیم» و حالا «آبروی از دست رفته کاترینا بلوم»
.
🔸️«آبروی از دست‌رفته...» جزو رمانهای متاخر بُل است و آن را آخرین اثر مهم او می‌دانند، کتابی که در هزار و نهصد و هفتاد و چهار دو سال بعد از گرفتن جایزه نوبل توسط او نوشته شد، این کتاب در واقع در ادامه رمان «سیمای زنی در میان جمع» قرار دارد، هیچ ربط داستانیی به آن ندارد بلکه بُل همان موضوع و دغدغه را به‌نوعی دیگر و در شکلی تازه‌تر روایت می‌کند.

🔸️همانطور که از نام اثر می‌توان حدس زد، شخصیت اصلی زنی به نام کاترینا بلوم است. زنی که در سالهای پس از جنگ جهانی و در آلمان آزاد (ترکیبی که بُل بارها به کنایه در رمان خود به کار می‌برد) مستخدمه است، او در جریان حادثه‌‌ای توسط پلیس مظنون شناخته می‌شود و پس از آن، مطبوعات آلمان که در صدر آنها روزنامه بیلد قرار دارد و در کتاب با عنوان «روزنامه» از آن یاد می‌شود با پر و بال دادن به ماجرا و ادعاهای دروغ علیه او، آبروی او را می‌برند و او را که زنی ذاتا خجالتی و محجوب است، تحت فشار افکار عمومی قرار می‌دهند و سرآخر رمان با یک جنایت خاتمه می‌یابد.

🔸️داستان بُل درباره جنایت و خشونتی است که از دل رسانه‌های عمومی که به‌نوعی شاخصه جامعه آزاد و مدرن شناخته می‌شوند، بیرون می‌آید و نکته جالب آن است که بُل از خشونت در جامعه‌ای می‌گوید که به‌تازگی از فاشیسم رهایی یافته ولی گویا خشونت در لباسی دیگر همچنان مسئله اصلی جامعه آلمان است. یکی از مهمترین نکات جالبی که درباره بُل به نظرم می‌رسد همین نگاه جامعه‌شناسانه و انتقادی اوست، او در آثارش با دقت هرچه بیشتر و با صراحت هرچه‌ تمام‌تر شئونات مختلف جامعه‌اش را مورد ارزیابی و نقد قرار می‌دهد. از این جهت کمتر نویسنده‌ای را می‌توان با او مقایسه کرد.

🔸️نکته دیگر طنز بی‌بدیل او است، طنزی که بیشتر در رمانهای متاخرش جلوه می‌کند در «سیمای زنی در میان جمع» و این کتاب. به همین خاطر است که می‌گویم برای ارزیابی بُل خواندن "عقاید یک دلقک" کافی نیست، او نویسنده‌ای تجربه‌گراست که در هر رمان شیوه خاصی را در پیش می‌گیرد.
«آبروی از دست‌رفته...» از لحاظ ساختاری اثری پیچیده و تقریبا سخت‌خوان است. بُل با شیوه‌ای گزارش‌گونه (که با موضوع اثر کاملاً هم‌خوان است) به شیوه‌ای غیرخطی داستان معمایی‌اش را تعریف می‌کند.

🔹️ در آخر اینکه من این رمان را با ترجمه مرحوم  شریف لنکرانی ،که با ترجمه «عقاید یک دلقک» در سال چهل و نه و دو سال پیش از اعطای نوبل به بُل او را به فارسی‌زبانان معرفی کرد، خواندم این ترجمه را انتشارات خوارزمی اول‌بار در سال پنجاه و هفت و یکبار دیگر در سال شصت و سه منتشر کرد و دیگر آن را تجدیدچاپ نکرد، بعداً  نشر نیلوفر کتاب را با ترجمه  حسن نقره‌چی منتشر کرد که در حال حاضر در بازار موجود است. ترجمه لنکرانی بهتر است ولی متاسفانه نایاب است. ولی ترجمه نقره‌چی هم خواندنی‌ست.