یادداشت مریم محسنی‌زاده

        "سرزمین مقدس: سفری به فلسطین" اثر گی دولیل، کارتونیست و انیماتور کانادایی است.
این گرافیک‌ناوِل، سفرنامهٔ مصور و طنزآمیزی است که به جنگ‌، صلح، شیوهٔ زندگی، فرهنگ‌، اعتقادات، اختلافات، آداب‌ورسوم، تنش‌های مذهبی و سیاسی، تقسیم‌بندی‌های شهری و محله‌ایِ ادیان مختلف در جامعهٔ ملتهب فلسطین می‌پردازد. اطلاعاتی که در کمتر رسانه‌‌ای به آن پرداخته‌ می‌شود و خواندن و تماشایش خالی از لطف نیست.
نویسنده به خاطر فعالیت بشردوستانهٔ همسرش مجبور می‌شود از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ به فلسطین مهاجرت کند. او با تصویر کردن دیده‌ها و شنیده‌ها، گزارش دقیق و پرجزئیاتی از تجربیات و مشاهدات شخصی‌اش می‌دهد. این وقایع‌نگاری‌ها بدون جهت‌گیری خاص در حمایت از یهودیان یا اعراب است.
او در مصاحبه‌ای اشاره کرده که هدفش بیان پیچیدگی‌های اورشلیم بدون قضاوتِ مطلق بوده است و می‌گوید:«من یک کاریکاتوریست هستم، نه یک تحلیلگر سیاسی. سعی کردم چیزهایی را که دیدم بدون پیش‌داوری ثبت کنم، حتی اگر گاهی ناراحت‌کننده باشند.» این دید بی‌طرفانه از نظر برخی خوانندگان، نقطه‌ضعف کتاب است.
دولیل با سابقهٔ ده سالهٔ انیماتوری و طراحی در استودیوهای بزرگ، مهارت خوبی در اجرای کُمیک دارد. او با خطوط ساده، تصاویر جذاب، گویا و طنزآمیزی خلق کرده که چشم‌نواز و دوست‌داشتنی هستند. آنقدر که دلم می‌خواهد یک دور دیگر بخوانمش و همزمان طراحی کنم 🫠🙂‍↔️🫰🏻✏️
این تصاویر مستندنگاری‌هایی هستند که در خللش بی‌طرفانه از تأثیر اشغال و درگیری اسرائیل و فلسطین بر زندگی مردم، حضور نظامیان و محدودیت تردد، صحبت شده است. او علاوه‌بر طراحی از زندگی روزمره، از تجربهٔ شخصیِ بزرگ کردن فرزندان در محیطی پرتنش هم تصویرگری کرده است.
نکتهٔ جالبی که در کتاب به چشم می‌آید، خلاقیت، کنجکاوی و فعال بودن ذهن و چشمِ دولیل است. او برای هر چیزی که می‌بیند، ایده و نظری دارد و سناریویی توی ذهنش می‌چیند. این ویژگی موجب نوآوری و طنز در کارش شده است.
نشر اطراف در مقدمهٔ کتاب، به اهمیتِ خواندنِ کتاب کُمیک و روایت مصور می‌پردازد:«گرافیک‌ناوِل معادل رمان مصور نیست و نوعی داستان بلند تصویری است که مضمونی عمیق‌تر و تصویرسازی پیچیده‌تر نسبت به شکل‌های دیگر روایت تصویری دارد و به کیفیت هنری خاصی نزدیک است.»
گرافیک‌ناوِل‌ها معمولاً مثل یک رمان،‌ داستان کاملی را روایت می‌کنند، موضوعات جدّی‌تری دارند و عموماً برای بزرگسالان نوشته می‌شوند. بنابراین طراحی و متن پیچیده‌تر و هنری‌تری نسبت به کُمیک‌ها دارند.  
دولیل تحت‌تأثیر مکتب فرانسوی-بلژیکی کمیک (Bande Dessinée) بوده و مثل هرژه، خالق "ماجراهای تن‌تن"، از خطوط تمیز و روایت بصری ساده اما مؤثر استفاده می‌کند. او در طنزِ موقعیت‌محور، تحت‌تأثیر آندره فرانکین است. ازطرفی نشانه‌هایی از آثار آرت اشپیلگمن و جو ساکو که از پیشگامان سبک کمیک‌ مستند و اتوبیوگرافیک هستند در کارش دیده می‌شود.
دولیل مثل چارلز شولز و سِمپه، از تصاویر مینیمال و طنز سیاه و ظریف برای بیان احساسات پیچیده یا مشاهدات اجتماعی استفاده می‌کند.