یادداشت

پرسش از امکان امر دینی در جهان معاصر
        عبدالکریمی ذاتا نویسنده و به قول یکی از دوستان معلم خوبی است. این که وام دار ادبیات و اندیشه هیدگر باشی و کماکان به نحوی بنویسی که مخاطب کلافه نشود یک هنر است که البته عبدالکریمی به بهترین شکل این هنر را داراست.
این کتاب در واقع مجموعه ای از مقالات و مصاحبه های عبدالکریمی برای برقرار کردن نسبتی است، میان امر دینی و جهان مدرن. طرف بحث او هم اساسا دو جماعتند: اول سنت گرایان به معنای عام کلمه که او عمدتا جماعت حوزوی از این قشر را مورد خطاب قرار میدهد و دوم جماعت مدرن به معنای خاص کلمه یعنی روشنفکران دینی. 
موضع او موضع انکار سهولت دستیابی به امر دینی در دوران مدرنیته و تکنولوژی است و اتفاقا حوزویان و روشنفکران دینی را در دامن زدن به این وضع مقصر می داند. او معتقد است که حوزویان یا همان اصحاب تئولوژی به تعبیر عبدالکریمی، به دلیل عدم درک دنیای مدرن و مقابله ایدئولوژیک با این مهم، مواجهاتی تراژیک از جنس دن کیشوت رقم زده و همچنین امر دینی را با مبدل ساختن به نظام های تئولوژیک و مفهومی خالی از معنا می کنند و نهایتا نتیجه ای جز سکولاریسم را رقم نخواهند زد.
در مقابل او روشنفکران دینی را هم به دلیل زیستن در پارادایم سوبژکتویستیِ (کانتی/ دکارتی) ذاتا قادر به درک امر دینی به منزله ی مواجهه با امر رازآلود نمیداند؛ بنابر این هرچقدر بیشتر دست و پا بزنند بیشتر در مرداب نیهلیسم غرق می شوند. 
عبدالکریمی با تعریفی اگزیستانسیالیستی و البته فراخ از امر دینی یعنی رابطه انسان با امر قدسی تلاش می کند تا آشتی میان دین و مدرنیته برقرار سازد. هرچند در اخرین مقاله ی این کتاب چنین اتفاقی را بعید و سخت توصیف می کند و فی الواقع علی رغم تلاش هایی ستودنی که لا اقل من را به عنوان مخاطب به فکر فرو برد اما توفیقی واقعی و شدنی در پیوند میان دین و مدرنیته نیافت. او می داند و پذیرفته است که دنیای مدرن سر آشتی با دین و امر قدسی ندارد و با این حال دل بسته آن چیزی است که دست آوردهای مدرنیته می نامد یعنی اصرار دارد که باید راهی برای ارتباط با امر نامتنعین قدسی از درون همین دنیای سکولارِ راززدایی شده یافت!

*یک نقطه ضعف اساسی کتاب تکرار بی جای مکررات است در واقع خواننده با تعدادی مقاله و مصاحبه مواجه است که برخی مضامین بارها در آن ها تکرار میشود و حتی در جایی چند صفحه عینا تکرار می شود.
      
39

21

(0/1000)

نظرات

تاکنون نظری ثبت نشده است.