یادداشت بهارفلاح🌺⭐
1403/12/16
🟠در دیباچه کتاب ایلیاد ترجمه سعید نفیسی نوشته شده ایلیاد دیوان شعر حماسی و کهن از یونان باستان است که ترکیبی از گویشهای متعدد یونانی است و در یکی از قالبهای شعری یونانی به نام هگزا متری سروده شده است منسوب به هومر است که البته در این مورد شک و شبههای و اختلافنظری بین محققان وجود دارد که ایلیاد نوشته هومر نیست البته منبع اصلی ایلیاد فرهنگ شفاهی مردم یونان است این اثر در سال 750 پیش از میلاد سروده شده است و به همراه ادیسه و انه اید ویرژیل سه اثر بزرگ حماسی ادبیات غرب هستند. ⚜️🗽حماسه ایلیاد دارای 24 سرود که شامل 15693 بیت است.توصیف 52 روز از جنگ 10 ساله ترووایان و آخایان است. داستان کتاب ایلیاد نسبت به داستان کتاب اودیسه بسیار مشهورتر است وگویا اوراقی که از ایلیاد روی کاغذ پاپیروس باقیمانده بسیار بیشتر از ادیسه است. پس ظاهراً ایلیاد بیشتر رونویسی میشده (البته ادیسه برایم جذابتر بود که در یادداشت خود ادیسه به آن می پردازیم) براساس ایلیاد فیلمهای مختلفی نیز ساخته شده و کمتر کسی پیدا میشود که فیلم Troy را ندیده باشد. ⚜️🗽داستان ایلیاد به ماجراهای پس از ربوده شدن هلن، زن زیباروی منلاس، یکی از چند فرمانروای یونان توسط پاریس پسر پریام شاه ایلیون (تروا) اشاره دارد. این کار باعث شعلهور شدن خشم منلاس و برادرش، پادشاه آگاممنون میشود. در پی این ماجرا، جنگ اتفاقی اجتنابناپذیر خواهد بود، بنابراین آنها به سمت تروا حرکت میکنند و این شهر را محاصره میکنند.اما تصرف شهر تروا که دور تا دور آن دیوارهای محکمی بنا شده است کار راحتی نیست. ضمن اینکه هکتور، بزرگترین پسر شاه، پهلوان نامآور، از شهر دفاع میکند و کسی توانایی روبهرو شدن با او را ندارد. این جنگ که خدایان یونان نیز در آن وارد شدهاند تا سالهای سال ادامه دارد و در حال حاضر در کتاب دهیمن سال جنگ روایت میشود. ⚜️🗽واما شروع داستان ازسرود اول با کشمکش میان آگاممنون و آشیل است. آشیل از غصب شدن بریزئیس(کنیز اسیر شده) توسط آگاممنون خشمگین شده و به کشتیهای خود بازگشته است. اواز جنگیدن برای پادشاهی که غنیمت او را از آن خود کرده شانه خالی میکند. در این میان به واسطه تئیس (مادر آشیل) خشم ژوپیتر بر سر لشکریان آوار میشود و ضعف آنان در جنگ مشهود است. در این نبردآشیل، بزرگترین پشتوانه یونانیان به دلیل اختلاف با آگاممنون جبهه را رها کرده و در گوشهای به همراه یاران اختصاصیاش نبرد را نظاره میکرد.تااینکه پاتروکلوس دوست نزدیک آشیل، با لباس و جنگ ابزار آسمانی او به نبرد رفت؛ ولی با فریب و نیرنگ زئوس و دشمنی آپولون و دیگر خدایان هوادار تروا، شکست خورده و به دست هکتور کشته شد. آشیل از این رویداد خشمگین شده و اختلافاتش با آگاممنون را کنار گذاشته و پس از تشییع جنازه پاتروکلوس، به نبرد تنبهتن با هکتور پرداخت و او را شکست داد. سپس به جنازهاش بیاحترامی روا داشته و آن را با خود به اردوگاه یونانیان آورد. پریام شاه تروا به یاری خدایان شبانه خود را به اردوگاه آشیل رسانده و با زاری از او تمنا کرد که جنازه پسرش را به او برگردانند تا بتواند مراسمی در خورِ بزرگیِ این پهلوان حماسهساز، ترتیب دهد. پس از گفتگوی دراز، آشیل پذیرفت و داستان ایلیاد اثر هومر با توصیف سوزاندن هکتور در تروا و به سوگ نشستن مردمان شهر برای او به پایان میرسد. ⚜️🗽در این کتاب و همچنین کتاب دیگر هومر، ادیسه اشارهای به پایان نبرد تروا و سرنوشت تراژیک آشیل نرفتهاست. داستانهایی چون اسب تروآ در آثار نویسندگان بعدی روم همچون ویرژیل آمده و افسانه رویینتن بودن آشیل و ماجرای پاشنه آشیل که به مرگش انجامید را شاعر سده یکم میلادی استاتیوس در کتاب خود آشیلید آوردهاست.که متأسفانه ترجمه فارسی از این کتاب موجود نیست. 🔸دوترجمه موجود از کتاب یکی ترجمهی مرحوم سعید نفیسی که قدیمیتر است وساده تر و دیگری ترجمۀ دکتر میرجلالالدین کزّازی. ترجمۀ مرحوم نفیسی به اعتبار اظهارات مترجم در دیباچه کتاب، دقیق، روان، و زیباست. لیکن خود استاد نیز اظهار کرده است که به دلیل عدم سازگاری زبان یونانی با هیچ زبان دیگر، به نظم درآوردن ایلیاد به زبان فارسی تقریباً محال است.البته جلال الدین کزاری در نظر گرفتن عوامل زیبایی شاهنامه حکیم فردوسی (موسیقی حماسی واژگان، هنر توصیف و تشبیه، هماهنگی حالات و کلمات پهلوانان قصه در مکالماتشان) و نیز بهرهگیری از مختصات نثر خراسانی که ناظر برسادگی و بیپیرایگی و به کاربردن واژگان قدیمی پارسی حتی به جای واژگان مقبول امروزی (نظیر برخی به جای قربانی، سپند به جای مقدس، بستوه به جای خسته، بیشگون به جای شوم) نثری هنرمندانه و خاص همچون دیگر آثارش پدید آورده است که برای من خواننده فضای پهلوانی شاهنامه را تداعی می کند 🔸ازجمله نکات قابل توجه ضدقهرمانی برای من وجود ندارد اینجا،هنگام خوانش هیجان زده برای پیروز یا شکست هیچکدام از جنگجویان نمی شویم هکتور،آشیل و...هرکدام جذابیت خود را دارند. وهومر دراین کتاب بیان می کند که در روزگار گذشته، ایزدان و ایزدبانوان دخالت بیواسطهتر و بیشتری در زندگی بشر داشتند و همین امر معنای زندگی را برای آنان شفافتر میکرد. آن زمان راحتتر میشد معنای زندگی را فهمید زیرا خدایان در زندگی حاضر بودند و تصمیم گیری میکردند.خدایان جنگ افروز وکینه ای وانتقام جو هستند از آنجا که در ایلیاد و ادیسه، خدایان حضوری پررنگ دارند، آیا حضور آنها در حماسههای پس از هومر نیز ضروری میشود؟! واینکه چون رویدادها در زمانی بسیار دور و قدیم رخ دادهاند، هومر مردمان آن روزگار را بزرگتر و قویتر از مردمان زمانه خود میپنداشته است. به طوری که این شخصیتها به اصطلاح «بزرگتر از زندگیاند» و میتوانند دست به کارهای عظیم بزنند. او تصور میکند که در این فاصله زمانی چهارصدساله، نژاد بشر ضعیفتر شده ولی در گذشته مردم قوی هیکلتر بودهاند. برای نمونه، هومر در جایی از ایلیاد در توصیف آژاکس که پس از آشیل، دومین جنگجوی بزرگ آخایاییان بود میگوید او سنگی غول پیکر را جابه جا کرد که شش نفر از مردان این زمانه نمیتوانند حتا آن را تکان دهند ✔️دلیل امتیاز 4ایلیاد، اطناب کلام چندتا ازسرودهای میانی است که فقط به بیان اصل ونسب جنگجویان میپردازد قسمتهایی که برای خواننده خسته کننده وکسالت بار پیش میرود.
(0/1000)
نظرات
1403/12/16
خوبه اول ترجمه نفیسی رو می خوندیم کزاری زبانش سنکین وسخته بازخوانی رو میذاشتیم برا کزازی من ادیسه دارم اینکارو میکنم .
1
4
🎭 🎬 محمد رضا خطیب 🎭📚
1403/12/16
3