یادداشت امیررضا صدرا

        
روایتی از رفاقت،شجاعت و ترس در اثنای جنگ جهانی اول .
بدون شک یکی از شاهکار های تاریخ ادبیات ضد جنگ و ادبیات کلاسیک آلمان.
روایت سرگذشت هفت دوست و همکلاسی که رویا دانشگاه رفتن را رها کرده و بعد از پایان دبیرستان با تشویق معلم ها روانه جبهه غرب برای فتح پاریس می‌شوند.اما جنگ هرگز شبیه آنچه که فکر می‌کردند نبود!
بعد از گذر روزهای سرمستی از مدال شجاعتی که «جنگ‌ندیده ها»به سینه «جوانان آهنین آلمان » زدند  سیلی واقعیت به گونه سربازان جوان برخورد میکند.گرسنگی طاقت فرسا ،کمبود تجهیزات ،مرگ دوستان و دشمنان هر لحظه روزهای طلایی زندگی‌شان را تلخ‌تر میکند.اما همه این دردها با امید بازگشت به خانه قابل تحمل است.فاجعه زمانیست که راوی(پل بامر) متوجه میشود دیگر زندگی عادی جایی برای آنها ندارد و در بازگشت به خانه با غربتی مواجه می‌شود که پیش از آن به آن فکر هم نکرده بود!
داستان کتاب پیش و بیش از آنکه روایت جنگ باشد،شرح  احساسات و حالت آنانی‌ست که در جبهه ها جنگ در حال تغییرند .آنانی که فارغ از جبهه‌ای که در آن می‌جنگند انسان هستند، از گوشت و پوست و استخوان هستند،احساسات دارند و «اگر یونیفرم و اسلحه ای در کار نبود ،با هم برادر بودند».کتاب سرشار از صحنه ها بدیع عاطفی است که قلب هر انسانی را بدون شک در سینه خواهد فشرد.نقطه اوج زیبایی داستان به نظر من رویارویی راوی کتاب با فردی از پیاده نظام فرانسوی است؛زمانی  مجبور می‌شود ساعت ها در کنار او تنها وقت بگذراند و منجر به مکالماتی می‌شود که عمق تصویر غیرانسانی جنگ را به خواننده می‌نماید.
فارغ از قلم رسا ،شاید تجربه حضور  نویسنده کتاب در این جنگ است که متن کتاب را اینچنین گیرا و زیبا کرده.
من  کتاب را زمانی خریدم که با اهمیت ترجمه آشنا نبودم،پر واضح است که  کتاب چاپ نشر علمی‌-فرهنگی ترجمه سیروس تاجبخش را خوانده‌ام.کتاب از زبان واسط (انگلیسی )ترجمه شده علی رغم روان بودن در بعضی قسمت ها گره هایی دارد.در برخی قسمت ها واژه گزینی مناسبی نداشته و از کلمات نامأنوس با پیش‌زمینه کتاب استفاده شده؛به عنوان مثال بارها در کتاب از کلماتی مثل یا‌الله،ماشاالله و ... استفاده شده که مناسب فضای ادبیات کلاسیک آلمان نیست!در مقابل ترجمه دیگر کتاب (که من اخیرا با اشک و آه فهمیدم چاپ شده) ترجمه رضا جولایی از زبان آلمانی است.اگر با قلم رضا جولایی آشنا باشید،خواهید دانست که یک شاهکار منتظر شماست.هر دو چاپ مهم این کتاب (چشمه،علمی-فرهنگی) به حق بر خلاف روال معمول نشر های ایران طرح جلد زیبا و قابل ستایشی دارند.
این اثر بارها مورد توجه اصحاب سینما قرار گرفته.دو تا از بهترین آثاری که از این کتاب ساخته شده در ۱۹۳۰ و ۲۰۲۰ با عنوان all quiet on western front  مورد تحسین منتقدان قرار گرفته.
نسخه قدیمی تر که به زبان انگلیسی ساخته شده تا میزان بالایی در جزئیات به متن کتاب وفادار است حال آنکه نسخه موخر  نتفلیکس که به زبان آلمانی ساخته شده کمتر در جزئیات به متن کتاب وفادار مانده حال آنکه نظر به پیشرفت تکنولوژی از جلوه های ویژه زیباتری برخوردار است.
در نهایت مطالعه این کتاب به عنوان یک اثر شاخص در ادبیات ضد جنگ به علاقه مندان این رسته کتاب به طور جدی پیشنهاد می‌شود.