یادداشت مرضیه‌بانو

        یک کتاب با مباحث گسترده و طرحی منظم که راحت خوانده می‌شود.

اگر خیلی خلاصه بخواهم ویژگی‌های کتاب "انواع ادبی" را بگویم:

یک- وسعت و گستردگی مباحث، اولین ویژگی کتاب است. نويسنده متمرکز بر موضوع انواع ادبی، بعد از طرح کلیات، مباحث را در چهار بخش طرح کرده است. بخش اول  "انواع اصلی قدیم" نام دارد که در آن به حماسه، ادب غنایی و ادب دراماتیک پرداخته و بخش دوم به "انواع جدید" اختصاص دارد که داستان، داستان کوتاه و قصه‌های سنتی را شامل می‌شود. در بخش سوم که "انواع دیگر" نام دارد مواردی مثل مناظره، مفاخره، تمثیل، حبسیه و ...مطرح شده و در بخش چهارم که بخش آخر است به قوالب شعری اختصاص یافته است.

دو- دکتر شمیسا، نویسنده کتاب، ابعاد هر موضوع و رویکردهای مختلف مربوط به آن را به گونه‌ای خلاصه، مفید و قابل فهم طرح کردند. او نه خیلی با جزئیات به مباحث می‌پردازد که همه وقت و توجه خواننده مصروف یک موضوع شود و نه آنقدر اشاره‌وار که هیچ چیز از آن فهمیده نشود. در واقع در حد وسط قرار دارد و کاملا مثل معلمان خوب که فهم دانشجو در اولویت‌شان است ، مباحث را پیش می‌برد.

سه- در هر مبحثی که نظرات مختلف و گوناگون مطرح بود، نویسنده با بیان نظر خود آن مبحث را جمع کردند. در واقع مباحث ناتمام رها نمی‌شد.

چهار- کتاب برای هر موضوع مثال‌های مختلف ذکر کرده و در برخی موارد متن مربوطه یا شعرها کامل ذکر شده‌اند. به نظر من، مثال‌ها متنوع بودند و می‌توان از آنها فهرستی برای مطالعات بعدی تهیه کرد.

پنج- شاید آخرین ویژگی، مهمترین هم باشد: این کتاب خلاصه وار است و نه مبسوط. مباحث کتاب احتمالا در کتابهای دیگری هم هست که اهالی ادبیات می‌دانند اما در این کتاب همه این مباحث یکجا و خلاصه آورده شده و طبعا خواننده بنا به علاقه خود می‌تواند مبحثی را که در این کتاب اشاره شده در کتابهای دیگر کامل‌تر دنبال کند.