یادداشت سعید بیگی

        در این کتاب با شش نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای روبروییم که به ترتیب عبارتند از:

ـ آواز قو
ـ شب قبل از محاکمه
ـ در جاده بزرگ
ـ زیان‌های استعمال دخانیات
ـ جشن سالگرد
ـ عروسی

در تمام نمایش‌ها، روحیات و رفتارهای عادی مردم روسیه در آن دوران را می‌بینیم که بسیاری از آنها در مردم کشور خودمان هم دیده می‌شود، حال کم یا زیاد.

در این شش نمایشنامه، چخوف از دلبستگی‌های مردم جامعه‌اش به مسائلی کم‌اهمیت و کم‌ارزش گفته است و نشان داده که مردم بیش از متن که اصل است؛ شیفته، پیگیر و در جستجوی حاشیه‌اند که کم‌ارزش‌تر و کم‌اهمیت‌تر است و فرع به حساب می‌آید.

ما هر روز در زندگی روزمره با این گروه‌ها از مردم جامعه روبرو می‌شویم که تنها به دنبال کسب منافع شخصی‌اند و جز آن چیزی برایشان اهمیت ندارد و همین کارهای ساده، در روابط انسانی به نوعی جنایت‌هایی نابخشودنی و بزرگ محسوب می‌شوند که ریشۀ اعتماد و ارتباطات درست انسانی را از بیخ و بن می‌خشکانند و بر می‌کَنَند.

کلام چخوف ساده است و با کمک واژگانی نه چندان دشوار یا هنری، بناهایی زیبا ـ به جهت توصیف ـ و جالب توجه از زندگی مردم به ما نشان می‌دهد که با این جزئیات کمتر دیده‌ایم.

گاهی نیز با چند جمله به ناخودآگاه آدم‌ها نقبی می‌زند و ذات آنان را برای خوانندگان برملا نموده و آنها را رسوا می‌کند.

و در مجموع این نمایشنامه‌ها،  آن‌گونه که انتظار داشتم، جذبم نکردند؛ هرچند پر از نکته و مطلب بودند و از خواندن‌شان خسته نشدم و لذت بردم. 

شاید هم انتظارم از نویسنده با چیزهایی که از او شنیده بودم، آن‌قدر غیرواقعی بالا رفته بود که این ماجراها را ضعیف‌تر از تصوراتم دیدم. شاید هم دیدگاه من اشکال داشته باشد یا در شرایط خوبی این نمایشنامه‌ها را نخوانده باشم.
به هر روی؛ قصد کم‌ارزش نشان‌دادن کار نویسنده‌ای چون چخوف را نداشته و ندارم.