یادداشت آروشا دهقان

        چه پایان زیبایی...
بذارید اعلام کنم که بار پیش اصلا کلیدر رو نفهمیده بودم. خونده بودم. دوستش داشتم اما درک نکرده بودم. حس نکرده بودم.
کلیدر کتاب دوازده-سیزده‌سالگی نیست.
کتابی نیست که از سر کنجکاوی و سرک کشیدن در کتابخانه‌ی پدر و مادرتون سراغش برید.
کلیدر کتابی نیست که همینجوری بی‌مقدمه بخونید و دوستش داشته باشید و لمسش کنید؛ یا قلبتون رو لمس کنه.
برای درک کلیدر باید قبلش ده‌ها کتاب دیگه خونده باشید. باید کتاب بد خونده باشید. باید شخصیت‌پردازی افتضاح ملت عشق و امثالهم رو دیده باشید تا بفهمید دولت‌آبادی چی کار کرده با شخصیت‌ها و فضاسازی‌ها. باید فضای روستایی رو لمس کرده باشید. باید تاریخ بدونید. باید انقلاب سفید و کمونیسم رو بشناسید.
کلیدر رو نمیشه فقط خوند، نمیشه انتخاب کرد.
باید صبر کنی و آماده بشی تا یک روزی کلیدر انتخابت کنه.
اون موقع است که می‌تونی ازش لذت ببری!