یادداشت اسب
1403/4/14
کتابی مهم برای اینکه بفهمیم ساختار توسعه در ایران چگونه شکل گرفته است و چه مشکلاتی را داشتهایم و البته داریم. در تحلیلهای شوهرعمهای یا تاکسی و اتوبوس همواره شنیدهایم که ۴۰ سال است که فلان و بیسار ولی باید خدمت شریفتان عرض کنم که مشکل توسعه در ایران گرهای است که از زمان مشروطه تا امروز علی رغم تمام تلاشهای صورت گرفته باز نشده است. برنامهریزی برای توسعه در ایران از ۱۳۱۶ چراغش روشن شد و با روی کارآمدن محمدرضا پهلوی تلاشها برای نوشتن آن سرانجام در ۱۳۲۷ تبدیل به برنامه اول توسعه شد. که ناموفق بود. مثل برنامه اول توسعه جمهوری اسلامی. برنامه دوم توسعه محمدرضا که با اتکا به نیروهای داخلی نوشته شده بود هم. ناموفق بود. مثل برنامه دوم توسعه جمهوری اسلامی. برنامه سوم موفقیتهای را داشت مثل برنامه سوم جمهوری اسلامی. برنامه چهارم موفقیتهای بسیاری داشت و شاخص رشد و توسعه کشور صعودی شد و درآمدهای نفتی هم به جیب شاه سرازیر شد درست مثل اتفاقی که در برنامه توسعه چهارم جمهوری اسلامی افتاد. در برنامه پنجم توسعه ایران در وضعیت بیسابقهای قرار داشت. چند برابر شدن درآمدهای نفتی سبب شده بود که شاه قدرت خود را بیاندازه ببیند و درصدد آن باشد که قدرت نظامی اول منطقه باشد و به جهانیان وام و پول قرض بدهد. همین خیالپردازیهای شاه سبب شد که برنامه پنجم توسعه را قبول نکند و آن بازنگری شود و طرحی با بودجه چندین برابری نوشته شود که همین وقفه سبب بروز مشکلات و انقلاب تصورناپذیر در ایران شد تا برنامه ششم محمدرضا به تاریخ بپیوندد. شاید باورتان نشود اما دقیقا با روی کارآمدن احمدینژاد ما دقیقا وضعی همچون وضع ایران در دوره پنجم توسعه داشتیم و درآمدهای نفتیمان به اوج خود رسیده بود و به لطف دولت خاتمی شاخص رشد و توسعه ایران صعودی بود. همین بالا رفتن درآمد نفتی و احساس بینیازی از جهان رفتار تکرارشوندهای بود که احمدینژاد یا سران قدرت آن زمان هم در دامش افتادند و فجایع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ۸ سال دولت احمدینژاد را رقم زدند تا ایران دوباره وارد یک سراشیبی شود. بله تاریخ تکرار میشود و ما از آن درس نمیگیریم. به صورت کلی وضعیت ایران همواره دچار چند مشکل اساسی بوده است. ابتدا قانون که همواره بازیچهی کوی دولتمردان و رهبران سیاسی بوده؛ حال چه شاه باشد و چه هر چیز دیگری. بعد از قانون اقتصاد وابسته به نفت که همواره وضعیت توسعه ایران را به خود گره میزند. و بعد از قانون و اقتصاد وابسته به نفت، عدم شفافیت و ناکارآمدی! دولتها میآیند و میروند دیکتاتورها سرنگون میشوند اما ایران پابرجاست و مردم مبارز ایران از مشروطه تا همین حالا پرچم آن را بالا نگه داشتهاند و برای ایران جنگیدهاند. دریغا که ایران ویران شود حقیقتا.
(0/1000)
نظرات
1403/4/14
این کتاب بسیار عالی است. کتاب "داستان توسعه" در ایران هم قاعدتا جذاب خواهد بود براتون. یه جورایی تاریخ شفاهی تحلیلی روند توسعه در ایرانه.
1
2
1403/4/14
1